Νέγρος σε αρχαίο ελληνικό νόμισμα

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Οι νέγροι δεν ζούσαν μόνον στην Αφρική. Για τους αρχαίους που ταξίδευαν και κυριαρχούσαν στα πέρατα της γης, οι νέγροι αποτελούσαν «μηχανισμό παραγωγής».
Φυσικά και δεν ήταν μόνον οι Βρετανοί που κουβαλούσαν κατά χιλιάδες τους νέγρους στον Νέο Κόσμο, ούτε μόνον οι Ρωμαίοι που τους είχαν για δουλειές που απαξίωναν οι ίδιοι να κάνουν. Ήταν και οι αρχαίοι Έλληνες, οι πρώτοι διδάξαντες!
Αλλά ήταν και οι μοναδικοί στην Ιστορία που έδειχναν σεβασμό και στο έργο αλλά και στην προσωπικότητά τους...
Αυτό μας δηλώνει το απεικονιζόμενο νόμισμα, που αποτελεί τρανταχτό παράδειγμα μιας περασμένης δουλοκτητικής εποχής με άγνωστες, όμως, παραμέτρους, τουλάχιστον στους αρχαίους ελληνικούς αιώνες.
Στη μία πλευρά του απεικονίζεται μια αγελάδα με γυρισμένο το κεφάλι προς την ανασηκωμένη ουρά της και ένα μοσχάρι που την βυζαίνει. Στην άλλη πλευρά υπάρχει το κεφάλι ενός νέγρου άνδρα.
Πρόκειται ένα από τα πλέον σπάνια αρχαία νομίσματα του αρχαίου ελληνικού χώρου.
Προέρχεται από ιδιωτική συλλογή Ελβετού συλλέκτη. Εντυπωσιάζει η καθαρότητα της απεικόνισης και ο ιδιαίτερος τόνος που του αποδίδεται.
Είναι βάρους 6,05 γραμμαρίων και εικάζεται πως προέρχεται από νομισματοκοπείο της Καρίας ή της Λυκίας της Μικράς Ασίας γύρω στον 5ο αιώνα π.Χ.
Νομισματολόγοι καθορίζουν το νόμισμα αυτό ότι πρόκειται για μισό στατήρα ως υποδιαίρεση του αιγινήτικου ή του σαμιώτικου προτύπου.
Το νόμισμα δεν περιέχει έγγραφη αναφορά ώστε να δοθεί η δυνατότητα να καθοριστεί επακριβώς η χρονολόγηση και ο τόπος παραγωγής ή χρησιμοποίησής του.
Αν και η μία πλευρά με την εικονιζόμενη αγελάδα έχει συναντηθεί σε νομίσματα κυρίως της Βόρειας Ελλάδας αλλά και της Μικράς Ασίας, εντούτοις, η άλλη πλευρά με την κεφαλή του νέγρου παραξενεύει και συγχρόνως εντυπωσιάζει.
Πρόκειται, μάλλον, για εικόνα της καθημερινότητας που απεικονίσθηκε στο αρχαίο νόμισμα, από όπου διαφαίνεται η αγροτική ζωή στην αρχαιότητα. Δούλοι νέγροι, αιχμάλωτοι ίσως, ασχολούνταν με τις αγροτικές εργασίες.
Το νόμισμα βρέθηκε στη Λέσβο περί το 1870 και καθορίστηκε από τον γερμανό συγγραφέα και περιηγητή Friedrich Martin von Bodenstedt ως δημιούργημα του νομισματοκοπείου της αρχαίας Φώκαιας, όπου εκεί συνηθίζονταν οι παραστάσεις των νομισμάτων να περιέχουν σκηνές από την καθημερινότητα της εποχής.