Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Μελετώντας κανείς τους βυζαντινούς συγγραφείς εντυπωσιάζεται από τις αναφορές τους για ‘σημεία και τέρατα’ που προοιώνιζαν ήττες, νίκες, θανάτους και γεννήσεις.
Μερικά από αυτά τα προμηνύματα θα μεταφέρουμε στη σχετική αναφορά μας. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά είναι το όνειρο του Κωνσταντίνου του ιδρυτή της πόλης του Βυζαντίου.
Γράφει σχετικά ο Ιωάννης Μαλάλας (491-578 μ.Χ.).στη «Χρονογραφία» του:
« Ὁ Κωνσταντίνος... ἑλκυσθεὶς εἰς ὕπνον εἶδε κατ' ὄναρ ἐν τῷ οὐρανῷ σταυρόν, ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο, Ἐν τούτω νίκα. καὶ ἀναγνοὺς τὸ ἐπιγεγραμμένον ἐν τῷ σταυρῷ διυπνίσθη· καὶ ἀναστὰς ἐποίησε σίγνον σταυροῦ, ὡς εἶδεν ἐν τῷ οὐρανῷ, καὶ προηγεῖτο αὐτοῦ. καὶ προτρεψάμενος τὸν ἴδιον στρατόν, λέγων ὅτι Νικῶμεν, καὶ ὁρμήσας καὶ συμβαλὼν τοῖς βαρβάροις, ἐνίκησε τὸν πόλεμον κατὰ κράτος»
Δηλαδή,
«Ο Κωνσταντίνος όταν βυθίστηκε σε ύπνο είδε στο όνειρό του έναν σταυρό στον ουρανό, όπου έγραφε Εν τούτω Νίκα, μόλις διάβασε τις λέξεις που ήταν στο σταυρό, ξύπνησε. Σηκώθηκε κι έφτιαξε το σημάδι του σταυρού όπως το είδε στον ουρανό και μπήκε μπροστά από αυτόν. Συμπαρέσυρε, έτσι, το στρατό του λέγοντας ότι Θα Νικήσουμε και όρμησε επιτιθέμενος στους βαρβάρους, κατάφερε, μάλιστα, να τους συντρίψει.»
Μια άλλη σχετική αναφορά για το ίδιο θέμα μας κάνει ο Ιωάννης ο Ζωναράς (1110-1180). Μας αναφέρει πως ο ιδρυτής της Νέας Ρώμης ο Κωνσταντίνος ο ισαπόστολος (έτσι τον αποκαλεί) βρισκόταν σε μεγάλη αγωνία για την τύχη της αυτοκρατορίας λόγω των απειλών των στρατευμάτων του Μαξέντιου. Μέσα στο φόβο και στην αγωνία του:
«τύπος αὐτῷ σταυρικὸς μεσούσης ἡμέρας δι' ἀστέρος ἐφάνη κατ' οὐρανὸν καὶ
γραφὴ περὶ τὸν σταυρὸν Ῥωμαϊκοῖς στοιχείοις, δι' ἀστέρων καὶ αὐτοῖς τυπουμένοις
καὶ φράζουσιν "ἐν τούτῳ νίκα." ἐκ χρυσοῦ τοίνυν αὐτίκα σχεδιάσας σταυρὸν κατὰ
τὸν φανέντα τύπον αὐτῷ καὶ τοῦτον κελεύσας τῆς στρατιᾶς αὐτοῦ προπορεύεσθαι,
τοῖς τοῦ Μαξεντίου συρρήγνυται καὶ ὑπερτερεῖ ».
Δηλαδή,
Στη διάρκεια της ημέρας φάνηκε στον ουρανό αστερισμός σε σχήμα σταυρού και γύρω από το σταυρό αυτόν υπήρχαν ρωμαϊκά γράμματα, τυπωμένα στον ουρανό με αστέρια που έλεγαν ‘εν τούτω νίκα’. Εδώ θα νικήσεις. Αμέσως έφτιαξε με χρυσό έναν σταυρό, όπως ακριβώς του παρουσιάστηκε στο όνειρο. Διάταξε μάλιστα ο σταυρός αυτός να βρίσκεται εμπρός από το στρατό. Έτσι τον Μαξέντιο κατατρόπωσε και νίκησε.
Θα πρέπει, βέβαια, να σημειώσουμε πως το όνειρο αυτό ήταν μια έξυπνη επινόηση του Κωνσταντίνου προς το στρατό του, που βρισκόταν σε κατάσταση διάλυσης μετά από συνεχείς ήττες από τον αντίπαλό του.
Ο Μαξέντιος, μάλιστα, έπαιζε πολύ καλά το προπαγανδιστικό παιχνίδι του πολέμου κάνοντας ψυχολογικό πόλεμο στο στράτευμα του Κωνσταντίνου με άλλες μαντικές ικανότητες.
Σημειώνει ο ίδιος βυζαντινός συγγραφέας για τις μεθόδους του Μαξέντιου που ήταν πράγματι ανατριχιαστικές, αφού έσφαζε βρέφη και από τα σπλάχνα τους ...προέβλεπε τα μελλούμενα:
«γοητείαις κεχρημένος καὶ δι' ἀνατομῆς βρεφῶν μαντευόμενος
καὶ ἄλλα πράττων ἀθέμιτα, ἃ δέος ἐνεποίει τῷ Κωνσταντίνῳ.”
Δηλαδή,
Χρησιμοποιούσε μαγικά τεχνάσματα. Ειδικότερα, προμηνούσε το μέλλον από τα σπλάχνα των βρεφών, και άλλα πολλά έκανε αθέμιτα με τα οποία δημιουργούσε φόβο στον Κωνσταντίνο.
Ο στρατός του Κωνσταντίνου είχε πανικοβληθεί με όλα αυτά. Τότε παρουσιάστηκε το μεγάλο όνειρο με τα αστέρια να σχηματίζουν το ‘ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ’. Το οποίο αποδείχθηκε αποτελεσματικό...