Κάποτε στην Ιορδανία...
Γράφει ο
Γιώργος Εχέδωρος
Σύμβολα, Θεοί, Ναοί, Γλώσσα, Γραφή.
Όπου και να κοιτάξεις θα τα βρεις δίχως να κοπιάσεις καθόλου.
Η μάνα γη σου τα πετάει στα μούτρα για να ξυπνήσεις.
Μάταια, σε πήρε ο ύπνος και σήμερα.
Αυτός ο λήθαργος, ο λήθαργος αιώνων θα σε καταπιεί...
Ναός της Αρτέμιδας στη Γεράσα της Ιορδανίας
Γεράσα– Gerasa- Jerash
Η πόλη Γεράσα (Gerasa) των ελληνορωμαικών χρόνων ήταν μια ακμάζουσα πόλη της ελληνιστικής ανατολής. Τον δεύτερο αιώνα π.Χ.. κατοικείτο, από πληθυσμό που το μεγαλύτερο μέρος του ήταν ‘ελληνιστικό’ και το υπόλοιπο σημιτικής προέλευσης. Αυτό μας γίνεται γνωστό εξαιτίας της ίδρυσης στην πόλη λαμπρού ναού προς τιμή της Αρτέμιδας που λατρευότανε από τον ελληνικό πληθυσμό, ενώ ο Ζεύς ήταν προτιμητέος στο σημιτικό κομμάτι του πληθυσμού.
Ο μαρμάρινος ναός της Αρτέμιδας, που στολίζει τη σύγχρονη πόλης Jerash της Ιορδανίας, τελειοποιήθηκε το 150 π.Χ. στη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Αντωνίνου του Πίου. Όλο το οικοδόμημα είχε δώδεκα κολώνες κορινθιακού ρυθμού και από αυτές σήμερα ένδεκα βρίσκονται όρθιες στο σημείο που τοποθετήθηκαν την αρχαία εποχή. Ο αρχαίος ναός είναι εντυπωσιακός ακόμη και σήμερα και τονίζει την ακμή της αρχαίας πόλης.
Το 'γούρι' του σπιτιού. Αριστερόστροφος αγκυλωτός σταυρός στην είσοδο βυζαντινής οικίας.
Στην πόλη αυτή γεννήθηκε ο μεγάλος μαθηματικός Νικήμαχος της Γεράσας που έζησε από το 60 έως το 120 μ.Χ. Πάγνωστο είναι το έργο του «Αριθμητική Εισαγωγή», όπως επίσης «Η θεολογία των Αριθμών», “Το εγχειρίδιο των Αρμονικών» και πολλά άλλα. Στην «Αριθμητική Εισαγωγή» χρησιμοποίησε αραβικούς αριθμούς και μεταφράστηκε από τα ελληνικά στα ρωμαϊκά. Το βιβλίο αυτό αποτέλεσε βασικό εγχειρίδιο για τη γνώση των μαθηματικών πάνω από χίλια χρόνια.
Γράφει στην ψηφιδωτή επιγραφή : " ΔΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΑΝΕΚΤΙΣΘΗ Η ΣΕΠΤΗ ΜΟΝΗ ΑΥΤΉ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΕΠΙ ΙΩΒ ΕΠΙΣΚΟΠΩ ……….. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΓΚΛΙΣΤΟΥ ΥΠΕΡ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΡΠΟΦΟΡΗΣΑΝΤΩΝ … "
Γύρω από την επιγραφή γράφει: "ΤΙΓΡΗΣ ΕΥΦΡΑΤΗΣ ΓΗ ΩΝ ΦΥΣΩΝ"
"ΕΥ ..ΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΚΑΙ ΔΑΜΙΑΝΟΥ"
Πόλη Μαντάμπα— Madaba - Ιορδανία
Η Μαντάμπα είναι η πόλη των ψηφιδωτών ή μωσαϊκών. Τα ψηφιδωτά της ανήκουν στον πέμπτο και έκτο αιώνα. Είναι σπάνιας τεχνοτροπίας και το σημαντικότερο δίδουν την ιστορία της πόλης μέχρι το μεγάλο σεισμό του 747 που την ισοπέδωσε κυριολεκτικά.
Από τα ελληνιστικά χρόνια μέχρι τον όγδοο αιώνα η παράδοση της πόλης ‘ελληνοτροπούσε’ . Μπορεί η θρησκεία να άλλαξε και από το αρχέγονο δωδεκάθεο να πήγε στον ιουδαϊκό μονοθεϊσμό, η γλώσσα όμως και η γραφή παρέμεινε ίδια πάνω από χίλια χρόνια.
Ψηφιδωτό παλαιού χριστιανικού ναού. Υπάρχουν πολλές πόλεις της εποχής (5-6ος αιώνας). Μεταξύ αυτών η Φιλαδέλφια, η Σεβαστίς, η Νεάπολης.
Ψηφιδωτό δάπεδο από βυζαντινή οικία. Απεικονίζει τον Ιππόλυτο και τη Φαίδρα από το θεατρικό έργο του Ευριπίδη.
Το ψηφιδωτό δάπεδο του Ναού του Αγίου Γεωργίου της Modaba (6ος αιώνας) αναπαριστά όλη την περιοχή, στο κέντρο : "Η ΑΓΙΑ ΠΟΛΙΣ ΙΕΡΟΥΣΑ(ΛΗΜ). Η γραφή είναι ελληνική.
