Macedonian names and makeDonski pseudo-linguistics
by Miltiades Elia Bolaris
"...Tshelnik/Tzelnikos/Tζελνίκος/Tshelniku/Tσέλιγκας
Karagiozis is the main cartoon character in the Greek shadow-theater.
The name is Turkish, meaning the "black eyed one".
Greeks took their shadow theater from the Turks who got it from the Persians and the Persians in turn got if from farther east, since it probably originated from China."
Read this appreciable article : Μακεδονικά και ...άλλα
Κωνσταντίνος Λάσκαρης– 15ος αιώνας, ο κομιστής ελληνικών ιδεών στη Δύση
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΛΑΣΚΑΡΕΩΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ- ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ- ΒΕΝΕΤΙΑ 1512ΕΠΙΤΟΜΗ ΤΩΝ ΟΚΤΩ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΜΕΡΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΤΙΝΩΝ ΑΝΑΓΚΑΙΩΝ ΣΥΝΤΕΘΕΙΣΑ ΠΑΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΛΑΣΚΑΡΕΩΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
Περί διαιρέσεως των γραμμάτων Βιβλίον πρώτον.
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Ένας από τους μαθητές του σπουδαίου λόγιου του Βυζαντίου Ιωάννη Αργυρόπουλου ήταν ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης.
Η ευρωπαϊκή διανόηση τον συμπεριλαμβάνει στους Ιταλούς αναγεννησιακούς λογίους του 15ου αιώνα. Η εξήγηση που δίνεται σε αυτό είναι πως το μεγαλύτερο μέρος της δημιουργικής ζωής του το ανάλωσε στην Ιταλική Χερσόνησο.
Η παρουσία του στην Ιταλία χαρακτηρίζεται ως αφετηρία των διανοητών στην προσέγγιση τους με την ελληνική γλώσσα. Έδωσε, δηλαδή, τη δυνατότητα στους Ουμανιστές να εντρυφήσουν στα πρωτότυπα αρχαιοελληνικά φιλοσοφικά και ιστορικά κείμενα και να ανακατευθύνουν τις τάσεις της εποχής.
Ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης γεννήθηκε το 1434, στην Κωνσταντινούπολη. Καταγόταν από επιφανή βυζαντινή οικογένεια, η οποία είχε αναδείξει στη διάρκεια του 13ου αιώνα αυτοκράτορες στο Βασίλειο της Νίκαιας ( Μικρά Ασία). Μάλιστα ο πρόγονός του, Θεόδωρος Λάσκαρης, ήταν ο ιδρυτής της αυτοκρατορίας της Νίκαιας, ενώ ο τρίτος αυτοκράτορας ήταν ο Θεόδωρος ο Β’ Λάσκαρης, που ήταν μάλιστα συγγραφέας και ποιητής. Προσπάθησε μάλιστα ο τελευταίος να αναδείξει τη Νίκαια, ως κέντρο των γραμμάτων και της επιστήμης.
Σε νεαρή ηλικία ο Κ. Λάσκαρης έζησε τη φρίκη της άλωσης της Πόλης από τους Οθωμανούς.
Γράφει σχετικά ο Τζ. Σάντυς: «Ήταν δεκαεννιά χρονών όταν φυλακίστηκε από τους Τούρκους στην πτώση της γενέτειράς του». («Ιστορία των κλασσικών Λογίων» έκδοση Καίμπριτζ 1908 στην αγγλική γλώσσα).
Είχε εγκλειστεί με χιλιάδες άλλους κατοίκους της Κωνσταντινούπολης που επέζησαν των σφαγών σε χώρο αιχμαλώτων.
ΦΩΤΟ: "ΠΕΡΙ ΟΝΟΜΑΤΟΣ"
Όταν απελευθερώθηκε εγκατέλειψε την Πόλη και πήγε στην Κέρκυρα η οποία βρισκόταν υπό βενετική κατοχή. Παρέμεινε εκεί επτά χρόνια. Στο διάστημα της παραμονής του, είχε ακούσει πως στη Ρόδο είχαν σωθεί χειρόγραφα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων και επισκέφθηκε για αυτό το λόγο το νησί. Πράγματι κατάφερε να αποκτήσει μερικά χειρόγραφα τα οποία πήρε μαζί του.
Αυτή ήταν και η περιουσία του όταν εγκαταστάθηκε στο Μιλάνο, λίγα χρόνια αργότερα. Αντέγραψε πολλά από τα χειρόγραφα και τα διέθεσε σε ανθρώπους του πνεύματος. Διακατέχονταν από την πεποίθηση πως η δυτική διανόηση έπρεπε να βασιστεί στις ιδέες των αρχαιοελληνικών κειμένων και αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνον με την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας.
Ενστερνιζόμενος τις απόψεις του ο Δούκας του Μιλάνου Φραντζέσκο Σφόρτσα τον διόρισε δάσκαλο της ελληνικής στη θυγατέρα του Ιππόλυτα.
Τα χρόνια αυτά ο Κ. Λάσκαρης δημοσίευσε την Ελληνική Γραμματική σε οκτώ τόμους. Ήταν ένα πολύ σοβαρό έργο που εκδόθηκε ολοκληρωτικά στην ελληνική γλώσσα και άνοιξε ο δρόμος της διδασκαλίας των ελληνικών στην Ιταλία. Στο Μιλάνο παρέμεινε από το 1460 έως το 1465.
Κλήθηκε από τον καρδινάλιο Βησαρίωνα τον Τραπεζούντιο στη Ρώμη για να διδάξει την ελληνική γραμματική, όπου το ενδιαφέρον των ρωμαίων διανοουμένων είχε αναζωπυρωθεί. Καθώς αντιλαμβάνονταν τη σπουδαιότητα της ανάγνωσης και μελέτης των αρχαίων κειμένων από το πρωτότυπο για κάθε μελετητή αλλά και κάθε νέο διανοητή, συντόνισε τις διδασκαλικές δραστηριότητες του προς την κατεύθυνση αυτήν.
Δημιουργήθηκε, έτσι, ένας κύκλος διανοουμένων γύρω από το Λάσκαρη. Μάλιστα ο Φερδινάλδος ο Α΄ της Νάπολης τον κάλεσε να παραδώσει μια σειρά διαλέξεων για την πνευματική Ελλάδα.
Ένα τυχαίο περιστατικό, λέγεται, πως τον έκανε να πάει στη Μεσσήνη της Σικελίας, όπου εκεί παρέμεινε για τα, τουλάχιστον, τριάντα χρόνια της υπόλοιπης ζωής του. Ασχολήθηκε με την αντιγραφή των αρχαίων ελληνικών χειρογράφων, αναδημοσίευσε μάλιστα τη «Γραμματική» του. Ένας γνωστός μαθητής του ήταν ο καρδινάλιος και συγγραφέας Πιέτρο Μπέμπο.
ΦΩΤΟ: "Η ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ", ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΒΕΝΕΤΙΑ 1512
Την εποχή εκείνη άρχισε να εδραιώνεται η τυπογραφία ενώ η αντιγραφή των κειμένων έπεσε σε υποδεέστερη μοίρα. Έτσι η πηγή αυτή των εσόδων του άρχισε να ατονεί ραγδαία. Πέθανε πάμφτωχος στη Μεσσήνη αν και μέχρι το θάνατό του δε σταμάτησε τη δημόσια διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Η συλλογή περί τα εβδομήντα χειρόγραφα του, κληροδοτήθηκαν στη Σύγκλητο της Μεσσήνης. Η συλλογή αυτή δύο αιώνες μετά θα εμπλουτίσει τη Βασιλική Βιβλιοθήκη της Μαδρίτης (1769), όπου μεταφέρθηκαν τα χειρόγραφά του μαζί με μερικές επιστολές του, που παραχωρήθηκαν από τον Ιριάρτε (J. Iriarte), γνωστές ως ελληνικοί κώδικες (Greaci Codices).
Η προσφορά του Κωνσταντίνου Λάσκαρη με τη συνεχή παραγωγή αντιγράφων των έργων των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων και τη διάθεσή τους στη διανόηση της Δύσης καθώς και το πολύτιμο έργο της ‘γραμματικής’ του, γαλούχησαν γενεές γενεών δίνοντας μια ισχυρή ώθηση στην άνθιση του Ευρωπαϊκού Αναγεννησιακού Ανθρωπισμού.
Ljubčo Georgievski Blasts Pseudomacedonism by Using Powerful Insight [17-VI-2009]
Ljubčo Georgievski, the ex-Prime Minister of FYROM, gives a powerful criticism of the Pseudomacedonian continuity theory during a debate on A2 Channel.
History of Macedonia
History of Macedonia
‘ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΛΙΝΔΟΥ’: Δώρα Μακεδόνων στη Θαυματουργό Αθηνά.
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Θαυματουργές δεν είναι, όπως φαίνεται, μόνον οι αγίες της χριστιανικής θρησκείας. Έχουμε από ‘πρώτο χέρι’ μαρτυρία –αρχαία επιγραφή δηλαδή- που, καθώς καταγράφει μια θαυματουργή παρέμβαση της θεάς Αθηνάς, επιβεβαιώνει συγχρόνως, ένα συστατικό της μεσογειακής ψυχοσύνθεσης. Η προσήλωσή του ανθρώπου στην υπέρβαση της πραγματικότητας.
Η πίστη στην θεϊκή εύνοια, στην έξωθεν υπερφυσική παρέμβαση για την σωτηρία του.
Τα χρόνια εκείνα οι Έλληνες έκαναν επίκληση στην Αθηνά, όπως σήμερα κάνουμε στο όνομα της Παναγίας.
Αναφερόμαστε στο «Χρονολόγιο». Πρόκειται για μια πλούσια επιγραφική μαρτυρία του 99 π.Χ. της πανάρχαιας πόλης Λίνδου, που βρισκότανε στο νησί της Ρόδου. Βρίσκουμε την παρουσία της στα χρόνια του Ομήρου. Λατρευόταν, τότε, «η Αθηνά η Λινδία». Ήταν η θεά προστάτις της Ακρόπολης της πόλης, μαζί με τον Δία που ήταν πολιούχος της Λίνδου, γράφει επακριβώς η επιγραφή:
«Ἀθάναι Πολιάδι καὶ Διὶ Πολιεῖ εὐχάν».
Η επιγραφή είναι στη δωρική διάλεκτο, δηλαδή η Αθηνά γράφεται Αθανά, ο στρατηγός γράφεται στραταγός κλπ.
Η θαυματουργή ‘Αθηνά της Λίνδου’ ήταν ξακουστή σε όλον τον τότε ελληνικό κόσμο.
Μας είναι γνωστοί δωρητές από τη Μεγάλη Ελλάδα, τη Μακεδονία, την Ήπειρο, την Αίγυπτο κλπ.
Πριν όμως αναφερθούμε στους δωρητές, όπου τα τάματα ήταν πανάκριβα για την εποχή τους, θα εξιστορήσουμε το θαύμα που έγινε για τη σωτηρία της πόλης της Λίνδου, στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ.
Το θαύμα
Το ιστορικό αρχίζει με την απόφαση των Περσών να κυριεύσουν την Ελλάδα. Χωρίς να επιζητώ να κουράσω τον αναγνώστη θα σημειώσω την πρώτη σειρά της δωρικής επιγραφής:
«Δαρείου τοῦ Περσᾶν βασιλέως ἐπὶ καταδουλώσει
τᾶς Ἑλλάδος ἐκπέμψαντος μεγάλας δυνάμεις
ὁ ναυτικὸς αὐτοῦ στόλος ταύται ποτεπέλασε
πράτα<ι> τᾶν νάσων»
δηλαδή,
Όταν ο βασιλιάς της Περσίας ο Δαρείος έστειλε μεγάλες δυνάμεις
για να κυριεύσει την Ελλάδα, η πρώτη επιδρομή του ναυτικού του στόλου ήταν στο νησί.»
Οι κάτοικοι τρόμαξαν πολύ από την απόβαση του περσικού στόλου και κατέφυγαν πανικόβλητοι σε οχυρωματικές θέσεις του νησιού.
Η επιγραφή μας πληροφορεί πως η πλειονότητα των κατοίκων της Ρόδου, συγκεντρώθηκε στην οχυρωμένη πόλη της Λίνδου. «συνφυγόντων μὲν ἐς πάντα τὰ ὀχυρώματα, τῶν πλείστων δὲ ἐς Λίνδον ἀθροισθέντων».
Η Ακρόπολη βρισκόταν σε ιδιαίτερο ύψωμα. Σήμερα όπου έχουν ανακαλυφθεί τα αρχαία κτίσματα της Λίνδου, μπορούμε να έχουμε όλη την εικόνα της εποχής. Ήταν χτισμένη σε ένα υψηλό βραχώδες άκρο, νοτιοανατολικά του νησιού. Είναι το μόνο απομονωμένο σημείο που παρέχει κυκλική οχύρωση με μια εξαιρετική οπτική δυνατότητα του πελάγους.
Παρόλα αυτά, είχε ένα μειονέκτημα, όπως οι περισσότερες ακροπόλεις. Η ανυπαρξία φυσικού ύδατος. Κυρίως αποταμίευαν το βρόχινο νερό σε δεξαμενές και σε περιόδους ξηρασίας το μετέφεραν από τον απέναντι ορεινό όγκο.
Όταν οχυρώθηκαν στην Ακρόπολη γνώριζαν οι Λίνδιοι πως το αδύνατο σημείο τους ήταν η περιορισμένη ποσότητα του νερού.
Γράφει επακριβώς το αρχαίο χρονολόγιο:
«διὰ τὰν σπάνιν τοῦ ὕδα-
τος τοὶ Λίνδιοι θλιβόμενοι διενοεῦντο
παραδιδόμειν τοῖς ἐναντίοις τὰν πόλιν»
δηλαδή,
«για την έλλειψη του ύδατος στεναχωρημένοι αναρωτιόντουσαν οι Λίνδιοι αν έπρεπε να παραδώσουν την πόλη στους επιτιθέμενους»
Τότε λέει, ένας από τους άρχοντες της πόλης είδε στο όνειρό του έναν θεό που του είπε να απευθυνθεί στο Δία να στείλει σύννεφα με βροχή.
Είναι αυτό που λέμε «ο νηστικός καρβέλια ονειρεύεται». Ο θεός δεν ήταν άλλος από την Αθηνά.
Ο άρχοντας αυτός ανήγγειλε το όνειρο στο λαό λέγοντας πως εμφανίστηκε η Αθηνά στο όνειρό του και ότι αυτή θα τους βοηθούσε.
Τότε:
« οἱ δὲ ἐξετάξαντες,
ὅτι εἰς πέντε ἁμέρας μό[νο]ν ἔχοντι διαρ-
κεῦν»
δηλαδή,
‘ τότε μέτρησαν την ποσότητα του νερού και είδαν πως μόνον για πέντε ημέρες είχαν ακόμη’
Παρακάλεσαν τότε την Αθηνά να πείσει το Δία να τους βοηθήσει για να μην πέσει η πόλη στους βαρβάρους.
Όταν τα άκουσε όλα αυτά ο Δάτις, που ήταν ναύαρχος του Δαρείου, έσκασε στα γέλια (Δᾶτις μὲν ἀκούσας ἐγέλασε).
Την επόμενη ημέρα- εν μέσω καλοκαιριού- μαύρισε ο ουρανός και τεράστια σύννεφα μετεωρίζονταν πάνω από την Ακρόπολη. Και τότε άρχισε μια ατέλειωτη καταρρακτώδη βροχή πάνω από τη Λίνδο (πολλοῦ καταραγέν[τ]ος ὄμβρου). Το παράξενο δεν ήταν τόσο η καταιγίδα που γέμισε τους αποταμιευτήρες της Ακρόπολης, όσο το ότι έβρεχε μόνον μέσα στην πόλη και κάτι στάλες έπεσαν στις περσικές δυνάμεις (παραδόξως τοὶ μὲν πολιορκεύμενοι δαψιλὲς ἔσχον ὕδωρ, ἁ δὲ Περσικὰ δύναμις ἐσπάνιζε).
Το γεγονός αυτό κατέπληξε τον Πέρση ναύαρχο που διαπίστωσε ότι η θεά Αθηνά προστάτευε την πόλη των Λινδίων. Για να έχει την εύνοια της Θεάς δώρισε στο ναό τα εμβλήματα και στολίδια που φορούσε καθώς την πολεμική άμαξά του.
Αναφέρεται επακριβώς στην επιγραφή:
«ἀνα[θ]έ[μ]ειν τόν τε φαρεὸν καὶ σ[τ]ρε-
[πτ]ὸν καὶ ψέλια, ποτὶ δὲ τούτοις τιάραν τε
καὶ ἀκινάκαν, ἔτι δὲ ἁρμάμαξαν»
Αναφέρεται μάλιστα πως η άμαξα του Δάτιδος μέχρι πρόσφατα υπήρχε στο ναό αλλά η πυρκαγιά που έγινε «ἐπὶ τοῦ ἰερέως τοῦ Ἁλίου Εὐκλεῦς τοῦ Ἀστυανακτίδα ἐμπυρισθέντος τοῦ ναοῦ κατεκαύσθη μετὰ τῶν πλείστων ἀναθεμάτων».
Ο Πέρσης ναύαρχος μάλιστα, έλυσε την πολιορκία γιατί θεώρησε πως οι κάτοικοι της Λίνδου προστατεύονταν από τους Θεούς. Ζήτησε μάλιστα από του Λίνδιους να τον θεωρούν φίλο τους
« αὐτὸς
δ[ὲ] ὁ Δᾶτις ἀνέζευξε ἐπὶ τὰς προκειμέ-
[ν]ας πράξεις φιλίαν ποτὶ τοὺς πολιορ-
[κ]ηθέντας συνθέμενος”
Ποιοι άλλοι έγραψαν για το θαύμα της Αθηνάς
Η επιγραφή μας υπενθυμίζει πως το ιστορικό αυτό το σημειώνουν αρκετοί συγγραφείς όπως :
Η θαυματουργή ‘Αθηνά της Λίνδου’ ήταν ξακουστή σε όλον τον τότε ελληνικό κόσμο.
Μας είναι γνωστοί δωρητές από τη Μεγάλη Ελλάδα, τη Μακεδονία, την Ήπειρο, την Αίγυπτο κλπ.
Πριν όμως αναφερθούμε στους δωρητές, όπου τα τάματα ήταν πανάκριβα για την εποχή τους, θα εξιστορήσουμε το θαύμα που έγινε για τη σωτηρία της πόλης της Λίνδου, στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ.
Το θαύμα
Το ιστορικό αρχίζει με την απόφαση των Περσών να κυριεύσουν την Ελλάδα. Χωρίς να επιζητώ να κουράσω τον αναγνώστη θα σημειώσω την πρώτη σειρά της δωρικής επιγραφής:
«Δαρείου τοῦ Περσᾶν βασιλέως ἐπὶ καταδουλώσει
τᾶς Ἑλλάδος ἐκπέμψαντος μεγάλας δυνάμεις
ὁ ναυτικὸς αὐτοῦ στόλος ταύται ποτεπέλασε
πράτα<ι> τᾶν νάσων»
δηλαδή,
Όταν ο βασιλιάς της Περσίας ο Δαρείος έστειλε μεγάλες δυνάμεις
για να κυριεύσει την Ελλάδα, η πρώτη επιδρομή του ναυτικού του στόλου ήταν στο νησί.»
Οι κάτοικοι τρόμαξαν πολύ από την απόβαση του περσικού στόλου και κατέφυγαν πανικόβλητοι σε οχυρωματικές θέσεις του νησιού.
Η επιγραφή μας πληροφορεί πως η πλειονότητα των κατοίκων της Ρόδου, συγκεντρώθηκε στην οχυρωμένη πόλη της Λίνδου. «συνφυγόντων μὲν ἐς πάντα τὰ ὀχυρώματα, τῶν πλείστων δὲ ἐς Λίνδον ἀθροισθέντων».
Η Ακρόπολη βρισκόταν σε ιδιαίτερο ύψωμα. Σήμερα όπου έχουν ανακαλυφθεί τα αρχαία κτίσματα της Λίνδου, μπορούμε να έχουμε όλη την εικόνα της εποχής. Ήταν χτισμένη σε ένα υψηλό βραχώδες άκρο, νοτιοανατολικά του νησιού. Είναι το μόνο απομονωμένο σημείο που παρέχει κυκλική οχύρωση με μια εξαιρετική οπτική δυνατότητα του πελάγους.
Παρόλα αυτά, είχε ένα μειονέκτημα, όπως οι περισσότερες ακροπόλεις. Η ανυπαρξία φυσικού ύδατος. Κυρίως αποταμίευαν το βρόχινο νερό σε δεξαμενές και σε περιόδους ξηρασίας το μετέφεραν από τον απέναντι ορεινό όγκο.
Όταν οχυρώθηκαν στην Ακρόπολη γνώριζαν οι Λίνδιοι πως το αδύνατο σημείο τους ήταν η περιορισμένη ποσότητα του νερού.
Γράφει επακριβώς το αρχαίο χρονολόγιο:
«διὰ τὰν σπάνιν τοῦ ὕδα-
τος τοὶ Λίνδιοι θλιβόμενοι διενοεῦντο
παραδιδόμειν τοῖς ἐναντίοις τὰν πόλιν»
δηλαδή,
«για την έλλειψη του ύδατος στεναχωρημένοι αναρωτιόντουσαν οι Λίνδιοι αν έπρεπε να παραδώσουν την πόλη στους επιτιθέμενους»
Τότε λέει, ένας από τους άρχοντες της πόλης είδε στο όνειρό του έναν θεό που του είπε να απευθυνθεί στο Δία να στείλει σύννεφα με βροχή.
Είναι αυτό που λέμε «ο νηστικός καρβέλια ονειρεύεται». Ο θεός δεν ήταν άλλος από την Αθηνά.
Ο άρχοντας αυτός ανήγγειλε το όνειρο στο λαό λέγοντας πως εμφανίστηκε η Αθηνά στο όνειρό του και ότι αυτή θα τους βοηθούσε.
Τότε:
« οἱ δὲ ἐξετάξαντες,
ὅτι εἰς πέντε ἁμέρας μό[νο]ν ἔχοντι διαρ-
κεῦν»
δηλαδή,
‘ τότε μέτρησαν την ποσότητα του νερού και είδαν πως μόνον για πέντε ημέρες είχαν ακόμη’
Παρακάλεσαν τότε την Αθηνά να πείσει το Δία να τους βοηθήσει για να μην πέσει η πόλη στους βαρβάρους.
Όταν τα άκουσε όλα αυτά ο Δάτις, που ήταν ναύαρχος του Δαρείου, έσκασε στα γέλια (Δᾶτις μὲν ἀκούσας ἐγέλασε).
Την επόμενη ημέρα- εν μέσω καλοκαιριού- μαύρισε ο ουρανός και τεράστια σύννεφα μετεωρίζονταν πάνω από την Ακρόπολη. Και τότε άρχισε μια ατέλειωτη καταρρακτώδη βροχή πάνω από τη Λίνδο (πολλοῦ καταραγέν[τ]ος ὄμβρου). Το παράξενο δεν ήταν τόσο η καταιγίδα που γέμισε τους αποταμιευτήρες της Ακρόπολης, όσο το ότι έβρεχε μόνον μέσα στην πόλη και κάτι στάλες έπεσαν στις περσικές δυνάμεις (παραδόξως τοὶ μὲν πολιορκεύμενοι δαψιλὲς ἔσχον ὕδωρ, ἁ δὲ Περσικὰ δύναμις ἐσπάνιζε).
Το γεγονός αυτό κατέπληξε τον Πέρση ναύαρχο που διαπίστωσε ότι η θεά Αθηνά προστάτευε την πόλη των Λινδίων. Για να έχει την εύνοια της Θεάς δώρισε στο ναό τα εμβλήματα και στολίδια που φορούσε καθώς την πολεμική άμαξά του.
Αναφέρεται επακριβώς στην επιγραφή:
«ἀνα[θ]έ[μ]ειν τόν τε φαρεὸν καὶ σ[τ]ρε-
[πτ]ὸν καὶ ψέλια, ποτὶ δὲ τούτοις τιάραν τε
καὶ ἀκινάκαν, ἔτι δὲ ἁρμάμαξαν»
Αναφέρεται μάλιστα πως η άμαξα του Δάτιδος μέχρι πρόσφατα υπήρχε στο ναό αλλά η πυρκαγιά που έγινε «ἐπὶ τοῦ ἰερέως τοῦ Ἁλίου Εὐκλεῦς τοῦ Ἀστυανακτίδα ἐμπυρισθέντος τοῦ ναοῦ κατεκαύσθη μετὰ τῶν πλείστων ἀναθεμάτων».
Ο Πέρσης ναύαρχος μάλιστα, έλυσε την πολιορκία γιατί θεώρησε πως οι κάτοικοι της Λίνδου προστατεύονταν από τους Θεούς. Ζήτησε μάλιστα από του Λίνδιους να τον θεωρούν φίλο τους
« αὐτὸς
δ[ὲ] ὁ Δᾶτις ἀνέζευξε ἐπὶ τὰς προκειμέ-
[ν]ας πράξεις φιλίαν ποτὶ τοὺς πολιορ-
[κ]ηθέντας συνθέμενος”
Ποιοι άλλοι έγραψαν για το θαύμα της Αθηνάς
Η επιγραφή μας υπενθυμίζει πως το ιστορικό αυτό το σημειώνουν αρκετοί συγγραφείς όπως :
Ο Εὔδημος ‘ἐν τῶι Λινδιακῶι, Ἐργίας’
Ο Πολύζαλος στις ιστορίες του
Ο Ἰερώνυμος «ἐν τῶι ... τῶν Ἡλιακῶν»
Ο Μύρων στο έργο του «τοῦ Ῥόδου ἐγκωμίου»
Ο Τιμόκριτος στις «χρονικᾶς συντάξιος»
Ο Ἰέρων στο έργο του «περὶ Ῥόδου»
Ο Ξεναγόρας στις «χρονικᾶς συντάξιος τὰν μὲν ἐπιφάνειαν γεγόνειν»
Ο Μαρδόνιος ο οποίος εστάλη από το Δάτι γράφει στα «περ[ὶ] τᾶς ἐπιφανείας
καὶ ο Ἀριστίων στις «χρονικᾶς συντάξιος».
Ο Πολύζαλος στις ιστορίες του
Ο Ἰερώνυμος «ἐν τῶι ... τῶν Ἡλιακῶν»
Ο Μύρων στο έργο του «τοῦ Ῥόδου ἐγκωμίου»
Ο Τιμόκριτος στις «χρονικᾶς συντάξιος»
Ο Ἰέρων στο έργο του «περὶ Ῥόδου»
Ο Ξεναγόρας στις «χρονικᾶς συντάξιος τὰν μὲν ἐπιφάνειαν γεγόνειν»
Ο Μαρδόνιος ο οποίος εστάλη από το Δάτι γράφει στα «περ[ὶ] τᾶς ἐπιφανείας
καὶ ο Ἀριστίων στις «χρονικᾶς συντάξιος».
Φώτο: Τα ερείπια της αρχαίας Λίνδου στο νησί της Ρόδου, όπως είναι σήμερα.
Τα Αναθήματα των Βασιλέων
Στην επιγραφή αναγράφονται 43 ονόματα επιφανών βασιλέων που έχουν προσφέρει αναθήματα στο ναό της Αθηνάς.
Μεταξύ αυτών είναι ο βασιλεύς Αλέξανδρος ο βασιλεύς Φίλιππος, ο βασιλεύς Πύρρος, ο βασιλεύς Πτολεμαίος της Αιγύπτου και πολλοί άλλοι.
Ο Φίλιππος μετά από τις νίκες του κατά των Δαρδάνων και και των Μαιδών έστειλε αναθήματα στο ναό της Αθηνάς στη Λίνδο, δέκα σάρισσες, δέκα πέλτες και δέκα περικεφαλαίες, όπου έγραφαν επάνω τα εξής:
«ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΝΙΚΑΣΑΣ ΔΑΡΔΑΝΙΟΥΣ ΚΑΙ ΜΑΙΔΟΥΣ ΑΘΑΝΑ ΛΙΝΔΙΑΙ»
Ενώ ο Αλέξανδρος όταν νίκησε το Δαρείο και έγινε κύριος της Μικράς Ασίας όπως είχε προβλέψει ο ιερέας του ναού της Αθηνάς της Λινδίας, έστειλε (ομοίωμα) του Βουκεφάλα καθώς και όπλα στα οποία αναγράφονταν:
«ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΧΑΙ ΚΡΑΤΗΣΑΣ ΔΑΡΕΙΟΝ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΣ ΓΕΝΟΜΕΝΟΣ ΤΑΣ ΑΣΙΑΣ ΕΘΥΣΕ ΤΑΙ ΑΘΑΝΑΙ ΤΑΙ ΛΙΝΔΙΑΙ ΚΑΤΑ ΜΑΝΤΕΙΑΝ ΕΠ’ ΙΕΡΕΩΣ ΘΕΥΓΕΝΕΥΣ ΤΟΥ ΠΙΣΤΟΚΡΑΤΕΥΣ»
Η Αθηνά της Λίνδου λατρευόταν όχι μόνον από τους Έλληνες αλλά και από άλλους λαούς που προσπαθούσαν να έχουν την έυνοιά της. Εκτός από τον προαναφερόμενο Δάτι και ο Αρταφέρνης πρόσφερε αναθήματα «Ἀρταφέρνης ὁ στ]ραταγὸς τοῦ Περσᾶν βασιλέως
[Δαρείου»
Καθώς και Πτολεμαίος της Αιγύπτου που έστειλε «προμετωπίδια βοῶν εἴ-
Κοσι» όπου σε αυτά ήταν χαραγμένα τα εξής: · "βασιλεὺς Πτολεμαῖος
ἔθυσε Ἀθά[ν]αι Λινδίαι ἐπ’ ἰερέως Ἀθ[α]νᾶ τοῦ Ἀθανα-
γόρα".
Πολύ παλαιότερα, στα χρόνια του Ηροδότου, όπως γράφει η επιγραφή ανάθημα έστειλε και ο Αιγύπτιος βασιλεύς Άμασις:
«Ἄμασις Αἰγυπτίων βασιλεὺς θώ[ρακ]α λίνεον»
Η πυκνογραμμένη αυτή επιγραφή χαράχθηκε για να μην λησμονηθούν όλα τα αναθήματα του ναού που μετά από αλλεπάλληλες πυρκαγιές οι γραφές τους είχαν μισοσβηστεί.
Ο χαράκτης δικαιολογεί την αναγραφή των επιγραφομένων ως εξής:
«συμβαίνει δὲ τῶν ἀνα[θεμάτων τὰ ἀρχαιότατα μετὰ τᾶν ἐ]πιγραφᾶν διὰ τὸν χρόνον ἐφθάρθαι»
Δηλαδή,
"Παρατηρείται στα αρχαία αναθήματα με την πάροδο του χρόνου οι επιγραφές να φθείρονται".
----
Ενώ ο Αλέξανδρος όταν νίκησε το Δαρείο και έγινε κύριος της Μικράς Ασίας όπως είχε προβλέψει ο ιερέας του ναού της Αθηνάς της Λινδίας, έστειλε (ομοίωμα) του Βουκεφάλα καθώς και όπλα στα οποία αναγράφονταν:
«ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΧΑΙ ΚΡΑΤΗΣΑΣ ΔΑΡΕΙΟΝ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΣ ΓΕΝΟΜΕΝΟΣ ΤΑΣ ΑΣΙΑΣ ΕΘΥΣΕ ΤΑΙ ΑΘΑΝΑΙ ΤΑΙ ΛΙΝΔΙΑΙ ΚΑΤΑ ΜΑΝΤΕΙΑΝ ΕΠ’ ΙΕΡΕΩΣ ΘΕΥΓΕΝΕΥΣ ΤΟΥ ΠΙΣΤΟΚΡΑΤΕΥΣ»
Η Αθηνά της Λίνδου λατρευόταν όχι μόνον από τους Έλληνες αλλά και από άλλους λαούς που προσπαθούσαν να έχουν την έυνοιά της. Εκτός από τον προαναφερόμενο Δάτι και ο Αρταφέρνης πρόσφερε αναθήματα «Ἀρταφέρνης ὁ στ]ραταγὸς τοῦ Περσᾶν βασιλέως
[Δαρείου»
Καθώς και Πτολεμαίος της Αιγύπτου που έστειλε «προμετωπίδια βοῶν εἴ-
Κοσι» όπου σε αυτά ήταν χαραγμένα τα εξής: · "βασιλεὺς Πτολεμαῖος
ἔθυσε Ἀθά[ν]αι Λινδίαι ἐπ’ ἰερέως Ἀθ[α]νᾶ τοῦ Ἀθανα-
γόρα".
Πολύ παλαιότερα, στα χρόνια του Ηροδότου, όπως γράφει η επιγραφή ανάθημα έστειλε και ο Αιγύπτιος βασιλεύς Άμασις:
«Ἄμασις Αἰγυπτίων βασιλεὺς θώ[ρακ]α λίνεον»
Η πυκνογραμμένη αυτή επιγραφή χαράχθηκε για να μην λησμονηθούν όλα τα αναθήματα του ναού που μετά από αλλεπάλληλες πυρκαγιές οι γραφές τους είχαν μισοσβηστεί.
Ο χαράκτης δικαιολογεί την αναγραφή των επιγραφομένων ως εξής:
«συμβαίνει δὲ τῶν ἀνα[θεμάτων τὰ ἀρχαιότατα μετὰ τᾶν ἐ]πιγραφᾶν διὰ τὸν χρόνον ἐφθάρθαι»
Δηλαδή,
"Παρατηρείται στα αρχαία αναθήματα με την πάροδο του χρόνου οι επιγραφές να φθείρονται".
----
Μακεδονισμός : Οι καταψυγμένοι Μακεδόνες του ακαδημαϊκού Tome Boševski
Το δίδυμο των σλάβων 'μακεδονιστών':Tome Boševski και Aristotel Tentov στη διάρκεια της τοποθέτησής τους "περί Μακεδόνων στη Σιβηρία"
Το έχουμε γράψει και παλαιότερα. Όταν δεν έχουμε ευδιαθεσία, όταν τα προβλήματα μας καταπιέζουν και δεν μας αφήνουν να ...σκάσει το χαμόγελο στο χείλι μας τότε…
Τότε… ανατρέχουμε στα ...‘επιστημονικά’ κείμενα των σκοπιανών.
Έτσι, μαθαίνουμε πώς οι απόγονοι της μεγάλης σλαβικής φυλής, οι σκοπιανοί, απαρνούνται το παρελθόν τους και φορούν το σκούφο του ‘μακεδονιστή’!
Ένας τέτοιος αρχιμάγειρας είναι ο ξακουστός ακαδημαϊκός των Σκοπίων καθηγητής κ. Tome Boševski.
Αν δεν τον ξέρετε, καιρός να τον γνωρίσετε. Είναι αυτός που μαζί με το φιλόλογο Aristotel Tentov, προσπαθούν να βαπτίσουν την αρχαία αιγυπτιακή γραφή σε ‘αρχαία σκοπιανή’!
Το παράξενο είναι πως εκλαμβάνουν τα γέλια για ...χειροκροτήματα. Και δεν τους έχει μαζέψει ακόμη κανείς!
Λοιπόν, για να μην ξεφύγουμε από τον ειρμό μας, θα ασχοληθούμε με ένα νέο εφεύρημα του Τόμε Μποσέφσκι. Αφού δεν μπορεί να αποτινάξει από πάνω του τη σλαβική καταγωγή του, ακούστε τι μας λέει:
Αγνοεί σκοπίμως τον ελληνικό πολιτισμό των αρχαίων Μακεδόνων, αγνοεί σκοπίμως την γλώσσα που μιλούσαν, την γλώσσα με την οποία έγραφαν τις επιγραφές στους τάφους των αγαπημένων τους προσώπων, αγνοεί σκοπίμως κάθε τι που έχει την υπόνοια του ελληνικού.
Η μεγάλη αυτή ...διάνοια των Σκοπίων μας λέει τα εξής και όποιον πάρει ο χάρος:
«αρνηθήκαμε να πιστέψουμε την έννοια της επικρατούσας επιστήμης ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν αναλφάβητοι και δεν είχαν κανένα σύστημα γραφής ή γλώσσας δική τους. (σ.σ. έχει δεδομένο για το σεβαστό σκοπιανό καθηγητή, πως οι αρχαίοι Μακεδόνες ...δεν ήταν Έλληνες!)
»Σε μας», συνεχίζει ο ..ακούραστος ακαδημαϊκός, «ήταν παράλογο να υποθέσουμε ότι οι άνθρωποι δύο χιλιάδες χρόνια πριν, που έκαναν μια ολόκληρη αυτοκρατορία, με όλα τα στοιχεία ενός σύνθετου πολιτισμού δεν μπορούσαν να διαβάσουν και να γράψουν στη γλώσσα τους! Θα ήταν αδύνατο για τέτοιο λαό , να θεμελιώσουν τις μεγάλες βιβλιοθήκες, που δεν υπήρχαν ποτέ πριν και να αποκτήσουν τέτοια μεγάλη γνώση αν δεν ήταν ικανοί να γράψουν και να διαβάζουν.»
Προφανώς ο Τόμε Μποσέφκι, εννοεί την ανέγερση της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, από το κράτος του Πτολεμαίου στην Αίγυπτο.
Το ...κακό για αυτόν και όλους τους ‘μακεδονιστές’ των Σκοπίων είναι πως η μεγαλύτερη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας είχε μόνον ελληνικά βιβλία και χειρόγραφα.
Ο ακαδημαϊκός ‘αναγουλιάζει’ με τη λέξη ‘Ελλάδα’
Θα δούμε τώρα τον κ. Τόμε Βοσέφσκι πως ονομάζει την πτολεμαϊκή δυναστεία της Αιγύπτου και τις ελληνικές πόλεις της Μακεδονίας.
« Μια μακρόχρονη δυναστεία, στην Αίγυπτο, ήταν των ‘πτολεμαϊκών’ που άντεξε τριακόσια χρόνια.»
« Είναι πολύ γνωστό, στον ακαδημαϊκό κόσμο (των ‘μακεδονιστών’ δηλαδή) πως η δυναστεία των ‘Πτολεμαϊκών’ (Ptolemaic) ήταν μια μακεδονική δυναστεία που πρωτοξεκίνησε από τα Βαλκάνια, ακριβέστερα από τη Μακεδονία, από μια πόλη που σήμερα αποκαλείται ‘Πτολεμαϊδα’. Αυτή η πόλη βρίσκεται πενήντα χιλιόμετρα νότια του σημερινού Bitola.”
Αποφεύγει να αναφέρει το όνομα της Ελλάδας και λέει ‘πενήντα χιλιόμετρα νότια’.
Ας δούμε τώρα πως τα αρχαία αιγυπτιακά προσπαθεί να τα κάνει αρχαία σκοπιανά. Μιλάει τώρα για την επιγραφή της Ροζέττας, που βρέθηκε στην Αίγυπτο και είναι γραμμένη στα ιερογλυφικά, στη δημοτική των Αιγυπτίων και στην ελληνική γλώσσα.
Οι απόγονοι λέει, του Πτολεμαίου, διέταξαν το κεντρικό κείμενο να γραφεί στην αρχαία μακεδονική γλώσσα.
Αυτές οι γελοιότητες και η μακεδονοποίηση των πάντων, χωρίς να υπολογίζουνε ιερό και όσιο έχουνε λένε πέραση στο σκοπιανό λαό.
Ε, αυτό δεν θα μπορούσα να το πιστέψω...
Το έχουμε γράψει και παλαιότερα. Όταν δεν έχουμε ευδιαθεσία, όταν τα προβλήματα μας καταπιέζουν και δεν μας αφήνουν να ...σκάσει το χαμόγελο στο χείλι μας τότε…
Τότε… ανατρέχουμε στα ...‘επιστημονικά’ κείμενα των σκοπιανών.
Έτσι, μαθαίνουμε πώς οι απόγονοι της μεγάλης σλαβικής φυλής, οι σκοπιανοί, απαρνούνται το παρελθόν τους και φορούν το σκούφο του ‘μακεδονιστή’!
Ένας τέτοιος αρχιμάγειρας είναι ο ξακουστός ακαδημαϊκός των Σκοπίων καθηγητής κ. Tome Boševski.
Αν δεν τον ξέρετε, καιρός να τον γνωρίσετε. Είναι αυτός που μαζί με το φιλόλογο Aristotel Tentov, προσπαθούν να βαπτίσουν την αρχαία αιγυπτιακή γραφή σε ‘αρχαία σκοπιανή’!
Το παράξενο είναι πως εκλαμβάνουν τα γέλια για ...χειροκροτήματα. Και δεν τους έχει μαζέψει ακόμη κανείς!
Λοιπόν, για να μην ξεφύγουμε από τον ειρμό μας, θα ασχοληθούμε με ένα νέο εφεύρημα του Τόμε Μποσέφσκι. Αφού δεν μπορεί να αποτινάξει από πάνω του τη σλαβική καταγωγή του, ακούστε τι μας λέει:
«ναι, ήρθαμε από τα υψίπεδα της Σιβηρίας, αλλά είμαστε Μακεδόνες που πήγαμε εκεί τα αρχαία χρόνια για να ...γυρίσουμε το μεσαίωνα στα Βαλκάνια».
Μας έφυγε, δυστυχώς, και ο Σπαθάρης που θα μας έπαιζε έναν απερίγραπτο καραγκιοζιλίκι με του ...κατεψυγμένους Μακεδόνες του κ. Ακαδημαϊκού…
Σε μια στημένη, λοιπόν, συνέντευξη του ο κ. Τόμε Μποσέφκι σε σκοπιανή εφημερίδα που εκδίδεται στον Καναδά, δήλωσε τα εξής απερίγραπτα, που σαφώς τα έβγαλε, από το …πολυτάλαντο, ευφυές κεφάλι του:
«Μετά από πέντε μακεδονο-ρωμαϊκούς πολέμους που διεξήχθησαν το δεύτερο αιώνα με το Φίλιππο τον Ε’ και το γιό του Περσέα, ένας μεγάλος αριθμός Μακεδόνων της ελίτ και της άρχουσας τάξης εγκατέλειψαν τη Μακεδονία και κατευθύνθηκαν τρομοκρατημένοι στο βορρά. Φοβόντουσαν τη σφαγή από το ρωμαϊκό στρατό που ερχόταν από το νότο και συγκεκριμένα από την Πελοπόννησο. Εγκατέλειψαν, έτσι, τα βαλκάνια και έφθασαν στη Σιβηρία. Αυτοί αποτελούσαν το μισό μακεδονικό πληθυσμό.»
Θέλει να μας πει ο κύριος ακαδημαϊκός των Σκοπίων πως εκατοντάδες χιλιάδες αρχαίων Μακεδόνων από τον πανικό τους το έβαλαν στα πόδια και πήγαν να κρυφτούν στη Σιβηρία, όπου εκεί παρέμειναν ...καταψύχθηκαν για να γυρίσουν χίλια χρόνια μετά, ανανεωμένοι και υγιέστατοι στα βαλκάνια. Γύρισαν με άλλη γλώσσα, άλλη ιστορία, άλλα ήθη και έθιμα, άλλα πιστεύω κλπ. κλπ. Και οι απόγονοι αυτών των καταψυγμένων Μακεδόνων της Σιβηρίας, είναι οι ...σημερινοί σκοπιανοί. Εκεί καταλήγει ο ‘μακεδονιστής’ Μποσέφσκι.
Το έγραψα προηγουμένως, θα ήταν ένα εξαίσιο θέμα για καραγκιοζοπαίκτες!
Ο κ. Τόμε Μποσέφκι, λοιπόν, απαντά σε κάθε τι επιστητό.
Μας έφυγε, δυστυχώς, και ο Σπαθάρης που θα μας έπαιζε έναν απερίγραπτο καραγκιοζιλίκι με του ...κατεψυγμένους Μακεδόνες του κ. Ακαδημαϊκού…
Σε μια στημένη, λοιπόν, συνέντευξη του ο κ. Τόμε Μποσέφκι σε σκοπιανή εφημερίδα που εκδίδεται στον Καναδά, δήλωσε τα εξής απερίγραπτα, που σαφώς τα έβγαλε, από το …πολυτάλαντο, ευφυές κεφάλι του:
«Μετά από πέντε μακεδονο-ρωμαϊκούς πολέμους που διεξήχθησαν το δεύτερο αιώνα με το Φίλιππο τον Ε’ και το γιό του Περσέα, ένας μεγάλος αριθμός Μακεδόνων της ελίτ και της άρχουσας τάξης εγκατέλειψαν τη Μακεδονία και κατευθύνθηκαν τρομοκρατημένοι στο βορρά. Φοβόντουσαν τη σφαγή από το ρωμαϊκό στρατό που ερχόταν από το νότο και συγκεκριμένα από την Πελοπόννησο. Εγκατέλειψαν, έτσι, τα βαλκάνια και έφθασαν στη Σιβηρία. Αυτοί αποτελούσαν το μισό μακεδονικό πληθυσμό.»
Θέλει να μας πει ο κύριος ακαδημαϊκός των Σκοπίων πως εκατοντάδες χιλιάδες αρχαίων Μακεδόνων από τον πανικό τους το έβαλαν στα πόδια και πήγαν να κρυφτούν στη Σιβηρία, όπου εκεί παρέμειναν ...καταψύχθηκαν για να γυρίσουν χίλια χρόνια μετά, ανανεωμένοι και υγιέστατοι στα βαλκάνια. Γύρισαν με άλλη γλώσσα, άλλη ιστορία, άλλα ήθη και έθιμα, άλλα πιστεύω κλπ. κλπ. Και οι απόγονοι αυτών των καταψυγμένων Μακεδόνων της Σιβηρίας, είναι οι ...σημερινοί σκοπιανοί. Εκεί καταλήγει ο ‘μακεδονιστής’ Μποσέφσκι.
Το έγραψα προηγουμένως, θα ήταν ένα εξαίσιο θέμα για καραγκιοζοπαίκτες!
Ο κ. Τόμε Μποσέφκι, λοιπόν, απαντά σε κάθε τι επιστητό.
Αγνοεί σκοπίμως τον ελληνικό πολιτισμό των αρχαίων Μακεδόνων, αγνοεί σκοπίμως την γλώσσα που μιλούσαν, την γλώσσα με την οποία έγραφαν τις επιγραφές στους τάφους των αγαπημένων τους προσώπων, αγνοεί σκοπίμως κάθε τι που έχει την υπόνοια του ελληνικού.
Η μεγάλη αυτή ...διάνοια των Σκοπίων μας λέει τα εξής και όποιον πάρει ο χάρος:
«αρνηθήκαμε να πιστέψουμε την έννοια της επικρατούσας επιστήμης ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν αναλφάβητοι και δεν είχαν κανένα σύστημα γραφής ή γλώσσας δική τους. (σ.σ. έχει δεδομένο για το σεβαστό σκοπιανό καθηγητή, πως οι αρχαίοι Μακεδόνες ...δεν ήταν Έλληνες!)
»Σε μας», συνεχίζει ο ..ακούραστος ακαδημαϊκός, «ήταν παράλογο να υποθέσουμε ότι οι άνθρωποι δύο χιλιάδες χρόνια πριν, που έκαναν μια ολόκληρη αυτοκρατορία, με όλα τα στοιχεία ενός σύνθετου πολιτισμού δεν μπορούσαν να διαβάσουν και να γράψουν στη γλώσσα τους! Θα ήταν αδύνατο για τέτοιο λαό , να θεμελιώσουν τις μεγάλες βιβλιοθήκες, που δεν υπήρχαν ποτέ πριν και να αποκτήσουν τέτοια μεγάλη γνώση αν δεν ήταν ικανοί να γράψουν και να διαβάζουν.»
Προφανώς ο Τόμε Μποσέφκι, εννοεί την ανέγερση της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, από το κράτος του Πτολεμαίου στην Αίγυπτο.
Το ...κακό για αυτόν και όλους τους ‘μακεδονιστές’ των Σκοπίων είναι πως η μεγαλύτερη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας είχε μόνον ελληνικά βιβλία και χειρόγραφα.
Ο ακαδημαϊκός ‘αναγουλιάζει’ με τη λέξη ‘Ελλάδα’
Θα δούμε τώρα τον κ. Τόμε Βοσέφσκι πως ονομάζει την πτολεμαϊκή δυναστεία της Αιγύπτου και τις ελληνικές πόλεις της Μακεδονίας.
« Μια μακρόχρονη δυναστεία, στην Αίγυπτο, ήταν των ‘πτολεμαϊκών’ που άντεξε τριακόσια χρόνια.»
« Είναι πολύ γνωστό, στον ακαδημαϊκό κόσμο (των ‘μακεδονιστών’ δηλαδή) πως η δυναστεία των ‘Πτολεμαϊκών’ (Ptolemaic) ήταν μια μακεδονική δυναστεία που πρωτοξεκίνησε από τα Βαλκάνια, ακριβέστερα από τη Μακεδονία, από μια πόλη που σήμερα αποκαλείται ‘Πτολεμαϊδα’. Αυτή η πόλη βρίσκεται πενήντα χιλιόμετρα νότια του σημερινού Bitola.”
Αποφεύγει να αναφέρει το όνομα της Ελλάδας και λέει ‘πενήντα χιλιόμετρα νότια’.
Ας δούμε τώρα πως τα αρχαία αιγυπτιακά προσπαθεί να τα κάνει αρχαία σκοπιανά. Μιλάει τώρα για την επιγραφή της Ροζέττας, που βρέθηκε στην Αίγυπτο και είναι γραμμένη στα ιερογλυφικά, στη δημοτική των Αιγυπτίων και στην ελληνική γλώσσα.
Οι απόγονοι λέει, του Πτολεμαίου, διέταξαν το κεντρικό κείμενο να γραφεί στην αρχαία μακεδονική γλώσσα.
Τη γλώσσα λέει αυτή τη μιλούσανε στην ...πεδιάδα της Πελαγονίας. Δηλαδή, την αρχαία γραφή των Αιγυπτίων την έκαναν αρχαία γλώσσα της Πελαγονίας!!
Φυσικά δεν αναφέρει ότι η επιγραφή αυτή είναι γραμμένη και στην ελληνική γλώσσα! Αυτό δεν τον συμφέρει… Χαλάει η ...σούπα.
Για να μας πείσει μας λέει τα εξής:
«Στην επιστήμη ή στα μαθηματικά, το πρώτο βήμα στην επίλυση ενός σύνθετου προβλήματος είναι να επινοηθεί μια υγιής θεωρία και να ερευνηθούν έπειτα τα στοιχεία για να υποστηριχθεί. Η θεωρία μας βασίστηκε στις ανωτέρω θεμελιώσεις μας, ήταν υγιείς, λογικές και θα μας οδηγήσουν στη σωστή λύση.»
Και για επίρρωση της ανακάλυψής του τονίζει τα παρακάτω βαρύγδουπα:
« Όλη σχεδόν η ευρωπαϊκή γραφή προέρχεται από τους Πελασγούς, τους Ετρούσκους, τους παλιούς Δαναούς και άλλους βόρειους λαούς που είχαν το συλλαβικό γράψιμο παρόμοιο με αυτό που προσδιορίστηκε στην επιγραφή της Ροζέττας.»
Ποιοι ήταν λοιπόν οι βόρειοι λαοί; Μα, φυσικά, από το ...βόρειο πόλο!!
Είπαμε πως για τον κύριο ακαδημαϊκό ( και ο γράφων ακαδημαϊκός πολίτης είναι…) δεν υπάρχει η Ελλάδα, ο ελληνικός πολιτισμός, η ελληνική ιστορία, δεν υπάρχει καν η λέξη ‘ελληνικό’. Γιατί αναγουλιάζει με αυτές τις λέξεις.
Είπαμε για βόρειο πόλο. Λέει ο ...αστείρευτος σκοπιανός: « η συλλαβική γραφή για μεγάλες χρονικές περιόδους στην Ευρώπη, πριν την ρωμαϊκή περίοδο και πριν της άφιξης του λατινικού χειρόγραφου κειμένου υπήρξε στους βόρειους λαούς...» ( σημ.σ. Δηλαδή, η ελληνική δεν υπήρξε ποτέ;)
Τώρα είναι για να πάθουμε έμφραγμα:
«Οι πιο πρόσφατες έρευνες μας έδειξαν πως οι καναδοί Εσκιμώοι και άλλοι αμερικάνοι ιθαγενείς προηγούνται της γραφής των αρχαίων ευρωπαίων»…
Οπουδήποτε αλλού να πάμε, δηλαδή, όσο πιο βόρεια γίνεται, μη τυχόν και πέσουμε σε καμιά ξέρα που λέγεται ελληνικός πολιτισμός.
Η ερώτηση και η ...πικρία του ακαδημαϊκού
Ρωτά η δημοσιογράφος:
Φυσικά δεν αναφέρει ότι η επιγραφή αυτή είναι γραμμένη και στην ελληνική γλώσσα! Αυτό δεν τον συμφέρει… Χαλάει η ...σούπα.
Για να μας πείσει μας λέει τα εξής:
«Στην επιστήμη ή στα μαθηματικά, το πρώτο βήμα στην επίλυση ενός σύνθετου προβλήματος είναι να επινοηθεί μια υγιής θεωρία και να ερευνηθούν έπειτα τα στοιχεία για να υποστηριχθεί. Η θεωρία μας βασίστηκε στις ανωτέρω θεμελιώσεις μας, ήταν υγιείς, λογικές και θα μας οδηγήσουν στη σωστή λύση.»
Και για επίρρωση της ανακάλυψής του τονίζει τα παρακάτω βαρύγδουπα:
« Όλη σχεδόν η ευρωπαϊκή γραφή προέρχεται από τους Πελασγούς, τους Ετρούσκους, τους παλιούς Δαναούς και άλλους βόρειους λαούς που είχαν το συλλαβικό γράψιμο παρόμοιο με αυτό που προσδιορίστηκε στην επιγραφή της Ροζέττας.»
Ποιοι ήταν λοιπόν οι βόρειοι λαοί; Μα, φυσικά, από το ...βόρειο πόλο!!
Είπαμε πως για τον κύριο ακαδημαϊκό ( και ο γράφων ακαδημαϊκός πολίτης είναι…) δεν υπάρχει η Ελλάδα, ο ελληνικός πολιτισμός, η ελληνική ιστορία, δεν υπάρχει καν η λέξη ‘ελληνικό’. Γιατί αναγουλιάζει με αυτές τις λέξεις.
Είπαμε για βόρειο πόλο. Λέει ο ...αστείρευτος σκοπιανός: « η συλλαβική γραφή για μεγάλες χρονικές περιόδους στην Ευρώπη, πριν την ρωμαϊκή περίοδο και πριν της άφιξης του λατινικού χειρόγραφου κειμένου υπήρξε στους βόρειους λαούς...» ( σημ.σ. Δηλαδή, η ελληνική δεν υπήρξε ποτέ;)
Τώρα είναι για να πάθουμε έμφραγμα:
«Οι πιο πρόσφατες έρευνες μας έδειξαν πως οι καναδοί Εσκιμώοι και άλλοι αμερικάνοι ιθαγενείς προηγούνται της γραφής των αρχαίων ευρωπαίων»…
Οπουδήποτε αλλού να πάμε, δηλαδή, όσο πιο βόρεια γίνεται, μη τυχόν και πέσουμε σε καμιά ξέρα που λέγεται ελληνικός πολιτισμός.
Η ερώτηση και η ...πικρία του ακαδημαϊκού
Ρωτά η δημοσιογράφος:
Καθηγητά κ. Μποσέφσκι πριν από το ρωμαϊκό πολιτισμό γνωρίζουμε πως υπήρξε ‘προ-ρωμαϊκός’. Αλλά ξέρουμε πως πριν από τη Ρώμη υπήρξε το μακεδονικό κράτος, γιατί δεν έχει χρησιμοποιήσει κανείς τον όρο «μακεδονικός πολιτισμός»;
Η απάντηση του κυρίου ...καθηγητή:
«Αυτή είναι μια ερώτηση για την οποία δεν έχω καμία λογική απάντηση.»
Τώρα μας κούφανε. Είναι δυνατόν να μην έχει απάντηση;
Εξέφρασε μάλιστα την πικρία του:
«Είναι λυπηρό που οι σύγχρονοι εκπαιδευτικοί παρουσιάζουν ελάχιστο ή κανέναν σεβασμό στο μακεδονικό πολιτισμό. Αυτός ήταν και ο λόγος που με παρακίνησε να ασχοληθώ με όλα αυτά.»
Ποιοι Σλάβοι; Μακεδόνες ήταν!
Ερώτηση δημοσιογράφου:
Η απάντηση του κυρίου ...καθηγητή:
«Αυτή είναι μια ερώτηση για την οποία δεν έχω καμία λογική απάντηση.»
Τώρα μας κούφανε. Είναι δυνατόν να μην έχει απάντηση;
Εξέφρασε μάλιστα την πικρία του:
«Είναι λυπηρό που οι σύγχρονοι εκπαιδευτικοί παρουσιάζουν ελάχιστο ή κανέναν σεβασμό στο μακεδονικό πολιτισμό. Αυτός ήταν και ο λόγος που με παρακίνησε να ασχοληθώ με όλα αυτά.»
Ποιοι Σλάβοι; Μακεδόνες ήταν!
Ερώτηση δημοσιογράφου:
Μέχρι τώρα λέγαμε πως οι Σλάβοι ήρθαν στη Βαλκανική Χερσόνησο στις αρχές του έβδομου αιώνα. Μιλούσαν μια σλαβική γλώσσα. Με την ανακάλυψή σας κύριε καθηγητά αυτές οι ‘σλαβικές γλώσσες’ έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία μακεδονική γλώσσα. Μήπως έχουμε πέσει σε κάποια αντίφαση;
Απαντά ο Σλάβος ‘μακεδονιστής’ Τόμε Μποσέφσκι:
« Πιστεύουμε ότι η αρχαία μακεδονική γλώσσα είναι ένας πρόδρομος όχι μόνο στις σύγχρονες βαλκανικές γλώσσες αλλά και σε όλες τις σημερινές σλαβικές γλώσσες. Η μακεδονική γλώσσα( σ.σ. αναφέρεται στην αιγυπτιακή της επιγραφής) είναι μια πρωτο-σλαβική γλώσσα.»
Είχαμε δεν είχαμε, λοιπόν, μάθαμε και για τον κύριο ακαδημαϊκό των Σκοπίων και τις θέσεις που δημοσιοποιεί.
Απαντά ο Σλάβος ‘μακεδονιστής’ Τόμε Μποσέφσκι:
« Πιστεύουμε ότι η αρχαία μακεδονική γλώσσα είναι ένας πρόδρομος όχι μόνο στις σύγχρονες βαλκανικές γλώσσες αλλά και σε όλες τις σημερινές σλαβικές γλώσσες. Η μακεδονική γλώσσα( σ.σ. αναφέρεται στην αιγυπτιακή της επιγραφής) είναι μια πρωτο-σλαβική γλώσσα.»
Είχαμε δεν είχαμε, λοιπόν, μάθαμε και για τον κύριο ακαδημαϊκό των Σκοπίων και τις θέσεις που δημοσιοποιεί.
Αυτές οι γελοιότητες και η μακεδονοποίηση των πάντων, χωρίς να υπολογίζουνε ιερό και όσιο έχουνε λένε πέραση στο σκοπιανό λαό.
Ε, αυτό δεν θα μπορούσα να το πιστέψω...
"Μακεδονιστί" λέξεις σε ελληνικές διαλέκτους
Evidence of «μακεδονιστί» words in the other greek dialects and some conclusions on the unity of the Northern Greek Group and the inclusion of the Macedonians in it.
Περισσότερα στο : Μακεδονικά και ...άλλα
Περισσότερα στο : Μακεδονικά και ...άλλα
ΠΑΙΟΝΙΑ: «εἴμ᾽ ἐκ Παιονίης ἐριβώλου»
'ιστορική προσέγγιση'
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Η επιγραφή του 'Διόνυσου του Παιονικού'. Βρέθηκε στην περιοχή του Κιλκίς
Μια επιγραφή που βρέθηκε στην περιοχή Τίκβες του κράτους των Σκοπίων και δημοσιεύθηκε πριν από μια εικοσαετία περίπου, αναφέρεται στον βασιλιά των Παιόνων Δροπίωνα το γιο του Λέοντος.
Η επιγραφή αυτή έχει ως εξής:
«ΔΡΟΠΙΟΝΑ ΛΕΟΝΤΟΣ Π(ΑΤΕΡΑ?)
ΚΑΙ ΜΩΑΝΤΑ
ΒΑΣΙΛΕΑ ΠΑΙΟΝΩΝ
ΤΩΝ Π- ΑΠΕΤΗ» Η γραφή της επιγραφής, που ήταν στην ελληνική, δεν εντυπωσίασε ιδιαίτερα την ιστορική κοινότητα. Εκείνο, όμως, που ανέτρεπε δεδομένα ήταν η αναφορά της στο βασιλιά της Παιονίας Δροπίωνα! Ο Δροπίων βασίλευσε περί το 279 π.Χ., και αναφέρεται από τον Παυσανία. Έστησε, μάλιστα, στους Δελφούς, όπως αναφέρει, ως τιμητικό ανάθεμα, μια χάλκινη κεφαλή βίσωνος. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως σύμφωνα με τον Παυσανία οι βίσωνες της περιοχής ήταν ιδιαίτερα δασείς (μαλλιαροί) στο στήθος και στη γενειάδα. (Παυσ. Θ, 21.)
Εντυπωσίασε, λοιπόν, το γεγονός της παρουσίας των Παιόνων στη μετααλεξανδρινή εποχή με ελληνική γραφή και ελληνικά ονόματα. Μέχρι τότε πιστεύονταν πως επρόκειτο για ένα βόρειο και άγριο λαό, σχεδόν βάρβαρο. Ήταν γνωστά, βέβαια, τα βασιλικά ονόματα των Παιόνων αλλά δεν γνωρίζαμε τίποτε σχετικά με τη γλώσσα και τη γραφή του λαού αυτού.
Οι μαρτυρίες του Ηροδότου, του Στράβωνα, του Παυσανία ή ακόμη και του Θουκυδίδη, δεν ήταν πολύ κολακευτικές για τον λαό αυτόν.
Όταν όμως ανακαλύφθηκε το έτος 1877, στην Ολυμπία, το βάθρο ενός ανδριάντα στο οποίο υπήρχε ανάγλυφη επιγραφή που έγραφε πως είχε στηθεί από το Κοινό των Παιόνων προς τιμή του βασιλιά Δροπίωνα, τότε διασαφηνίστηκε πλήρως πως επρόκειτο για ένα αρχαίο ελληνικό φύλο.
Η επιγραφή της Ολυμπίας:
“[Δρω]πίωνα Λέοντος
[βα]σιλέα Παιόνων
[κ]αὶ κτίστην τὸ κοινὸν
τῶν Παιόνων ἀνέθηκε
ἀρετῆς ἕνεκεν
καὶ εὐνοίας τῆς ἐς αὐτούς” Επιβεβαιώθηκε έτσι πως οι Παίονες συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες στους οποίους έπαιρναν μέρος μόνον Έλληνες.
Η ιστορική ενασχόληση περί Μακεδονίας τον τελευταίο μισό αιώνα, είχε βάλει στο περιθώριο την έρευνα αυτού του αρχέγονου και σκληροτράχηλου ελληνικού φύλου.
Νέα διάσταση έδωσε μια άλλη επιγραφή που βρέθηκε το 1961, στο χωριό Κεντρικό του Κιλκίς (αρχαία Κρηστωνία). Η επιγραφή αυτή που είναι ανάγλυφη σε βάθρο και είναι διπλής όψης έχει ως εξής:
«ΔΙΟΝΥΣΟΝ ΠΑΙΟΝΙΚΟΝ ΙΕΡΗΤΕΥΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΑΝΕΘΗΚΕΝ»
Και στην άλλη όψη αναγράφονται τα εξής:
«ΔΑΡΕΑΣ ΣΩΠΑΤΡΟΥ ΔΙΟΝΥ
ΣΩ ΠΑΙΟΝΙΚΩ ΙΕΡΗΤΕΥΩΝ
ΑΝΕΘΗΚΕΝ ΜΕΤΑ ΝΙΚΑΝΟΡΟΣ
[ΤΟΥ] ΥΙΟΥ ΕΚ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ»
Μέσα από τη θρησκευτική αυτή διάσταση της επιγραφής, όπου λατρεύεται ο Διόνυσος ο Παιονικός, στην πάλαι ποτε Κρηστωνία, αναφαίνεται η λαλούσα γλώσσα, των απλών κατοίκων Παιόνων της περιοχής. Στη συγκεκριμένη επιγραφή έχουμε τα ονόματα κατοίκων που είναι: Δαρέας, Σώπατρος και Νικάνωρ. Κοινά ελληνικά ονόματα.
Τον 5ο αιώνα π.Χ., με την επέκταση των Μακεδόνων, το κράτος των Παιόνων είχε συρρικνωθεί βορειότερα της λίμνης Δοϊράνης.
Ιστορική διαδρομή
Πολλές αναφορές γίνονται στην Ιλιάδα του Ομήρου για τους Παίονες και την ηρωϊκή συμπεριφορά τους.
Στον πόλεμο της Τροίας βρίσκονταν με το πλευρό των Τρώων. Πρωτεύουσά τους, τότε, ήταν η Αμυδώνα που βρισκόταν στις όχθες του Αξιού ποταμού. Αρχηγός τους ήταν ο Πυραίχμης. (όνομα που προέρχεται από: πυρ & αιχμή).
φωτο: Παιονικό Νόμισμα "ΠΑΤΡΑΟΣ"
Αναφέρει σχετικά ο Όμηρος:
"Αὐτὰρ Πυραίχμης ἄγε Παίονας ἀγκυλοτόξους
τηλόθεν ἐξ Ἀμυδῶνος ἀπ᾽ Ἀξιοῦ εὐρὺ ῥέοντος,
Ἀξιοῦ οὗ κάλλιστον ὕδωρ ἐπικίδναται αἶαν"
(Ιλιάς β’ 850)
δηλαδή,
"Οι τοξοφόροι Παίονες με τον Πυραίχμην ήλθαν
μακρόθεν, από τον Αξιόν, πλατύροο ποτάμι
το ωραιότερο της γης, και απ’ την Αμυδώνα."
Στη διάρκεια των ομηρικών χρόνων οι Παίονες είχαν ένα δυνατό και μεγάλο κράτος. Η Παιονία συνόρευε με τη Δαρδανία και τους Αρδιαίους Θράκες, είχε υπό την κατοχή της όλες τις περιοχές περί τον Αξιό ποταμό, περί το Στρυμόνα και έφθανε μέχρι το Παγγαίο όρος.
Αναφέρει ο Στράβων:
«Ὅτι καὶ πάλαι καὶ νῦν οἱ Παίονες φαίνονται πολλὴν τῆς νῦν Μακεδονίας κατεσχηκότες, ὡς καὶ Πέρινθον πολιορκῆσαι, καὶ Κρηστωνίαν καὶ Μυγδονίδα πᾶσαν καὶ τὴν Ἀγριάνων μέχρι Παγγαίου ὑπ' αὐτοῖς γενέσθαι». (Γεωγραφικών ζ΄)
Ο ίδιος συγγραφέας μας δηλώνει πως μερικοί λέγουν πως οι Παίονες ήρθαν στην περιοχή ως άποικοι των Φρυγών, ενώ άλλοι υποστηρίζουν πως ήταν αρχηγοί αυτών. Αυτές, όμως, είναι εικασίες που δεν μπορούν να θεμελιώσουν κάτι το ιδιαίτερο. Η Παιονία είχε επεκταθεί μέχρι την Πιερία και την Πελαγονία όπου η τελευταία ονομαζόταν παλαιότερα Ορεστία. Μας πληροφορεί μάλιστα πως ο Αστεροπαίος που καταγότανε από την Παιονία και πολέμησε στην Τροία, ήταν γιος του Πελαγόνου και οι Παίονες ονομάζονταν, επίσης, Πελαγόνες. Υπήρχε δηλαδή ταύτιση της Πελαγονίας με την Παιονία.
Γράφει ο Στράβων στο ίδιο βιβλίο:
«Τοὺς δὲ Παίονας οἱ μὲν ἀποίκους Φρυγῶν, οἱ δ' ἀρχηγέτας ἀποφαίνουσι, καὶ τὴν Παιονίαν μέχρι Πελαγονίας καὶ Πιερίας ἐκτετάσθαι φασί· καλεῖσθαι δὲ πρότερον Ὀρεστίαν τὴν Πελαγονίαν, τὸν δὲ Ἀστεροπαῖον, ἕνα τῶν ἐκ Παιονίας στρατευσάντων ἐπ' Ἴλιον ἡγεμόνων, οὐκ ἀπεικότως υἱὸν λέγεσθαι Πηλεγόνος, καὶ αὐτοὺς τοὺς Παίονας καλεῖσθαι Πελαγόνας.»
Χαρακτηριστική είναι η απάντηση του ομηρικού Αστεροπαίου στον Αχιλλέα για τη χώρα του. Ο Όμηρος την χαρακτηρίζει απομακρυσμένη και τον Παίονα ήρωα ως γιο του Πηλεγόνος.
« Πηλεΐδη μεγάθυμε τί ἦ γενεὴν ἐρεείνεις;
εἴμ᾽ ἐκ Παιονίης ἐριβώλου τηλόθ᾽ ἐούσης
Παίονας ἄνδρας ἄγων δολιχεγχέας·
ἥδε δέ μοι νῦν
ἠὼς ἑνδεκάτη ὅτε Ἴλιον εἰλήλουθα.
αὐτὰρ ἐμοὶ γενεὴ ἐξ Ἀξιοῦ εὐρὺ ῥέοντος
Ἀξιοῦ, ὃς κάλλιστον ὕδωρ ἐπὶ γαῖαν ἵησιν,
ὃς τέκε Πηλεγόνα κλυτὸν ἔγχεϊ· τὸν δ᾽ ἐμέ φασι
γείνασθαι· νῦν αὖτε μαχώμεθα φαίδιμ᾽ Ἀχιλλεῦ»
(ραψωδία Φ 153)
Μετάφραση :
«Πηλείδη μεγαλόψυχε», του αντείπε ο Αστεροπαίος,
«την γενεάν μου τι ερωτάς; Από την Παιονίαν
είμαι την μεγαλόσβωλην την απομακρυσμένη
και των Παιόνων αρχηγός των μακρολογχοφόρων.
Η ενδεκάτη έφεξε αυγή που έφθασα στην Τροίαν,
κατάγομαι απ’ τον Αξιόν, πλατύροο ποτάμι,
το ωραιότερο της γης, και ο Πηλεγών υιός του,
περίφημος κονταριστής, εγέννησεν εμένα.
Και τώρ’ ας πολεμήσωμε, λαμπρότατε Πηλείδη.».
Φώτο: Παιονικό Νόμισμα "ΑΥΔΟΛΕΩΝ"
(ο έχων αυδή-φωνή λέοντος)
Πιο κάτω θα αναφέρει ο Όμηρος και γι’ άλλους Παίονες.
Έτσι έχουμε τα παιονικά ονόματα: Θερσίλοχος, Μύδωνας, Θράσιος, Αστύπυλος, Αίνιος, Μνήσος, Οφελέστης.
Συγκεκριμένα:
«ἔνθ᾽ ἕλε Θερσίλοχόν τε Μύδωνά τε Αστύπυλόν τε
Μνῆσόν τε Θρασίον τε καὶ Αἵνιον ἠδ’ Ὁφελέστην·»
(ραψωδία Φ,200)
Δηλαδή,
«έστρωσ’ εκεί, Θερσίλοχον, Μύδωνα και Θρασίον
και Αστύπυλον και Αίνιον και Μνήσον και Οφελέστην»
Ενώ σε ένα άλλο σημείο της Ιλιάδας έχουμε το όνομα του Απισάονος που ήταν γιος του Ιππασίδη:
"καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ,
καὶ βάλεν Ἱππασίδην Ἀπισάονα ποιμένα λαῶν
ἧπαρ ὑπὸ πραπίδων, εἶθαρ δ᾽ ὑπὸ γούνατ᾽ ἔλυσεν,
ὅς ῥ᾽ ἐκ Παιονίης ἐριβώλακος εἰληλούθει, 350
καὶ δὲ μετ᾽ Ἀστεροπαῖον ἀριστεύεσκε μάχεσθαι."
Ὁμήρου Ἰλιὰς Ρ 343
δηλαδή,
"και ακόντισε την λόγχην
στο συκώτι του Απισάονος, μεγάλου πολεμάρχου,
του Ιππασίδη, και νεκρόν τον κύλησε στο χώμα.
Από την μεγαλόστηλην είχ’ έλθει Παιονίαν
μαχητής πρώτος, δεύτερος απ’ τον Αστεροπαίον."
(σε μετάφραση :Ι. Πολυλά)
Την εποχή του Στράβωνα ως κυρίως Παιονία χαρακτηρίζεται η περιοχή της αμφαξίτιδας, του άνω ρου, του Αξιού ποταμού. Γράφει στα γεωγραφικά του:
«Παίονες δὲ τὰ περὶ τὸν Ἀξιὸν ποταμὸν καὶ τὴν καλουμένην διὰ τοῦτο Ἀμφαξῖτιν» Έτσι βλέπουμε πως είχαν αποκοπεί από τα παράλια και είχαν συγκεντρωθεί στις πηγές του Στρυμώνα και Αξιού ποταμού.
Ο αρχηγέτης των Παιόνων και τα παιονικά φύλα
Ο Παυσανίας μας δίνει μια διάσταση για την ονομασία των Παιόνων. Διηγείται ο Παυσανίας (Βιβλίο V –Ἠλιακών Α’):
« Ο Αέθλιος, που ήταν γιος του Δία, και η Πρωτογένεια, που ήταν κόρη του Δευκαλίωνα, έκαναν ένα γιο τον Ενδυμίωνα. Αυτόν τον αγάπησε η Σελήνη. Και από τη θεά αυτή απέκτησε τρεις γιους και μια κόρη. Τον Παίονα, τον Επειό και τον Αιτωλό και κόρη την Ευρυκύδα.
Ο Ενδυμίωνας προκήρυξε αγώνα δρόμου στην Ολυμπία μεταξύ των γιων του για το βασιλικό θρόνο και νίκησε ο Επειός. Ο Παίονας στεναχωρημένος από την ήττα, έφυγε όσο μπορούσε πιο μακριά και από αυτόν πήρε το όνομα Παιονία η περιοχή που βρίσκονταν πέρα από τον Αξιό ποταμό.» Η αναφορά του Ομήρου για τους Παίονες και το ιππικό τους στα χρόνια του Τρωϊκού πολέμου, μας παρέχει την εικόνα ενός αρχέγονου λαού που είχε εδραιώσει στα βόρεια ένα ισχυρό και μεγάλο κράτος.
Πότε άρχισε να συρρικνώνεται παραδίδοντας εδάφη στους αρχαίους Θράκες δεν μας είναι γνωστό. Κατάλοιπα όμως του μεγάλου κράτους των Παιόνων βρίσκουμε σε πολλές περιοχές.
Έτσι, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, έχουμε διασκορπισμένες παιονικές φυλές στο γενικότερο ιστορικό χώρο της χερσονήσου: τους Σιροπαίονες, Γρααίους, Λαιαίους, Παιόπλες, Παναίους και άλλες μικρότερες γύρω από την Πρασιάδα λίμνη. Γνωστές παιονικές πόλεις είναι η αναφερόμενη από τον Όμηρο Αμυδώνα, καθώς η Άστιβος (σημερινή σκοπιανή πόλη Στιπ), η Δόβηρος (που αναφέρεται στην εκστρατεία του Σιτάλκη), γύρω στη λίμνη Δοϊράνη, το Αστραίον (σημερινή σκοπιανή Στρώμνιτσα) και οι Στόβοι.
Γνωστοί Παίονες βασιλείς:
Πυραίχμης (στον τρωϊκό πόλεμο)
Άγις, ήταν σύγχρονος του Φίλιππου της Μακεδονίας
Λύκκειος, περί τα 359 340 π. Χ.
Πατράος, περί τα 340 315 π. Χ.
Αυδολέων, γιος του Πατράου, περί τα 315 286 π. Χ.
Αρίστων, γιος και διάδοχος του Αυδολέοντος.
Δροπίων, περί τα 279 π.Χ.
Πολλές ιστορικές αναφορές έχουμε στη διάρκεια των μακεδονικών χρόνων όπου οι Παίονες βρίσκονταν σε συνεχή αντιπαλότητα με το αναπτυσσόμενο μακεδονικό κράτος. Μετά το θάνατο το Μ. Αλεξάνδρου ακολούθησαν εκ νέου μια ελεύθερη ιστορική πορεία.
Εν κατακλείδι σημειώνουμε πως η ισχυρή παρουσία των Παιόνων διήρκησε πάνω από χίλια χρόνια και έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο σε όλες τις ελληνικές ιστορικές περιόδους.
Η επιγραφή του 'Διόνυσου του Παιονικού'. Βρέθηκε στην περιοχή του Κιλκίς
Μια επιγραφή που βρέθηκε στην περιοχή Τίκβες του κράτους των Σκοπίων και δημοσιεύθηκε πριν από μια εικοσαετία περίπου, αναφέρεται στον βασιλιά των Παιόνων Δροπίωνα το γιο του Λέοντος.
Η επιγραφή αυτή έχει ως εξής:
«ΔΡΟΠΙΟΝΑ ΛΕΟΝΤΟΣ Π(ΑΤΕΡΑ?)
ΚΑΙ ΜΩΑΝΤΑ
ΒΑΣΙΛΕΑ ΠΑΙΟΝΩΝ
ΤΩΝ Π- ΑΠΕΤΗ» Η γραφή της επιγραφής, που ήταν στην ελληνική, δεν εντυπωσίασε ιδιαίτερα την ιστορική κοινότητα. Εκείνο, όμως, που ανέτρεπε δεδομένα ήταν η αναφορά της στο βασιλιά της Παιονίας Δροπίωνα! Ο Δροπίων βασίλευσε περί το 279 π.Χ., και αναφέρεται από τον Παυσανία. Έστησε, μάλιστα, στους Δελφούς, όπως αναφέρει, ως τιμητικό ανάθεμα, μια χάλκινη κεφαλή βίσωνος. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως σύμφωνα με τον Παυσανία οι βίσωνες της περιοχής ήταν ιδιαίτερα δασείς (μαλλιαροί) στο στήθος και στη γενειάδα. (Παυσ. Θ, 21.)
Εντυπωσίασε, λοιπόν, το γεγονός της παρουσίας των Παιόνων στη μετααλεξανδρινή εποχή με ελληνική γραφή και ελληνικά ονόματα. Μέχρι τότε πιστεύονταν πως επρόκειτο για ένα βόρειο και άγριο λαό, σχεδόν βάρβαρο. Ήταν γνωστά, βέβαια, τα βασιλικά ονόματα των Παιόνων αλλά δεν γνωρίζαμε τίποτε σχετικά με τη γλώσσα και τη γραφή του λαού αυτού.
Οι μαρτυρίες του Ηροδότου, του Στράβωνα, του Παυσανία ή ακόμη και του Θουκυδίδη, δεν ήταν πολύ κολακευτικές για τον λαό αυτόν.
Όταν όμως ανακαλύφθηκε το έτος 1877, στην Ολυμπία, το βάθρο ενός ανδριάντα στο οποίο υπήρχε ανάγλυφη επιγραφή που έγραφε πως είχε στηθεί από το Κοινό των Παιόνων προς τιμή του βασιλιά Δροπίωνα, τότε διασαφηνίστηκε πλήρως πως επρόκειτο για ένα αρχαίο ελληνικό φύλο.
Η επιγραφή της Ολυμπίας:
“[Δρω]πίωνα Λέοντος
[βα]σιλέα Παιόνων
[κ]αὶ κτίστην τὸ κοινὸν
τῶν Παιόνων ἀνέθηκε
ἀρετῆς ἕνεκεν
καὶ εὐνοίας τῆς ἐς αὐτούς” Επιβεβαιώθηκε έτσι πως οι Παίονες συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες στους οποίους έπαιρναν μέρος μόνον Έλληνες.
Η ιστορική ενασχόληση περί Μακεδονίας τον τελευταίο μισό αιώνα, είχε βάλει στο περιθώριο την έρευνα αυτού του αρχέγονου και σκληροτράχηλου ελληνικού φύλου.
Νέα διάσταση έδωσε μια άλλη επιγραφή που βρέθηκε το 1961, στο χωριό Κεντρικό του Κιλκίς (αρχαία Κρηστωνία). Η επιγραφή αυτή που είναι ανάγλυφη σε βάθρο και είναι διπλής όψης έχει ως εξής:
«ΔΙΟΝΥΣΟΝ ΠΑΙΟΝΙΚΟΝ ΙΕΡΗΤΕΥΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΑΝΕΘΗΚΕΝ»
Και στην άλλη όψη αναγράφονται τα εξής:
«ΔΑΡΕΑΣ ΣΩΠΑΤΡΟΥ ΔΙΟΝΥ
ΣΩ ΠΑΙΟΝΙΚΩ ΙΕΡΗΤΕΥΩΝ
ΑΝΕΘΗΚΕΝ ΜΕΤΑ ΝΙΚΑΝΟΡΟΣ
[ΤΟΥ] ΥΙΟΥ ΕΚ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ»
Μέσα από τη θρησκευτική αυτή διάσταση της επιγραφής, όπου λατρεύεται ο Διόνυσος ο Παιονικός, στην πάλαι ποτε Κρηστωνία, αναφαίνεται η λαλούσα γλώσσα, των απλών κατοίκων Παιόνων της περιοχής. Στη συγκεκριμένη επιγραφή έχουμε τα ονόματα κατοίκων που είναι: Δαρέας, Σώπατρος και Νικάνωρ. Κοινά ελληνικά ονόματα.
Τον 5ο αιώνα π.Χ., με την επέκταση των Μακεδόνων, το κράτος των Παιόνων είχε συρρικνωθεί βορειότερα της λίμνης Δοϊράνης.
Ιστορική διαδρομή
Πολλές αναφορές γίνονται στην Ιλιάδα του Ομήρου για τους Παίονες και την ηρωϊκή συμπεριφορά τους.
Στον πόλεμο της Τροίας βρίσκονταν με το πλευρό των Τρώων. Πρωτεύουσά τους, τότε, ήταν η Αμυδώνα που βρισκόταν στις όχθες του Αξιού ποταμού. Αρχηγός τους ήταν ο Πυραίχμης. (όνομα που προέρχεται από: πυρ & αιχμή).
φωτο: Παιονικό Νόμισμα "ΠΑΤΡΑΟΣ"
Αναφέρει σχετικά ο Όμηρος:
"Αὐτὰρ Πυραίχμης ἄγε Παίονας ἀγκυλοτόξους
τηλόθεν ἐξ Ἀμυδῶνος ἀπ᾽ Ἀξιοῦ εὐρὺ ῥέοντος,
Ἀξιοῦ οὗ κάλλιστον ὕδωρ ἐπικίδναται αἶαν"
(Ιλιάς β’ 850)
δηλαδή,
"Οι τοξοφόροι Παίονες με τον Πυραίχμην ήλθαν
μακρόθεν, από τον Αξιόν, πλατύροο ποτάμι
το ωραιότερο της γης, και απ’ την Αμυδώνα."
Στη διάρκεια των ομηρικών χρόνων οι Παίονες είχαν ένα δυνατό και μεγάλο κράτος. Η Παιονία συνόρευε με τη Δαρδανία και τους Αρδιαίους Θράκες, είχε υπό την κατοχή της όλες τις περιοχές περί τον Αξιό ποταμό, περί το Στρυμόνα και έφθανε μέχρι το Παγγαίο όρος.
Αναφέρει ο Στράβων:
«Ὅτι καὶ πάλαι καὶ νῦν οἱ Παίονες φαίνονται πολλὴν τῆς νῦν Μακεδονίας κατεσχηκότες, ὡς καὶ Πέρινθον πολιορκῆσαι, καὶ Κρηστωνίαν καὶ Μυγδονίδα πᾶσαν καὶ τὴν Ἀγριάνων μέχρι Παγγαίου ὑπ' αὐτοῖς γενέσθαι». (Γεωγραφικών ζ΄)
Ο ίδιος συγγραφέας μας δηλώνει πως μερικοί λέγουν πως οι Παίονες ήρθαν στην περιοχή ως άποικοι των Φρυγών, ενώ άλλοι υποστηρίζουν πως ήταν αρχηγοί αυτών. Αυτές, όμως, είναι εικασίες που δεν μπορούν να θεμελιώσουν κάτι το ιδιαίτερο. Η Παιονία είχε επεκταθεί μέχρι την Πιερία και την Πελαγονία όπου η τελευταία ονομαζόταν παλαιότερα Ορεστία. Μας πληροφορεί μάλιστα πως ο Αστεροπαίος που καταγότανε από την Παιονία και πολέμησε στην Τροία, ήταν γιος του Πελαγόνου και οι Παίονες ονομάζονταν, επίσης, Πελαγόνες. Υπήρχε δηλαδή ταύτιση της Πελαγονίας με την Παιονία.
Γράφει ο Στράβων στο ίδιο βιβλίο:
«Τοὺς δὲ Παίονας οἱ μὲν ἀποίκους Φρυγῶν, οἱ δ' ἀρχηγέτας ἀποφαίνουσι, καὶ τὴν Παιονίαν μέχρι Πελαγονίας καὶ Πιερίας ἐκτετάσθαι φασί· καλεῖσθαι δὲ πρότερον Ὀρεστίαν τὴν Πελαγονίαν, τὸν δὲ Ἀστεροπαῖον, ἕνα τῶν ἐκ Παιονίας στρατευσάντων ἐπ' Ἴλιον ἡγεμόνων, οὐκ ἀπεικότως υἱὸν λέγεσθαι Πηλεγόνος, καὶ αὐτοὺς τοὺς Παίονας καλεῖσθαι Πελαγόνας.»
Χαρακτηριστική είναι η απάντηση του ομηρικού Αστεροπαίου στον Αχιλλέα για τη χώρα του. Ο Όμηρος την χαρακτηρίζει απομακρυσμένη και τον Παίονα ήρωα ως γιο του Πηλεγόνος.
« Πηλεΐδη μεγάθυμε τί ἦ γενεὴν ἐρεείνεις;
εἴμ᾽ ἐκ Παιονίης ἐριβώλου τηλόθ᾽ ἐούσης
Παίονας ἄνδρας ἄγων δολιχεγχέας·
ἥδε δέ μοι νῦν
ἠὼς ἑνδεκάτη ὅτε Ἴλιον εἰλήλουθα.
αὐτὰρ ἐμοὶ γενεὴ ἐξ Ἀξιοῦ εὐρὺ ῥέοντος
Ἀξιοῦ, ὃς κάλλιστον ὕδωρ ἐπὶ γαῖαν ἵησιν,
ὃς τέκε Πηλεγόνα κλυτὸν ἔγχεϊ· τὸν δ᾽ ἐμέ φασι
γείνασθαι· νῦν αὖτε μαχώμεθα φαίδιμ᾽ Ἀχιλλεῦ»
(ραψωδία Φ 153)
Μετάφραση :
«Πηλείδη μεγαλόψυχε», του αντείπε ο Αστεροπαίος,
«την γενεάν μου τι ερωτάς; Από την Παιονίαν
είμαι την μεγαλόσβωλην την απομακρυσμένη
και των Παιόνων αρχηγός των μακρολογχοφόρων.
Η ενδεκάτη έφεξε αυγή που έφθασα στην Τροίαν,
κατάγομαι απ’ τον Αξιόν, πλατύροο ποτάμι,
το ωραιότερο της γης, και ο Πηλεγών υιός του,
περίφημος κονταριστής, εγέννησεν εμένα.
Και τώρ’ ας πολεμήσωμε, λαμπρότατε Πηλείδη.».
Φώτο: Παιονικό Νόμισμα "ΑΥΔΟΛΕΩΝ"
(ο έχων αυδή-φωνή λέοντος)
Πιο κάτω θα αναφέρει ο Όμηρος και γι’ άλλους Παίονες.
Έτσι έχουμε τα παιονικά ονόματα: Θερσίλοχος, Μύδωνας, Θράσιος, Αστύπυλος, Αίνιος, Μνήσος, Οφελέστης.
Συγκεκριμένα:
«ἔνθ᾽ ἕλε Θερσίλοχόν τε Μύδωνά τε Αστύπυλόν τε
Μνῆσόν τε Θρασίον τε καὶ Αἵνιον ἠδ’ Ὁφελέστην·»
(ραψωδία Φ,200)
Δηλαδή,
«έστρωσ’ εκεί, Θερσίλοχον, Μύδωνα και Θρασίον
και Αστύπυλον και Αίνιον και Μνήσον και Οφελέστην»
Ενώ σε ένα άλλο σημείο της Ιλιάδας έχουμε το όνομα του Απισάονος που ήταν γιος του Ιππασίδη:
"καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ,
καὶ βάλεν Ἱππασίδην Ἀπισάονα ποιμένα λαῶν
ἧπαρ ὑπὸ πραπίδων, εἶθαρ δ᾽ ὑπὸ γούνατ᾽ ἔλυσεν,
ὅς ῥ᾽ ἐκ Παιονίης ἐριβώλακος εἰληλούθει, 350
καὶ δὲ μετ᾽ Ἀστεροπαῖον ἀριστεύεσκε μάχεσθαι."
Ὁμήρου Ἰλιὰς Ρ 343
δηλαδή,
"και ακόντισε την λόγχην
στο συκώτι του Απισάονος, μεγάλου πολεμάρχου,
του Ιππασίδη, και νεκρόν τον κύλησε στο χώμα.
Από την μεγαλόστηλην είχ’ έλθει Παιονίαν
μαχητής πρώτος, δεύτερος απ’ τον Αστεροπαίον."
(σε μετάφραση :Ι. Πολυλά)
Την εποχή του Στράβωνα ως κυρίως Παιονία χαρακτηρίζεται η περιοχή της αμφαξίτιδας, του άνω ρου, του Αξιού ποταμού. Γράφει στα γεωγραφικά του:
«Παίονες δὲ τὰ περὶ τὸν Ἀξιὸν ποταμὸν καὶ τὴν καλουμένην διὰ τοῦτο Ἀμφαξῖτιν» Έτσι βλέπουμε πως είχαν αποκοπεί από τα παράλια και είχαν συγκεντρωθεί στις πηγές του Στρυμώνα και Αξιού ποταμού.
Ο αρχηγέτης των Παιόνων και τα παιονικά φύλα
Ο Παυσανίας μας δίνει μια διάσταση για την ονομασία των Παιόνων. Διηγείται ο Παυσανίας (Βιβλίο V –Ἠλιακών Α’):
« Ο Αέθλιος, που ήταν γιος του Δία, και η Πρωτογένεια, που ήταν κόρη του Δευκαλίωνα, έκαναν ένα γιο τον Ενδυμίωνα. Αυτόν τον αγάπησε η Σελήνη. Και από τη θεά αυτή απέκτησε τρεις γιους και μια κόρη. Τον Παίονα, τον Επειό και τον Αιτωλό και κόρη την Ευρυκύδα.
Ο Ενδυμίωνας προκήρυξε αγώνα δρόμου στην Ολυμπία μεταξύ των γιων του για το βασιλικό θρόνο και νίκησε ο Επειός. Ο Παίονας στεναχωρημένος από την ήττα, έφυγε όσο μπορούσε πιο μακριά και από αυτόν πήρε το όνομα Παιονία η περιοχή που βρίσκονταν πέρα από τον Αξιό ποταμό.» Η αναφορά του Ομήρου για τους Παίονες και το ιππικό τους στα χρόνια του Τρωϊκού πολέμου, μας παρέχει την εικόνα ενός αρχέγονου λαού που είχε εδραιώσει στα βόρεια ένα ισχυρό και μεγάλο κράτος.
Πότε άρχισε να συρρικνώνεται παραδίδοντας εδάφη στους αρχαίους Θράκες δεν μας είναι γνωστό. Κατάλοιπα όμως του μεγάλου κράτους των Παιόνων βρίσκουμε σε πολλές περιοχές.
Έτσι, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, έχουμε διασκορπισμένες παιονικές φυλές στο γενικότερο ιστορικό χώρο της χερσονήσου: τους Σιροπαίονες, Γρααίους, Λαιαίους, Παιόπλες, Παναίους και άλλες μικρότερες γύρω από την Πρασιάδα λίμνη. Γνωστές παιονικές πόλεις είναι η αναφερόμενη από τον Όμηρο Αμυδώνα, καθώς η Άστιβος (σημερινή σκοπιανή πόλη Στιπ), η Δόβηρος (που αναφέρεται στην εκστρατεία του Σιτάλκη), γύρω στη λίμνη Δοϊράνη, το Αστραίον (σημερινή σκοπιανή Στρώμνιτσα) και οι Στόβοι.
Γνωστοί Παίονες βασιλείς:
Πυραίχμης (στον τρωϊκό πόλεμο)
Άγις, ήταν σύγχρονος του Φίλιππου της Μακεδονίας
Λύκκειος, περί τα 359 340 π. Χ.
Πατράος, περί τα 340 315 π. Χ.
Αυδολέων, γιος του Πατράου, περί τα 315 286 π. Χ.
Αρίστων, γιος και διάδοχος του Αυδολέοντος.
Δροπίων, περί τα 279 π.Χ.
Πολλές ιστορικές αναφορές έχουμε στη διάρκεια των μακεδονικών χρόνων όπου οι Παίονες βρίσκονταν σε συνεχή αντιπαλότητα με το αναπτυσσόμενο μακεδονικό κράτος. Μετά το θάνατο το Μ. Αλεξάνδρου ακολούθησαν εκ νέου μια ελεύθερη ιστορική πορεία.
Εν κατακλείδι σημειώνουμε πως η ισχυρή παρουσία των Παιόνων διήρκησε πάνω από χίλια χρόνια και έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο σε όλες τις ελληνικές ιστορικές περιόδους.
Μάξιμος ο Έλλην- Maksim Grek -Максим Грек -16ος αιώνας
Ο Αναγεννησιακός άγιος της ρωσικής εκκλησίας
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Το κοσμικό όνομά του ήταν Μιχαήλ Τρίβολης.Γεννήθηκε στην κατακτημένη από τους Οθωμανούς Ελλάδα, το 1475. Γενέθλια πόλη του, η Άρτα.
Είναι μια σημαντική προσωπικότητα του 16ου αιώνα, ειδικά στην χριστιανική Ρωσία, όπου μετέφερε το αναγεννησιακό πνεύμα της Δύσης, μέσα από τη συνολική στάση της ζωής του.Είναι γνωστός ως Μακσίμ Γκρέκ ( στα ρωσικά: Максим Грек ή Михаил Триволис), υπέγραφε, μάλιστα, τα χειρόγραφά τους και ως «Μάξιμος ὁ Ἁγιορήτης».
Το ενδιαφέρον που έδειχνε από πολύ νεαρή ηλικία για γνώση της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας, των εκκλησιαστικών κειμένων καθώς και της κλασικής ελληνικής φιλοσοφίας τον ώθησε να μεταβεί στην Ιταλία για σπουδές. Μόλις είχε μπει τότε στα δεκαεπτά.
Καταγόταν από εύπορη οικογένεια και η απόφασή του αυτή ενισχύθηκε από τους γονείς του. Τα χρόνια αυτά όλη σχεδόν η ελληνική χερσόνησος βρισκόταν υπό της Οθωμανικής κυριαρχίας. Είχαν περάσει, περίπου, πενήντα χρόνια που η Κωνσταντινούπολη αλώθηκε από τους Τούρκους.
Επικρατούσε παντού πνευματικό σκοτάδι. Άλλωστε, όλοι οι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, που κατάφεραν να επιβιώσουν κατέφυγαν σε πόλεις της ιταλικής χερσονήσου, όπου βίωνε την εποχή αυτή η ελπιδοφόρα για την ανθρωπότητα Αναγέννηση.
Ο νεαρός Μιχαήλ Τρίβολης πήγε στη Βενετία, όπου εκεί βρήκε μια ακμαία ελληνική παροικία. Πάνω από πέντε χιλιάδες Έλληνες βρίσκονταν τότε εκεί.
Γνωρίστηκε με τον ξακουστό τυπογράφο της εποχής Άλντο Μανούτιο, όπου είχε εκδόσει δεκάδες ελληνικά βιβλία μεταφρασμένα στη φιλολογική γλώσσα της εποχής που ήταν τα λατινικά.
Η γνωριμία που του έδωσε δύναμη στις πνευματικές αναζητήσεις του ήταν ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης, ο γνωστός Κωνσταντινοπολίτης λόγιος και γραμματικός που αφιέρωσε τη ζωή του στη μετάδοση της ελληνικής γνώσης στη Δύση. Επί αρκετά χρόνια παρακολούθησε τα μαθήματά του.
Εκείνος όμως που τον ενέπνευσε και τον συγκίνησε περισσότερο ήταν ο Γκιρόλαμο Σαβοναρόλα (Girolamo Sabonarola). Οι φλογεροί λόγοι του δομινικανού ιερωμένου που ήθελε να μετασχηματίσει και να εξανθρωπίσει το απόλυτο της παπικής θρησκευτικής κυριαρχίας, τον συγκλόνισαν κυριολεκτικά. Οι λόγοι του, θα τον καθοδηγούσαν σε όλη του τη ζωή.
Αποφάσισε να ακολουθήσει τη μοναστική ζωή. Το 1507, σε ηλικία τριάντα δύο ετών, γύρισε στην σκλαβωμένη Ελλάδα, με σκοπό να πάει στο Άγιο Όρος. Πράγματι από αυτό το έτος φέρεται ως ενταγμένος στη Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους με το μοναστικό όνομα «Μάξιμος».
Αφιερώθηκε στη δημιουργία αντιγράφων αρχαίων κειμένων και αμέσως από την επιμονή και την εργατικότητά του ξεχώρισε από το σύνολο των μοναχών.
Ο Μάξιμος ούτε εκεί ήταν γραφτό να παραμείνει. Το 1515 ο Ρώσος Μέγας Πρίγκηπας της Μόσχας, Βασίλειος το Γ’ ζήτησε από τον ηγούμενο να του στείλει κάποιο μοναχό, ονόματι Σάββα, που είχε ξαναπάει παλαιότερα, και είχε κάνει μεταφράσεις εκκλησιαστικών ψαλμών. Ο Βασίλειoς ο Γ’ της Μόσχας ήταν γιος της Σοφίας Παλαιολόγου και του Ιβάν του Γ΄ του Βασιλίγιεβιτς. Ήταν, δηλαδή, γνώστης των πάλαι ποτε βυζαντινών πραγμάτων.Τα χρόνια όμως είχανε περάσει και ο μοναχός Σάββας ήταν πολύ μεγάλος για τέτοια ταξίδια. Ο ηγούμενος αποφάσισε να στείλει τον καλύτερο και νεότερο μοναχό που θα έδινε λάμψη στη Μονή. Τον Μάξιμο!
Αν και δεν ήξερε λέξη από τη σλαβική εκκλησιαστική γλώσσα, ο ηγούμενος ήξερε πως έστελνε στη Μόσχα έναν άξιο εκπρόσωπο.
Και δεν είχε άδικο…
Ο Μάξιμος στη ρωσική πρωτεύουσα βρήκε την αναγνώριση που αναζητούσε.
Εξοικειώθηκε γρήγορα με την κυριλλική γραφή και τα ρωσικά εκκλησιαστικά κείμενα. Με τη βοήθεια Ρώσων μεταφραστών αλλά και επαγγελματιών αντιγραφέων παρουσίασε την πρώτη εργασία του που ήταν η μετάφραση του «Ψαλτήρος». Η γνωριμία του με το λόγιο Δμίτρι Γερασίμοφ (Dmitry Gerasimov), στάθηκε ως δούρειος ίππος για να εισχωρήσει στο Ρωσικό Ιερατείο αλλά και στο χώρο των πολιτικών αποφάσεων.
Όταν οι μεταφραστικές εργασίες έφθασαν στο πέρας τους αποφάσισε να γυρίσει στο Άγιο Όρος. Τότε συνάντησε την αντίθεση του Βασίλειου του Γ’ στην επιθυμία του αυτή. Ο Ρώσος τσάρος αντιλήφθηκε αμέσως τη ευεργετική παρουσία του Μάξιμου στο ρωσικό ιερατείο και τον έπεισε να παραμείνει.
Κατέκρινε τη μοσχοβίτικη ζωή
Ο αγιορείτης εκτός από τις μεταφραστικές εργασίες του οργάνωσε και την πριγκηπική βιβλιοθήκη και δημιούργησε την πρώτη αρχειοθετημένη συλλογή.
Υπερβαίνοντας τελείως τις μεταφραστικές ασχολίες του, όπως ήταν ανήσυχος και αφού είχε εγκλιματισθεί στο ρωσικό περιβάλλον, άρχισε να κάνει αρνητική κριτική στη «μοσχοβίτικη ζωή» η οποία βρισκόταν σε πλήρη αντίθεση με τη χριστιανική ιδεολογία. Με διάφορες παρεμβάσεις του άρχισε να δειγματίζει και να κατακρίνει την ανοχή των αρχών στην έκλυση των ηθών και στην κοινωνική βαρβαρότητα. Με το δημόσιο λόγο του, που αντιτίθετο στη μοσχοβίτικη καθημερινότητα, άρχισε να τον ακολουθεί ένα κοινωνικό ρεύμα που διακατέχονταν από την ίδια λογική. Μαζί του εμφανίστηκαν και διπλωμάτες όπως ο Ιβάν Βέρσεν-Βεκλέμισεφ, ο οποίος αργότερα εκτελέστηκε για την κριτική του προς τον Μεγάλο Πρίγκηπα της Μόσχας και ο Βάσσιαν Πατρικέγιεφ που ήθελε να εφαρμόσει τους εκκλησιαστικούς κανόνες που υπήρχαν στην Κωνσταντινούπολη πριν την άλωση.
Την εποχή εκείνη υπήρχε ένας μεγάλος αναβρασμός στη Ρωσία για την κατάσταση που κυριαρχούσε στο ιερατείο σε όλη τη χώρα. Οι Ρώσοι κληρικοί είχαν χωριστεί σε δύο στρατόπεδα. Το ένα ήταν του Νείλου του Σόρα (μοναχός που ίδρυσε μονή κοντά στο ποταμό Σόρα ) και της μονής Στάρτσι (ένα από τα παλαιότερα ορθόδοξα μοναστήρια, στα ρωσικά: стáрец) και το άλλο των πιστών του Ιωσήφ Βολότσκι( Иосиф Волоцкий) που οι οπαδοί του λεγόντουσαν Ιωσηφιανιστές.
Ο Μάξιμος, ως ιδεολόγος, πήρε το μέρος των πρώτων που ακολουθούσαν το δόγμα της μηδενικής περιουσίας των μοναστηριών και της προσήλωσής τους στα εκκλησιαστικά καθήκοντα σε αντίθεση με τους δεύτερους που ζητούσαν περισσότερη εγκόσμια παρουσία καθώς και δικαιώματα των μοναστηριών στην απόκτηση ακίνητης περιουσίας.
Ο Μάξιμος και οι οπαδοί του καταδίκαζαν ανοικτά τις πολιτικές που έρχονταν από το εσωτερικό αλλά και το εξωτερικό κάνοντας κριτική στον τρόπο ζωής των Ρώσων κληρικών, την καταπίεση των αγροτών και στο σύστημα υποστήριξης των τοπικών αρχών με τη λογική άκρατης φορολόγησης των ανθρώπων της υπαίθρου.
Γύρω στα 1540 ο Μάξιμος έγραψε ένα χειρόγραφο που περιέχει την πρώτη βασική παρουσία της παλιάς Ρωσίας και πως θα έπρεπε να εξελιχθεί μέσα στον υπάρχοντα Νέο Κόσμο. Ήταν ένα καθαρά αναγεννησιακό έργο, που έδινε διεξόδους και προοπτικές στο ρωσικό λαό.
Έπεσε σε δυσμένεια
Οι σχέσεις του Μάξιμου με τον Βάσιαν Πατρικέγιεφ, τον Ιβάν Μπερσέν-Μπεκλεμισεφ και και με τον Τούρκο πρεσβευτή Σκίντερ, καθώς και η διαμάχη του με τον μητροπολίτη της Μόσχας Ντάνιελ που έδωσε διαζύγιο στη σύζυγό του Βασίλειου το Γ’ , Σολωμονία Σαμπούροβα, διαγράψανε το πεπρωμένο του.
Η Σόμπορ (Sobor), η ανατολική, δηλαδή, σύνοδος της ορθόδοξης εκκλησίας που χρησιμοποιεί τη σλαβική γλώσσα σε όλα τα ιερά κείμενα, κατηγόρησε τον Μάξιμο το 1525, για παραποίηση και για δημιουργία αίρεσης μέσα από τις μεταφράσεις των εκκλησιαστικών κειμένων του, που προέκυψε κυρίως από τη μέτρια γνώση της ρωσικής γλώσσας των αντιγραφέων του.
Οι εχθροί του που κρατούσαν τώρα τα ηνία της εξουσίας τον εξόρισαν στο μοναστήρι του Ιωσήφ Βολοκολάμσκ. Τον έκλεισαν, μάλιστα, σε μπουντρούμι με ρητή εντολή απομόνωσης και απαγόρευσης οποιασδήποτε επικοινωνίας.
Έξι χρόνια μετά, σε μία νέα Σόμπορ (σύνοδο) τον κατηγόρησαν πάλι για τις σχέσεις του με τον Τούρκο Πρεσβευτή, αν και αυτός είχε, πια, πεθάνει. Ο Μάξιμος, από τη συνεχή πίεση, αναγκάστηκε να παραδεχτεί μερικά λάθη, στις μεταφράσεις των έργων του, που έγιναν, όπως του είπαν να δηλώσει, λόγω ...οινοποσίας.
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Το κοσμικό όνομά του ήταν Μιχαήλ Τρίβολης.Γεννήθηκε στην κατακτημένη από τους Οθωμανούς Ελλάδα, το 1475. Γενέθλια πόλη του, η Άρτα.
Είναι μια σημαντική προσωπικότητα του 16ου αιώνα, ειδικά στην χριστιανική Ρωσία, όπου μετέφερε το αναγεννησιακό πνεύμα της Δύσης, μέσα από τη συνολική στάση της ζωής του.Είναι γνωστός ως Μακσίμ Γκρέκ ( στα ρωσικά: Максим Грек ή Михаил Триволис), υπέγραφε, μάλιστα, τα χειρόγραφά τους και ως «Μάξιμος ὁ Ἁγιορήτης».
Το ενδιαφέρον που έδειχνε από πολύ νεαρή ηλικία για γνώση της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας, των εκκλησιαστικών κειμένων καθώς και της κλασικής ελληνικής φιλοσοφίας τον ώθησε να μεταβεί στην Ιταλία για σπουδές. Μόλις είχε μπει τότε στα δεκαεπτά.
Καταγόταν από εύπορη οικογένεια και η απόφασή του αυτή ενισχύθηκε από τους γονείς του. Τα χρόνια αυτά όλη σχεδόν η ελληνική χερσόνησος βρισκόταν υπό της Οθωμανικής κυριαρχίας. Είχαν περάσει, περίπου, πενήντα χρόνια που η Κωνσταντινούπολη αλώθηκε από τους Τούρκους.
Επικρατούσε παντού πνευματικό σκοτάδι. Άλλωστε, όλοι οι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, που κατάφεραν να επιβιώσουν κατέφυγαν σε πόλεις της ιταλικής χερσονήσου, όπου βίωνε την εποχή αυτή η ελπιδοφόρα για την ανθρωπότητα Αναγέννηση.
Ο νεαρός Μιχαήλ Τρίβολης πήγε στη Βενετία, όπου εκεί βρήκε μια ακμαία ελληνική παροικία. Πάνω από πέντε χιλιάδες Έλληνες βρίσκονταν τότε εκεί.
Γνωρίστηκε με τον ξακουστό τυπογράφο της εποχής Άλντο Μανούτιο, όπου είχε εκδόσει δεκάδες ελληνικά βιβλία μεταφρασμένα στη φιλολογική γλώσσα της εποχής που ήταν τα λατινικά.
Η γνωριμία που του έδωσε δύναμη στις πνευματικές αναζητήσεις του ήταν ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης, ο γνωστός Κωνσταντινοπολίτης λόγιος και γραμματικός που αφιέρωσε τη ζωή του στη μετάδοση της ελληνικής γνώσης στη Δύση. Επί αρκετά χρόνια παρακολούθησε τα μαθήματά του.
Εκείνος όμως που τον ενέπνευσε και τον συγκίνησε περισσότερο ήταν ο Γκιρόλαμο Σαβοναρόλα (Girolamo Sabonarola). Οι φλογεροί λόγοι του δομινικανού ιερωμένου που ήθελε να μετασχηματίσει και να εξανθρωπίσει το απόλυτο της παπικής θρησκευτικής κυριαρχίας, τον συγκλόνισαν κυριολεκτικά. Οι λόγοι του, θα τον καθοδηγούσαν σε όλη του τη ζωή.
Αποφάσισε να ακολουθήσει τη μοναστική ζωή. Το 1507, σε ηλικία τριάντα δύο ετών, γύρισε στην σκλαβωμένη Ελλάδα, με σκοπό να πάει στο Άγιο Όρος. Πράγματι από αυτό το έτος φέρεται ως ενταγμένος στη Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους με το μοναστικό όνομα «Μάξιμος».
Αφιερώθηκε στη δημιουργία αντιγράφων αρχαίων κειμένων και αμέσως από την επιμονή και την εργατικότητά του ξεχώρισε από το σύνολο των μοναχών.
Ο Μάξιμος ούτε εκεί ήταν γραφτό να παραμείνει. Το 1515 ο Ρώσος Μέγας Πρίγκηπας της Μόσχας, Βασίλειος το Γ’ ζήτησε από τον ηγούμενο να του στείλει κάποιο μοναχό, ονόματι Σάββα, που είχε ξαναπάει παλαιότερα, και είχε κάνει μεταφράσεις εκκλησιαστικών ψαλμών. Ο Βασίλειoς ο Γ’ της Μόσχας ήταν γιος της Σοφίας Παλαιολόγου και του Ιβάν του Γ΄ του Βασιλίγιεβιτς. Ήταν, δηλαδή, γνώστης των πάλαι ποτε βυζαντινών πραγμάτων.Τα χρόνια όμως είχανε περάσει και ο μοναχός Σάββας ήταν πολύ μεγάλος για τέτοια ταξίδια. Ο ηγούμενος αποφάσισε να στείλει τον καλύτερο και νεότερο μοναχό που θα έδινε λάμψη στη Μονή. Τον Μάξιμο!
Αν και δεν ήξερε λέξη από τη σλαβική εκκλησιαστική γλώσσα, ο ηγούμενος ήξερε πως έστελνε στη Μόσχα έναν άξιο εκπρόσωπο.
Και δεν είχε άδικο…
Ο Μάξιμος στη ρωσική πρωτεύουσα βρήκε την αναγνώριση που αναζητούσε.
Εξοικειώθηκε γρήγορα με την κυριλλική γραφή και τα ρωσικά εκκλησιαστικά κείμενα. Με τη βοήθεια Ρώσων μεταφραστών αλλά και επαγγελματιών αντιγραφέων παρουσίασε την πρώτη εργασία του που ήταν η μετάφραση του «Ψαλτήρος». Η γνωριμία του με το λόγιο Δμίτρι Γερασίμοφ (Dmitry Gerasimov), στάθηκε ως δούρειος ίππος για να εισχωρήσει στο Ρωσικό Ιερατείο αλλά και στο χώρο των πολιτικών αποφάσεων.
Όταν οι μεταφραστικές εργασίες έφθασαν στο πέρας τους αποφάσισε να γυρίσει στο Άγιο Όρος. Τότε συνάντησε την αντίθεση του Βασίλειου του Γ’ στην επιθυμία του αυτή. Ο Ρώσος τσάρος αντιλήφθηκε αμέσως τη ευεργετική παρουσία του Μάξιμου στο ρωσικό ιερατείο και τον έπεισε να παραμείνει.
Κατέκρινε τη μοσχοβίτικη ζωή
Ο αγιορείτης εκτός από τις μεταφραστικές εργασίες του οργάνωσε και την πριγκηπική βιβλιοθήκη και δημιούργησε την πρώτη αρχειοθετημένη συλλογή.
Υπερβαίνοντας τελείως τις μεταφραστικές ασχολίες του, όπως ήταν ανήσυχος και αφού είχε εγκλιματισθεί στο ρωσικό περιβάλλον, άρχισε να κάνει αρνητική κριτική στη «μοσχοβίτικη ζωή» η οποία βρισκόταν σε πλήρη αντίθεση με τη χριστιανική ιδεολογία. Με διάφορες παρεμβάσεις του άρχισε να δειγματίζει και να κατακρίνει την ανοχή των αρχών στην έκλυση των ηθών και στην κοινωνική βαρβαρότητα. Με το δημόσιο λόγο του, που αντιτίθετο στη μοσχοβίτικη καθημερινότητα, άρχισε να τον ακολουθεί ένα κοινωνικό ρεύμα που διακατέχονταν από την ίδια λογική. Μαζί του εμφανίστηκαν και διπλωμάτες όπως ο Ιβάν Βέρσεν-Βεκλέμισεφ, ο οποίος αργότερα εκτελέστηκε για την κριτική του προς τον Μεγάλο Πρίγκηπα της Μόσχας και ο Βάσσιαν Πατρικέγιεφ που ήθελε να εφαρμόσει τους εκκλησιαστικούς κανόνες που υπήρχαν στην Κωνσταντινούπολη πριν την άλωση.
Την εποχή εκείνη υπήρχε ένας μεγάλος αναβρασμός στη Ρωσία για την κατάσταση που κυριαρχούσε στο ιερατείο σε όλη τη χώρα. Οι Ρώσοι κληρικοί είχαν χωριστεί σε δύο στρατόπεδα. Το ένα ήταν του Νείλου του Σόρα (μοναχός που ίδρυσε μονή κοντά στο ποταμό Σόρα ) και της μονής Στάρτσι (ένα από τα παλαιότερα ορθόδοξα μοναστήρια, στα ρωσικά: стáрец) και το άλλο των πιστών του Ιωσήφ Βολότσκι( Иосиф Волоцкий) που οι οπαδοί του λεγόντουσαν Ιωσηφιανιστές.Ο Μάξιμος, ως ιδεολόγος, πήρε το μέρος των πρώτων που ακολουθούσαν το δόγμα της μηδενικής περιουσίας των μοναστηριών και της προσήλωσής τους στα εκκλησιαστικά καθήκοντα σε αντίθεση με τους δεύτερους που ζητούσαν περισσότερη εγκόσμια παρουσία καθώς και δικαιώματα των μοναστηριών στην απόκτηση ακίνητης περιουσίας.
Ο Μάξιμος και οι οπαδοί του καταδίκαζαν ανοικτά τις πολιτικές που έρχονταν από το εσωτερικό αλλά και το εξωτερικό κάνοντας κριτική στον τρόπο ζωής των Ρώσων κληρικών, την καταπίεση των αγροτών και στο σύστημα υποστήριξης των τοπικών αρχών με τη λογική άκρατης φορολόγησης των ανθρώπων της υπαίθρου.
Γύρω στα 1540 ο Μάξιμος έγραψε ένα χειρόγραφο που περιέχει την πρώτη βασική παρουσία της παλιάς Ρωσίας και πως θα έπρεπε να εξελιχθεί μέσα στον υπάρχοντα Νέο Κόσμο. Ήταν ένα καθαρά αναγεννησιακό έργο, που έδινε διεξόδους και προοπτικές στο ρωσικό λαό.
Έπεσε σε δυσμένεια
Οι σχέσεις του Μάξιμου με τον Βάσιαν Πατρικέγιεφ, τον Ιβάν Μπερσέν-Μπεκλεμισεφ και και με τον Τούρκο πρεσβευτή Σκίντερ, καθώς και η διαμάχη του με τον μητροπολίτη της Μόσχας Ντάνιελ που έδωσε διαζύγιο στη σύζυγό του Βασίλειου το Γ’ , Σολωμονία Σαμπούροβα, διαγράψανε το πεπρωμένο του.
Η Σόμπορ (Sobor), η ανατολική, δηλαδή, σύνοδος της ορθόδοξης εκκλησίας που χρησιμοποιεί τη σλαβική γλώσσα σε όλα τα ιερά κείμενα, κατηγόρησε τον Μάξιμο το 1525, για παραποίηση και για δημιουργία αίρεσης μέσα από τις μεταφράσεις των εκκλησιαστικών κειμένων του, που προέκυψε κυρίως από τη μέτρια γνώση της ρωσικής γλώσσας των αντιγραφέων του.
Οι εχθροί του που κρατούσαν τώρα τα ηνία της εξουσίας τον εξόρισαν στο μοναστήρι του Ιωσήφ Βολοκολάμσκ. Τον έκλεισαν, μάλιστα, σε μπουντρούμι με ρητή εντολή απομόνωσης και απαγόρευσης οποιασδήποτε επικοινωνίας.
Έξι χρόνια μετά, σε μία νέα Σόμπορ (σύνοδο) τον κατηγόρησαν πάλι για τις σχέσεις του με τον Τούρκο Πρεσβευτή, αν και αυτός είχε, πια, πεθάνει. Ο Μάξιμος, από τη συνεχή πίεση, αναγκάστηκε να παραδεχτεί μερικά λάθη, στις μεταφράσεις των έργων του, που έγιναν, όπως του είπαν να δηλώσει, λόγω ...οινοποσίας.
Έτσι εξορίστηκε στο Μοναστήρι Ότροχ στην περιοχή Τβέρ κοντά στον ποταμό Βόλγα. Εκεί παρέμεινε τα υπόλοιπα είκοσι έτη της ζωής του.
Παρά τη διαμεσολάβηση των Πατριαρχείων της Αντιόχειας, της Κωνσταντινούπολης και της Ιερουσαλήμ για την απελευθέρωση του οι ρωσικές αρχές απέρριπταν οποιαδήποτε παρέμβαση. Δεν συνηγορούσαν άλλωστε, ούτε ο Ιβάν ο Τρομερός, ούτε ο Μητροπολίτης Μόσχας Μακάριος, γιατί γνώριζαν την ικανότητα του Μάξιμου να αναστρέφει τις καταστάσεις, ειδικά όταν οι κατηγορίες εναντίον του ήταν τόσο πλαστές και αναληθείς.
Χαρακτηριστική είναι, εξάλλου, η δήλωση Μάξιμου προς τον Τσάρο που ήρθε να προσκυνήσει στο μοναστήρι του Κύριλλου— Μπελοζέρκσυ, παρατώντας τους σκοτωμένους στρατιώτες του, άταφους, στην πεδιάδα.
«Καλές είναι», του είπε, «οι προσευχές, καλύτερη όμως είναι η φροντίδα των νεκρών στρατιωτών που έπεσαν στην μάχη για την κατάκτηση του Καζάν."
Ο Μάξιμος ο Έλλην ή Μακσίμ Γκρέκ, ήταν ένας ιδεολόγος, ανθρωπιστής που με το παράδειγμά του δίδαξε ήθος και αγνότητα στις νέες γενεές των Ρώσων.
Πέθανε το 1556 στη μονή της Τρόϊτσε– Σεργίγιεβα Λάβρα.
Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία και η Ανατολική Καθολική Εκκλησία τον ανακήρυξαν Άγιο.Εορτάζεται στις 21 Ιανουαρίου.
Χαρακτηριστική είναι, εξάλλου, η δήλωση Μάξιμου προς τον Τσάρο που ήρθε να προσκυνήσει στο μοναστήρι του Κύριλλου— Μπελοζέρκσυ, παρατώντας τους σκοτωμένους στρατιώτες του, άταφους, στην πεδιάδα.
«Καλές είναι», του είπε, «οι προσευχές, καλύτερη όμως είναι η φροντίδα των νεκρών στρατιωτών που έπεσαν στην μάχη για την κατάκτηση του Καζάν."
Ο Μάξιμος ο Έλλην ή Μακσίμ Γκρέκ, ήταν ένας ιδεολόγος, ανθρωπιστής που με το παράδειγμά του δίδαξε ήθος και αγνότητα στις νέες γενεές των Ρώσων.
Πέθανε το 1556 στη μονή της Τρόϊτσε– Σεργίγιεβα Λάβρα.
Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία και η Ανατολική Καθολική Εκκλησία τον ανακήρυξαν Άγιο.Εορτάζεται στις 21 Ιανουαρίου.
Subscribe to:
Posts (Atom)