Πριν από τον πόλεμο αλλά και στη διάρκεια του γιουγκοσλαβικού πολέμου, η Βουλγαρία δεν καθόταν με σταυρωμένα χέρια.
Οι βούλγαροι κατάσκοποι, επί αρκετά χρόνια έκαναν κρουαζιέρα στη Βαρντάρσκα και ενημέρωναν τις μυστικές υπηρεσίες της Σόφιας για όλα όσα συνέβαιναν στη χώρα αυτή. Με την ιδιότητα του μόνιμου ανταποκριτή στο Βελιγράδι ο Βελιζάρ Έντσεφ, ο οποίος καθημερινά ενημέρωνε τη Βουλγαρική Εθνική Τηλεόραση, δημιούργησε ένα αντιπροσωπευτικό δίκτυο φιλοβουλγάρων Σλάβων σε πολλά χωριά και πόλεις της Βαρντάρσκας.
Πολλοί από αυτούς εξελίχθηκαν σύντομα σε πολύ γνωστούς πολιτικούς της Βαρντάρσκας.
Αυτές και άλλες λεπτομέρειες των δραστηριοτήτων των μυστικών υπηρεσιών της Βουλγαρίας στην Βαρντάρσκα αποκαλύπτονται στο βιβλίο του Έντσεφ, πρώην πράκτορα της Βουλγαρίας, το οποίο δημοσιεύθηκε πρόσφατα στη Σόφια.
«Συχνά έκανα ολιγοήμερα ταξίδια στη Βαρντάρσκα παρακολουθώντας εκκλησίες, μοναστήρια, πολιτιστικά και ιστορικά μνημεία στα Σκόπια, στην Οχρίδα, στη Στρούγκα, στο Μοναστήρι, στον Πρίλαπο και σε δεκάδες χωριά και επαρχίες… Με την έγκριση του Κέντρου είχαμε θέσει πολλούς στόχους- όχι μόνον για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις πολιτιστικές, εθνοτικές και θρησκευτικές διαδικασίες στην περιοχή της Βαρντάρσκας και να προσελκύσω άτομα με βουλγαρικές καταβολές ώστε να διασώσω τη βουλγαρική συνείδησή τους.