Showing posts with label ανασκαφές. Show all posts
Showing posts with label ανασκαφές. Show all posts

Σκόπια: Σε αναζήτηση της Αντιγόνειας

Μάιος 25, 2010

" Η αναζήτηση της αρχαίας Αντιγόνειας συνεχίζεται" , γράφει το σκοπιανό δημοσίευμα της «Σίτελ». Αν και ακόμη δεν έχει επιβεβαιωθεί ότι βρίσκεται στην περιοχή του Βέλικο Γκράνιστε Νεγκότινο, όλα τα συμπεράσματα μέχρι στιγμής δείχνουν ότι εκεί βρίσκεται η αρχαία πόλη που χτίστηκε από το βασιλιά Αντίγονο τον τρίτο αιώνα π.Χ.

Βρέθηκε οικισμός ανθρωποφάγων στη Γερμανία


Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Η διαπίστωση των αρχαιολόγων για τα τεμαχισμένα οστά ενός προϊστορικού οικισμού στη Γερμανία ήταν συνταρακτική. Ο οικισμός ανήκε σε κανίβαλους της νεολιθικής εποχής.
Τα ελάχιστα και αμφίβολα δείγματα κανιβαλισμού που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα σε Ευρώπη και Αμερική από τους αρχαιολόγους, ωχριούν μπροστά στην ανακάλυψη των υπολειμμάτων ανθρωποφαγίας, στο Herxheim στη Ρηνανία-Παλατινάτο, που βρίσκεται 80 χιλιόμετρα βόρεια του Στρασβούργου.

Ο πρώτος εντοπισμός του αρχαϊκού οικισμού έγινε το 1995. Διενεργήθηκαν, τότε, σωστικές ανασκαφές που έφεραν στο φως τα ερείπια ενός οικισμού που χρονολογήθηκε γύρω στο 5500 π.Χ. Το χαρακτηριστικό του οικισμού ήταν οι οικίες οι οποίες περιβάλλονταν από διπλή σειρά σκαμμένων λάκκων που δημιουργούσαν έναν προκαθορισμένο σχηματισμό.
Οι ανασκαφές συνεχίστηκαν πριν από τέσσερα χρόνια από τον αρχαιολόγο Andrea Zeeb-Lanz. Η αρχαιολογική έρευνα έφερε στο φως ανθρώπινα οστά ανακατεμένα με σπασμένα κρανία, στοιβαγμένα μέσα σε οικιακούς σχηματισμούς.
Κατά την πρώτη καταγραφή μετρήθηκαν 400-500 τεμαχισμένοι σκελετοί. Οι αρχαιολόγοι σε πρώτη φάση πίστεψαν πως επρόκειτο για νεκρούς μιας σφαγής ή μάχης. Η λεπτομερειακή παρατήρηση των σκελετών, οι οποίοι ήταν διαμελισμένοι και σπασμένοι, άφησαν ερωτήματα στους αρχαιολόγους. Ωστόσο συμπέραναν πως ήταν από ειδικές τελετουργίες που γίνονταν στην διάρκεια της κήδευσης του νεκρού.
Η ανθρωπολόγος, όμως, Bruno Boulestin του εργαστηρίου παλαιοντολογικής ανθρωπολογίας του πανεπιστημίου του Bordeaux-I, μετά από λεπτομερή ανάλυση των δειγμάτων κατέληξε σε άλλα συμπεράσματα. Τα πορίσματα της ανθρωπολόγου ανακοινώθηκαν σήμερα (8-12-2009) και αμέσως εντυπωσίασαν τη διεθνή κοινότητα.
Τα σώματα των οστών που βρέθηκαν, είχαν καταναλωθεί από ανθρώπους...
«Οι σκελετοί, στους οποίους έγινε επιστημονική ανάλυση, ανήκουν σε σφαγμένους ανθρώπους για κατανάλωση από ανθρώπους. Είναι εμφανή τα ίχνη της κοπής στα περισσότερα οστά, ιδιαίτερα στο κόψιμο της σπονδυλικής στήλης, η εκδορά των κρανίων, το κόψιμο της μύτης από τη ρίζα, το κόψιμο του λαιμού κ.α. Τα κρανία ήταν τεμαχισμένα για να καταναλωθεί το εσωτερικό τους καθώς και από τα σπασμένα οστά να φαγωθεί το μεδούλι τους»...

Η πρώτη καταγραφή έδειξε για πεντακόσια περίπου θύματα αλλά επειδή δεν μπορεί να γίνει πλήρης αντιστοιχία οστών και σκελετών η εκτίμηση των ειδικών είναι της τάξης των, περίπου, χιλίων σκελετών.
Τι ήταν όλοι αυτοί;
« Ο αριθμός των σφαγέντων εγείρει ερωτήματα που δεν μπορούν να απαντηθούν» τονίζει η Bruno Boulestin, «ο οικισμός ήτανε μικρός και δεν υπάρχουν ενδείξεις για γειτονικούς οικισμούς. Που ζούσαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι;»
Ένα στοιχείο που δίνει απαντήσεις εν μέρει, είναι τα κεραμικά κατάλοιπα που βρέθηκαν στους τάφους και δείχνουν πως οι κανίβαλοι ήρθαν από μακριά. Αναφέρεται, επιπρόσθετα, πως πρέπει να ήρθαν από περιοχές όπως το Βέλγιο ή η Βοημία.
Η χρονολόγηση των οστών έδειξε πως αυτά καταναλώθηκαν γύρω στο 5.000 π.Χ. με συν- πλην πενήντα χρόνια.
Ασαφή κρίνονται ακόμη τα αίτια του κανιβαλισμού.
Ήταν λευκή φυλή κανιβάλων;
Όπως διαπιστώθηκε από άλλες αρχαιολογικές ανασκαφές, έχουν εντοπιστεί και άλλοι δύο χώροι μαζικής εξόντωσης κατά την ίδια χρονική περίοδο στην Γερμανία και στην Αυστρία. «Αυτός όμως ο τελετουργικός κανιβαλισμός» δήλωσε ο γερμανός αρχαιολόγος Andrea Zeeb-Lanz , «δεν έχει διαπιστωθεί και είναι πολύ εντυπωσιακός».
--
Σχετικές αναφορές:
Shortnews.de
dnews.de

Η ομηρική Τεγέα στο προσκήνιο από νορβηγούς αρχαιολόγους

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

«ΑΡΚΑΔΩΝ ΔΕ ΤΑ ΠΡΟΣ ΤΗΣ ΑΡΓΕΙΑΣ ΤΕΓΕΑΤΑΙ ΤΕ ΕΧΟΥΣΙ
ΚΑΙ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑΣ ΝΕΜΟΝΤΑΙ ΔΕ ΟΥΤΟΙ ΤΕ
ΚΑΙ ΤΟ ΆΛΛΟ ΑΡΚΑΔΙΚΟΝ ΤΟ ΜΕΣΟΓΑΙΟΝ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ»
γράφει στην ‘Περιήγησή’ του ο Παυσανίας καθορίζοντας τα όρια της αρχαίας Τεγέας.
Στην Τεγέα βρίσκονται, σήμερα, στο στάδιο της εξέλιξης δύο έργα:
η έρευνα στην παράπλευρη κοιλάδα, στα ανατολικά του αστικού κέντρου
και
η ανασκαφική δραστηριότητα στο κέντρο της αρχαίας πόλης, που ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2009.
Πριν λίγες ημέρες συμπληρώθηκε η πρώτη φάση ενός πενταετούς σχεδίου (2009-2013) ανασκαφών στο χώρο της αρχαίας Τεγέας, από μια διεθνή ομάδα αρχαιολόγων με επικεφαλής το Νορβηγικό Ινστιτούτο Αθηνών σε συνεργασία με το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού.
Οι ανασκαφές γίνονται δυτικά από το θέατρο και τη Βασιλική του Θύρσου, όπου είχε γίνει μια τεκμηριωμένη έρευνα τα έτη 2003-2004.

Πιθανολογήθηκε, με τη χρήση ενός μαγνητομέτρου, η τοποθεσία μιας κύριας οδού βορρά – νότου και μιας στοάς που συνόρευαν με την Αγορά.

Το Νορβηγικό Ινστιτούτο Αθηνών ξεκίνησε την πρώτη αρχαιολογική του επιτόπια έρευνα στον ελλαδικό χώρο το 1990. Αντικείμενο της έρευνας απετέλεσαν τα λείψανα ενός μεγάλου πρώιμου αρχαϊκού ναού, που εντοπίστηκαν μεταξύ των οικοδομικών καταλοίπων του φημισμένου ιερού της Αλέας Αθηνάς, του 4ου αιώνα π.Χ. Η ανασκαφή του αρχαϊκού ναού, που ιδρύθηκε από τον Αλεό, θα μπορούσε να χρονολογηθεί λίγο νωρίτερα από τον ναό της Ήρας στην Ολυμπία, στα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ., πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Ε΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Στο χώρο ανακαλύφθηκαν χάλκινα αναθηματικά των γεωμετρικών και αρχαϊκών χρόνων με τη μορφή αλόγων και ελαφιών. Εντοπίστηκαν επίσης πόρπες και σφραγίδες.
Στην αρχαϊκή περίοδο εννέα οικισμοί σε μορφή συνοικισμού, συγκροτούσαν την αρχαία πόλη της Τεγέας. Αναφέρεται από το Όμηρο στον κατάλογο των πλοίων, ως μια πόλη που συνέδραμε τους Αχαιούς με πλοία και άνδρες στον τρωικό πόλεμο.
Η Τεγέα είχε αντιδράσει στην ηγεμονία της Σπάρτης αλλά τελικά κατακτήθηκε περί το 560 π.Χ.

Τον τέταρτο αιώνα εντάχθηκε στην Αρκαδική Συμμαχία και αγωνίστηκε να απαλλαγεί από τον σπαρτιατικό ηγεμονισμό. Ο ναός της Αλέας Αθηνάς κάηκε το 394 π.Χ. και ξανακτίστηκε σε σχεδιασμό και αρχιτεκτονική του διάσημου της εποχής Σκόπα του Πάριου.

Χαρακτηριστικό της τέχνης του είναι τα αετώματα του ναού όπου παριστάνονται ανάγλυφα μυθολογικά θέματα, όπως το «κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου» και η «μονομαχία του Τήλεφου με τον Αχιλλέα», ανατολικά και δυτικά αντίστοιχα.

Σημαντικά τμήματα τους εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο Τεγέας σε ειδική αίθουσα. Εξαιρετικής τέχνης κεφαλή κόρης που έχει ευρεθεί στο χώρο του ιερού, θεωρείται ότι ανήκει στη θεά Υγεία, κόρη του Ασκληπιού, και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.
Μετά την κατάληψη της περιοχής από τους Ρωμαίους, το 31 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Οκταβιανός για να τιμωρήσει τους Τεγεάτες για την απήθειά τους διέταξε να μεταφερθεί το άγαλμα της θεάς στη Ρώμη, όπως αναφέρει ο Παυσανίας.

Πιθανόν ο ναός να σωζόταν ως τον 4ο αι. μ.Χ., όμως και καταστράφηκε από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες Μεγάλο Θεοδόσιο (379-395) και Θεοδόσιο Μικρό (408-450) και από τις επιδρομές των βάρβαρων Γότθων. Έτσι κατεστραμμένος παρέμεινε για 16 αιώνες, ώσπου τον έφερε στο φως ο G.Mendel, το 1901-2.

Εξάλλου, η σύγχρονη αρχαιολογική ομάδα εντόπισε άφθονη σκωρία από βυζαντινό εργαστήριο μεταλλουργίας και τα ερείπια μιας αγροικίας με πατητήρι, ενώ ήδη με βάση τα ευρήματα ανασυνθέτουν το σχεδιασμό της πόλης από την αρχαϊκή ώς τη βυζαντινή εποχή.
Αναδεικνύεται, έτσι, η βαθμιαία αλλαγή του χαρακτήρα μιας πόλης με συνεχόμενη κατοίκηση από τη ρωμαϊκή μέχρι και τη μεσοβυζαντινή περίοδο. Σημαντική, τελικά, αποδείχθηκε μια στρώση από σπασμένα κεραμίδια που αποκαλύφθηκε δυτικά του αρχαίου θεάτρου, όπου αργότερα οικοδομήθηκε μητροπολιτικός ναός της μεσοβυζαντινής περιόδου (7ος-12ος αι. μ.Χ.).
Αν και αρχικά θεωρήθηκε ότι οι κεραμίδες προέρχονταν από τη στέγη κτίσματος που κατέρρευσε, αποδείχθηκε πως η στρώση αυτή αποτελεί την τελευταία μιας μακρόχρονης σειράς διαδοχικών επιστρώσεων μιας μεγάλης πλατείας, η οποία πιθανότατα ταυτίζεται με την αρχαία αγορά της πόλης.

Ο χώρος της αρχαίας Τεγέας βρίσκεται στο σύγχρονο χωριό Αλέα, 12 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Τρίπολης.


Πηγές:
Det Norske Instituttet i Athen
ΤΑ ΝΕΑ
ΑΠΕ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΕΓΕΑΣ