Τα Αρχαία Μνημεία του Αγίου Όρους

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Το Άγιο Όρος είναι η μοναδική, ίσως, περιοχή της Ελλάδας όπου δεν έχουν γίνει ανασκαφικές έρευνες από τους αρχαιολόγους.
Ό, τι έχει βρεθεί, είναι τυχαίο και αδημοσίευτο. Εντούτοις όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς, σε αυτόν τον ξεχωριστό τόπο, συνυπάρχει το αρχαίο με το σύγχρονο.
Δεν θα έλεγα πως υπάρχει αποστροφή των μοναχών στις αρχαιότητες του Άθω.
Αθωνίτες μοναχοί σε γραπτά μνημεία, τα οποία μας έχουν αφήσει, εκδηλώνουν το θαυμασμό τους για τα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων τα οποία είχαν μελετήσει.
Μέσα στο πνεύμα αυτό, αγιορείτες αγιογράφοι ενσωμάτωσαν στις αγιογραφίες τους Έλληνες φιλοσόφους, δείχνοντας με τον τρόπο αυτόν την εκτίμηση και το σεβασμό στα έργα τους.
Το ερώτημα είναι: πόσο μπορεί να συνυπάρξει η αρχαία ελληνική φιλοσοφία (όχι, βέβαια, η αρχαία θρησκεία) με την χριστιανική;
Μια ικανοποιητική απάντηση στο ερώτημα αυτό παίρνουμε από τον ιστοχώρο «Άγιον Όρος». Έτσι:

«Οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, έχοντες την άνωθεν σοφία, την Αγιοπνευματική βιωμένη εμπειρία, και την όντως θεολογία, όταν το απαίτησαν οι καιροί και οι περιστάσεις, και οι κάθε λογής αιρετικοί και πλανώντες και πλανώμενοι, τι έκαναν;»Πήραν από τους αρχαίους φιλοσόφους, την γλώσσα, τα νοήματα, την προυπάρχουσα θύραθεν σοφία, αυτήν την έστω ελλιπή ως προς την αποκάλυψη του αληθινού Θεού, αλλά τόσο πλούσια σε λόγο, και την ανακαίνισαν, της έδωσαν την πραγματική της διάσταση και νόημα και σκοπό.»
Και πιο κάτω:
«Έτσι, λοιπόν, η Εκκλησία, θέλοντας να τιμήσει τους αρχαίους ημών προγόνους και μοναδικούς στα παγκόσμια δεδομένα φιλοσόφους, Σωκράτη, Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Πυθαγορείους, και τις άλλες σχολές, ακόμα δε και Νεοπλατωνικούς, δεν δίστασε να τους εισάγει και στην λειτουργική της τέχνη, την αδιάστατη ιστορικά Αγιογραφία της.»
Πιστεύουμε πως υπάρχουν σημαντικά αρχαιολογικά μνημεία στην απομονωμένη αυτή χερσόνησο, και δεν θα ήτανε κακή η συνύπαρξη των αρχαίων, βυζαντινών και σύγχρονων μνημείων σε έναν ιδιαίτερο χώρο της αθωνικής πολιτείας.
Ο Άθως, όπως είναι γνωστό, πρωτοαναφέρεται στην Ιλιάδα του Ομήρου:
ἐξ Ἀθόω δ᾽ ἐπὶ πόντον ἐβήσετο κυμαίνοντα
(Ομήρου Ιλιάς Ξ, 229)
Η ονομασία του προήλθε από το Γίγαντα Άθω που κατά τη γιγαντομαχία έριξε στον Ποσειδώνα ένα μεγάλο βράχο, από τον οποίο σχηματίστηκε ο σημερινός ορεινός όγκος του Άθω.
Ο Ηρόδοτος μας αναφέρει τις πόλεις που υπήρχαν στην εποχή του:
[3] ἐν δὲ τῷ ἰσθμῷ τούτῳ, ἐς τὸν τελευτᾷ ὁ Ἄθως, Σάνη πόλις Ἑλλὰς οἴκηται, αἳ δὲ ἐκτὸς Σάνης, ἔσω δὲ τοῦ Ἄθω οἰκημέναι, τὰς τότε ὁ Πέρσης νησιώτιδας ἀντὶ ἠπειρωτίδων ὅρμητο ποιέειν· εἰσὶ δὲ αἵδε, Δῖον Ὀλόφυξος Ἀκρόθῳον Θύσσος Κλεωναί. (Ηρόδοτος 7, 22)
Ο Άθως μας λέει έφθανε μέχρι τη διώρυγα του Ξέρξη όπου βρισκόταν η πόλη Σάνη ενώ πέρα από αυτήν ήταν οι πόλεις: Δίον, Ολόφυξος, Ακρόθωον, Θύσσος και Κλεωναί.
Ο Στράβων αναφέρει ακόμη μία που υπήρξε στην εποχή του, την Χαράδρια, ενώ ο Ρωμαίος Πλίνιος αρκετά μετά αναφέρει τις πόλεις: Ουρανόπολις, Παλαιώτριον, Θύσσον, Κλέωνας και Απολλωνία.
Εδώ γίνεται επιτακτική η ανάγκη αρχαιολογικών ανασκαφών για να εντοπιστούν μνημεία του παρελθόντος, ό, τι κατόρθωσε να διασώσει η αθωνική γη.

Βαλκανικό Περισκόπιο - Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος  Ἐχέδωρος

Η περιπέτεια του χρυσού Κορανίου

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

To 1997 πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Βαλτιμόρης μια έκθεση παλαιών χειρογράφων, όπου μεταξύ των εκθεμάτων υπήρχε μέρος ενός βιβλίου που το περιεχόμενό του αντί να είναι γραμμένο με μελάνι ήταν από χρυσό!
Όπως διαπιστώθηκε, το χειρόγραφο αποτελούνταν από δεκαοκτώ κεφάλαια του Κορανίου.
Το πρωτότυπο έκθεμα ανήκε στον Τζον Χόπκινς που το κληροδότησε το 1942. Ήταν μέρος ενός χειρόγραφου του Κορανίου του ένατου αιώνα.
Το βιβλίο είναι γραμμένο με λεπτά φύλλα χρυσού, σε αραβική γραφή και πιθανολογείται πως γράφηκε και βιβλιοδετήθηκε στην βόρεια Αφρική (πιθανότατα στην Αίγυπτο) ή στο Ιράκ.
Το έκθεμα έγινε αντιληπτό από τις τουρκικές προξενικές αρχές και όπως διαπιστώθηκε ανήκε στο ιερό βιβλίο των Μουσουλμάνων που εκτίθεται στη Νουρουοσμανίβε Βιβλιοθήκη της Κωνσταντινούπολης.
Οι Τούρκοι ζήτησαν την επιστροφή του χειρογράφου για να ενσωματωθεί στο κύριο βιβλίο. Τα δεκαοκτώ κεφάλαια εκτιμήθηκαν από $ 1,9 εκατ. έως $ 2,9 εκατ. δολάρια.
Το βιβλίο ήταν καταγεγραμμένο σε καταλόγους της Βιβλιοθήκης της Κωνσταντινούπολης, ήδη, από το 1756.
Τα κεφάλαια του ιερού βιβλίου που αποσπάστηκαν από άγνωστο, μετά από μια περιπέτεια δυόμισι αιώνων ενσωματώθηκαν, τελικά, στον κύριο κορμό του βιβλίου.

Πολυεθνικοί … ‘Μακεδόνες’: ‘Συζητούμε με την Ελλάδα μόνον για το όνομα’

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Σε αναμονή βρίσκονται οι Σκοπιανοί μετά τις εκλογές και την ανάδειξη των σοσιαλιστών στην πολιτική εξουσία της Ελλάδας.
Ο πρόεδρος των Σκοπίων Γκιόργκε Ιβάνοφ ευθύς μετά το αποτέλεσμα των εκλογών δήλωσε πως τα Σκόπια είναι έτοιμα να συζητήσουν με την Ελλάδα για μια συμβιβαστική λύση ως προς το όνομα, μέσα στα πλαίσια των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και όχι σε άλλα ζητήματα πλέον αυτού.
Διευκρίνισε μάλιστα, απευθυνόμενος εμμέσως, προς την νέα ελληνική κυβέρνηση, πως το πρόβλημα το οποίο υπήρχε στις μακρόχρονες συζητήσεις, προήλθε γιατί είχαν συμπεριληφθεί σε αυτές η ‘μακεδονική ταυτότητα’ και η ‘μακεδονική γλώσσα’. Αυτά ξεκαθάρισε πως δεν μπορούν να διαπραγματευθούν.
Σε συνέντευξή του μάλιστα προς εκπροσώπους του γερμανικού τύπου δήλωσε:
«Ωθούμε τις συζητήσεις προς την επίλυση του ονόματος πάνω στις αρχές που καθορίστηκαν από τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον μας στο συνταγματικό όνομά μας. Αν οι συζητήσεις καθοριστούν από τα πλαίσια αυτά, τότε μια λύση θα μπορούσε να είναι εφικτή»
Βασικό έρεισμα της θέσης του σκοπιανού προέδρου στη συνέντευξή του, ήταν πως όλα τα έθνη έχουν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και του αυτοπροσδιορισμού.
«Σε όλη την ιστορική διαδρομή ο λαός που ζει σε αυτήν την περιοχή αυτοπροσδιορίζεται ως Μακεδόνες. Αυτοί οι Μακεδόνες έχουν δημιουργήσει τη Μακεδονία. Επιπρόσθετα είμαστε υπερήφανοι που είμαστε Μακεδόνες και έχουμε δικαιώματα όπως κάθε άτομο σε αυτόν τον πλανήτη».
Ο σκοπιανός πρόεδρος εξέφρασε την επιθυμία της εισόδου της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δήλωσε πως αναμένει τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων που έχουν πραγματοποιηθεί, ώστε να καθοριστεί η ημερομηνία της ενταξιακής της πορείας.
Ο κ. Γκιόργκε Ιβάνοφ ζήτησε τη χαλάρωση των ευρωπαϊκών κριτηρίων δηλώνοντας πως οι μεταρρυθμίσεις και οι στόχοι δεν μπορούν να μετρηθούν με τον ίδιο τρόπο σε διαφορετικές κοινωνίες. Καθόρισε μάλιστα την κοινωνία της χώρας του πολυεθνική:

«Δεν είναι το ίδιο να ζει κανείς σε μια κοινωνία μονοεθνική ή μια πολυεθνική. Μια κοινωνία σαν τη δική μας που είναι πολυεθνική, απαιτείται μεγαλύτερη ενέργεια, χρόνος και πόροι για να αποκτήσεις τη συναίνεση και την επιτυχία προς την επίτευξη των στόχων, γι’ αυτό προσανατολιζόμαστε σε μια ικανοποιητική αξιολόγηση.»
Προέτρεψε μάλιστα του γερμανούς δημοσιογράφους να ‘διαδώσουν την αλήθεια για την ‘Μακεδονία’ σε όλην την Ευρώπη’.


* η συνέντευξη του κ. Gjorge Ivanov, δημοσιεύθηκε στο :

Βουλγαρομακεδόνες, Σλαβομακεδόνες και η ‘Δημοκρατία της Μακεδονίας’ ...

Για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας...

Του Γιώργου Εχέδωρου

Έχουν περάσει ακριβώς οκτώ χρόνια και βλέπουμε να έχουμε ένα διαχρονικό προβληματισμό με το όνομα των Σκοπίων. Τότε ήταν κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ. Όπως και σήμερα. Οι κυβερνητικές αλλαγές μιας οκταετίας δεν φαίνεται να έχουν στείλει στο ‘χρονοντούλαπο’ τα παρακάτω δημοσιεύματα.
Παρουσιάζουμε τρία ενδεικτικά κείμενα μιας συγκεκριμένης εφημερίδας για το αναφερόμενο θέμα που μας προβληματίζει ακόμη.
Έτσι έχουμε την ‘Ελευθεροτυπία’ του 2001 που μας θυμίζει περί ‘βουλγαρομακεδόνων’, ‘σκοπιανών’ κλπ.
Αξίζει να ρίξουμε μια ματιά.
Γράφει στο φύλλο της 8 Αυγούστου 2001:

Κυβέρνηση για Βουλγαρομακεδόνες: Φαντασιώσεις περιθωριακών, άνευ σημασίας

Άνευ σημασίας θεωρεί η κυβέρνηση τις αξιώσεις βουλγαρομακεδονικής οργάνωσης με έδρα την Έδεσσα, που δημοσιεύτηκαν χθες.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε χθες: «Πιστεύω ότι κακώς δίδεται έμφαση σε μεμονωμένες απόψεις κάποιου ή κάποιων περιθωριακών οι οποίοι κατά καιρούς αποστέλλουν επιστολές όπου αναπτύσσουν τις φαντασιώσεις τους γύρω από την ύπαρξη μειονοτικών ομάδων στη Βόρειο Ελλάδα.

Οι σχέσεις μας με τη Βουλγαρία είναι εξαίρετες».Σε επιστολή της, που δημοσιεύτηκε στο «Εθνος», η οργάνωση «Βουλγαρικά Ανθρώπινα Δικαιώματα», με έδρα την Έδεσσα, δηλώνει ότι έχει στόχο:

* Να αποδείξει ότι οι κάτοικοι των Σκοπίων όσο και της Βορείου Ελλάδας είναι Βούλγαροι.* Να αναδείξει την καταπίεση της πολυάριθμης βουλγαρικής εθνότητας στην Ελλάδα.

* Να αγωνιστεί για την επιστροφή περιουσιών «ύψους 1 τρισ. δρχ.».

* Να απομακρύνει τα «μνημεία αντιβουλγαρισμού» (μνημεία Μακεδονομάχων) όπως τα προσδιορίζει.

* Να παλέψει για την αναγνώριση της «ανηλεούς γενοκτονίας των Βουλγάρων από την ελληνική Βουλή»!

* Να επιβάλει την «είσοδο 500.000 Βουλγαρομακεδόνων» στο ελληνικό έδαφος, στους οποίους και να δοθεί η ελληνική ιθαγένεια.

* Και τέλος, να αναθεωρηθούν οι συνθήκες ώστε να υπάρξει δικαιότερη κατανομή των βαλκανικών εδαφών και να επιστραφεί (στη Βουλγαρία εννοείται) η «Μακεδονία του Αιγαίου», την «οποία κατέλαβε αυθαίρετα το 1912 ο Ελληνικός Στρατός».

Η οργάνωση επικαλείται ακόμη τη «συνδρομή» της κυβέρνηση Συμεών στη Βουλγαρία.

Η βουλευτής της Ν.Δ. Ντ. Μπακογιάννη σε δήλωσή της σημειώνει ότι:

«Ιλαρότητα προκαλούν οι ισχυρισμοί μιας μικρής και θρασύτατης οργάνωσης με την επωνυμία "Βουλγαρικά Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Μακεδονία", αλλά θέτει δύο ερωτήματα.

Α. Το ζήτημα του αν μια οργάνωση που επιδιώκει ανοιχτά τον ακρωτηριασμό της Ελλάδας, όσο ασήμαντη ή φαιδρή κι αν είναι, μπορεί να λειτουργεί νόμιμα, όπως η ίδια ισχυρίζεται, παραθέτοντας μάλιστα και τους αριθμούς πρωτοκόλλου του Αρείου Πάγου (1776), του Ελληνικού Κοινοβουλίου (1557) και του ελληνικού υπουργείου Εσωτερικών (577/21649).

Β. Το ζήτημα της προς την Ελλάδα παροχής διευκρινίσεων από τη σημερινή βουλγαρική κυβέρνηση του πρωθυπουργού, πρώην βασιλέως, Συμεών αν όντως, όπως ισχυρίζεται γραπτώς η εν λόγω οργάνωση, οι ισχυρισμοί της και η δράση της έχουν "τη συναίνεση και τη χορηγία" του σημερινού Βούλγαρου πρωθυπουργού».

Στις 4 Σεπτεμβρίου του ιδίου έτους, έχουμε τα περί αναγνώρισης της γείτονος με το όνομα ‘Μακεδονία’.
Το δημοσίευμα έχει ως εξής:

ΑΠΑΝΤΗΣΗ στον Τράικοφσκι που θέλει αναγνώριση ως «Μακεδονία»

Δημοκρατία της Μακεδονίας, και όχι με τεχνητά παράγωγα, καθώς είναι καιρός που ο κόσμος μάς αναγνωρίζει με αυτό που εμείς αποκαλούμε τον εαυτό μας, όπως με κάθε χώρα και τους πολίτες της. Αλλιώς πώς περιμένετε από εμάς να πιστέψουμε στις αξίες, τις αρχές και τις προθέσεις σας, όταν αρνείστε το βασικό μας δικαίωμα, το δικαίωμα της ταυτότητάς μας».Η απάντησηΣτην Αθήνα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Π. Μπεγλίτης παρατήρησε ότι η σλαβομακεδονική πλειοψηφία και η πολιτική ηγεσία της «οφείλει να υπερβεί τις αγκυλώσεις του παρελθόντος, να επιδείξει πνεύμα ρεαλισμού, να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής και της χώρας και να προχωρήσει, μαζί με την Ελλάδα, στην ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης, για την ανεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης».Πρόσθεσε ακόμα ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει αποδείξει, με δηλώσεις και πράξεις, «την επιθυμία και την πολιτική της βούληση να επιλυθεί η τελευταία εκκρεμότητα. Εχει επιδείξει και ρεαλισμό και διάθεση για την ανεύρεση μιας κοινά αποδεκτής λύσης».Βασική προτεραιότητα στις σχέσεις με τα Σκόπια είναι η συμβολή της Ελλάδας στη σταθερότητα της γειτονικής χώρας και γι' αυτό «πρέπει όλοι ν' αντιληφθούν ότι δεν υπάρχει η πολυτέλεια για τη συνέχιση τριβών σ' ένα θέμα που πιστεύουμε ότι η πολιτική βούληση μπορεί να το λύσει με μια κοινά αποδεκτή λύση, με μια λύση που θα ικανοποιεί και τις δύο πλευρές», κατέληξε ο κ. Μπεγλίτης.

Ενώ στις 10 Σεπτεμβρίου 2001 έχουμε και τις πιέσεις των Βρυξελλών προς τον τότε υπουργό Εξωτερικών και σημερινό πρωθυπουργό της Ελλάδας Γιώργο Παπανδρέου.
Το δημοσίευμα έχει ως εξής:

Η ΕΥΡΩΠΗ ξανά στο παιχνίδι, με πιέσεις προς Ελλάδα

Διά βοής ο Σολάνα μεσάζων για το όνομα

Βρυξέλλες.
Η κυβέρνηση ξαναβάζει την Ευρώπη στο παιχνίδι του ονόματος της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, με διαμεσολαβητή αυτή τη φορά τον ύπατο αρμοστή για θέματα εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. Χαβιέ Σολάνα.

Η απόφαση για το νέο ρόλο του πρώην γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ ελήφθη χθες στον πύργο του Genval, όπου συνήλθαν άτυπα οι υπουργοί Εξωτερικών των «15». Η συζήτηση για την κατάσταση στην ΠΓΔΜ οδήγησε αναπόφευκτα στο θέμα του ονόματος, την επίλυση του οποίου ζήτησαν πολλά κράτη-μέλη και ιδίως η Γαλλία.
Φυσικά τα βέλη των εταίρων κατευθύνθηκαν προς την ελληνική πλευρά και συγκεκριμένα τον υπουργό Γιώργο Παπανδρέου.Ο ίδιος συμφώνησε ότι πρέπει να βρεθεί μία λύση στο θέμα του ονόματος, η οποία να είναι αποδεκτή από τις πλευρές της Αθήνας και των Σκοπίων. Υπενθύμισε ότι υπάρχει ήδη διαδικασία για την εξεύρεση μιας λύσης στο πλαίσιο του ΟΗΕ, αλλά, είπε, θα μπορούσε να συμβάλει αποτελεσματικά και η Ευρώπη. Και ζήτησε να αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ Σκοπίων και Αθήνας ο Χαβιέ Σολάνα...Οπως διευκρίνισε σε συνέντευξη Τύπου ο Γιώργος Παπανδρέου, η επιλογή του Χαβιέ Σολάνα έγινε κατόπιν συνεννόησης με τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη.Το ελληνικό αίτημα έγινε αμέσως αποδεκτό από τους εταίρους και τον Ισπανό αξιωματούχο. Ετσι, μετά τον Ολλανδό πρώην επίτροπο Χανς Βαν ντε Μπρουκ, οι προσπάθειες του οποίου για εξεύρεση λύσης στο θέμα του ονόματος απέτυχαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Ευρώπη ξαναμπαίνει στο παιχνίδι για το όνομα της ΠΓΔΜ.Ο κ. Παπανδρέου, σε δηλώσεις του, εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι ο Χαβιέ Σολάνα, ο οποίος γνωρίζει τα προβλήματα της περιοχής, θα συμβάλει θετικά ως διαμεσολαβητής. «Πρώτοι εμείς θέλουμε λύση», είπε ο υπουργός, σύμφωνα με τον οποίο «είναι μία ευκαιρία να λυθεί τώρα το θέμα».Την αποκαλούν «Μακεδονία»Ο υπουργός δεν άνοιξε περισσότερο τα χαρτιά του, αλλά είναι φανερό ότι οι εταίροι ασκούν πιέσεις τόσο στην Αθήνα όσο και στα Σκόπια για την εξεύρεση ενός συμβιβασμού. Περισσότερο όμως στην Αθήνα, αν ληφθεί υπόψη ότι πολλοί υπουργοί και μέλη της Επιτροπής χρησιμοποιούν συνήθως τη λέξη «Μακεδονία» και όχι FYROM. Ο Γάλλος υπουργός Ιμπέρ Βεντρίν χρησιμοποίησε τη λέξη «Μακεδονία» τουλάχιστον 5 φορές σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε κατά την πρώτη ημέρα της Συνόδου των 15.

-------------

Έχουν περάσει οκτώ χρόνια. Τα δύο μεγάλα κόμματα εναλλάχθηκαν στην εξουσία. Τα ζητήματα αυτά, και όχι μόνον, είναι μάλλον σε αδράνεια, φαινομενική τουλάχιστον...

Σάτυροι!

Κάντε κλικ πάνω στην φωτό: μεγεθύνονται.

Αχυρίς: μια αρχαία πόλη στα αζήτητα!

Φωτό: Εξωτερική πλευρά του χρυσού κυπέλλου σπονδής του Δήμου της Αχυρίδος

 

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Έχει δίκιο η Sarah Jorgensen. 

' Γνωρίζουμε το παρελθόν μόνο από τα διασωθέντα γραπτά των αρχαίων.
Όσα δεν είχαν πέσει στην εύνοια ή στην περιέργεια κάποιου αρχαίου ιστοριογράφου, εφ’ όσον το έργο του διασώθηκε, τα αγνοούμε πλήρως'

Σταχυολογούμε. 
Ξεψαχνίζουμε.
 Ερευνούμε. 
Υποθέτουμε. 
Υπονοούμε.
 Κυρίως ερμηνεύουμε…

Διαβάζουμε τις γραφές, παραλληλίζουμε τις εποχές, δημιουργούμε το σκηνικό της συγγραφικής εποχής ενός ιστοριογράφου, τις πιθανές επιρροές του, ώστε να καταλήξουμε σε κάποιο αξιόπιστο συμπέρασμα. 

Και ενώ τα έχουμε στρώσει ωραία τα πράγματα, μια νέα ανακάλυψη μας κάνει να ζαλιζόμαστε.

 Έρχονται, τότε, τα ερωτήματα πότε έγινε αυτό, τι λέει αυτό, είναι αξιόπιστο; Και ανατρέπονται σχεδόν όλα!

Τέλος πάντων, Γιατί κανείς δεν γράφει τίποτε για την αρχαία Αχυρίδα;

φώτο: η εσωτερική πλευρά του κυπέλλου όπου και ομφαλός του κόσμου (κατά τον Ησίοδο).

Αχυρίς

Δεν έχουμε καμιά πηγή να μας εξηγήσει τι ήταν αυτή. Ήταν χτισμένη με …άχυρα;

Έχουμε όμως σοβαρά ευρήματα. Κι αυτά είναι στη Σικελία. Και τι ευρήματα… Σπάνια.

Από την χρονολόγηση των ευρημάτων πάμε στον τέταρτο αιώνα π.Χ.

Και εδώ στήνεται το σκηνικό. Μεγάλη Ελλάδα, ελληνική αποικία, ελληνική γλώσσα και γραφή. Και ακόμη περισσότερο… Στο χρυσό σκεύος που βρέθηκε αναφέρεται η επιγραφή: ‘ΔΑΜΑΡΧΟΥ ΑΧΥΡΙΟΣ’ και αυτό το Δαμάρχου με άλφα αντί Δημάρ… μας δίδει το στοιχείο της δωρικής αποικίας.

Ήταν μια πόλη ή καλύτερα όπως παρουσιάζεται ένας πλούσιος ελληνικός δήμος της Σικελίας.

Ο δήμος της Αχυρίδος δεν περιέχεται σε κανένα αρχαίο κείμενο. Αγνοείται πλήρως. Όπως, φυσικά, εκατοντάδες άλλες πόλεις ή τοποθεσίες.

Τα ευρήματα που δημιούργησαν αυτήν την φιλολογία είναι πολύ σημαντικά και από άποψη αξίας αλλά και άποψη περιεχομένου.

Σε ένα χρυσό κύπελλο σπονδής (τελετουργικό ιερατικό σκεύος) απεικονίζεται ο μυθικός ομφαλός του κόσμου. Ο πυρήνας του σύμπαντος όπως θα λέγαμε σήμερα, όπου με τη διάσπασή του δημιουργήθηκε ο κόσμος.

Το εύρημα είναι κατασκευασμένο εξ'ολοκλήρου από χρυσό 24 καρατίων, διαμορφώθηκε με σφύρα και περιέχει ολόγυρα του ομφαλού τρία δακτυλίδια (κύκλους) που περιέχουν 36 καρπούς βαλανιδιάς καθώς και ένα τέταρτο μέσα στους καρπούς με μέλισσες, που όλο ο σύνολο έχει συμβολική σημασία.

Η διάμετρός του είναι 23 εκατοστών με ύψος 4 εκατ. και βάρος 982 γραμμάρια καθαρού χρυσού.

Φωτό: Λεπτομέρεια της εσωτερικής πλευράς, φαίνεται ο διαχωριστικός δακτύλιος

Το σημαντικό αυτό εύρημα ανήκε σε κάποιο σικελό ονόματι Βινσένζο Παπαλάρδο. Το 1980 ο Παπαλάρδο το πούλησε σε έναν σικελό έμπορο αρχαίων νομισμάτων που λεγόταν Βινσένζο Κομαράτα για 20.000 περίπου δολάρια. Αυτός το πούλησε μετά από ένδεκα χρόνια σε έναν Ούγγρο στο συλλέκτη νομισμάτων Ουίλιαμ Βέρες, αντί το ποσού των $90.000.

 Αυτός με τη μεσολάβηση του Ρόμπερτ Χάμπερ που ήταν αντικέρ της Νέας Υόρκης το πούλησε σε έναν πολυεκατομμυριούχο ονόματι Μίτσελ Στάινχαρντ στην τιμή του $1,2 εκατομμυρίων.

Όπως αναφέρεται, οι συναλλαγές αυτές έγιναν γνωστές στις ιταλικές αρχές και μεταξύ των ετών 1991 και 1995, ζήτησαν από τις ΗΠΑ την επιστροφή του αρχαίου αντικειμένου, λόγω παράβασης του ιταλικού νόμου για εξαγωγή αρχαιοτήτων.

φωτό:Λεπτομέρεια, 'ΔΑΜΑΡΧΟΥ ΑΧΥΡΙΟΣ'

Για την ιστορία:

Aκόμη δεν έχει επιστρέψει στην Ιταλία, ο περίφημος ομφαλός της Αχυρίδος, παρά τη θετική απόφαση ενός δικαστηρίου.
 Ο Στάινχαρντ το έχει παραδώσει στις τελωνειακές αρχές των ΗΠΑ μέχρι να δωθεί οριστική δικαστική απόφαση.
 Διάφορες ενώσεις αρχαιολογικών μουσείων επιμένουν στην άρνηση της παράδοσης και υποστηρίζουν την παραμονή του αρχαίου θησαυρού στον Στάινχαρντ.
 

φωτό: 'χρυσός 115 στατήρων'

Σημ.
Αναφέρθηκε η Sarah Jorgensen, πρόκειται για τη μελέτη: ‘Archaeology and the Problem of Provenience’. 

Βαλκανικό Περισκόπιο - Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος  Ἐχέδωρος

Ο γεωργός, ο βοσκός και ο αρχαίος μαρμάρινος τάφος

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Καθώς αναρτούσα το κείμενο για το αρχαίο βισαλτικό νόμισμα και τους αρχαιοκάπηλους της περιοχής των Σερρών, μου ήρθε στο νου ένα παλιό δημοσίευμα που δηλώνει την αγνότητα και την εθνική συνειδητοποίηση των απλών ανθρώπων, ενός αγρότη από την Απολλωνία και ενός βοσκού από το Καλαμωτό.
Μεταφέρω τα δύο περιστατικά που δημοσιεύθηκαν πριν λίγο καιρό σε αγγλόφωνο περιοδικό.
Το χρυσό στεφάνι



Το εντυπωσιακό χρυσό στεφάνι της Απολλωνίας

Ένας, λοιπόν, αγρότης που όργωνε τα χωράφια του στην Απολλωνία, η οποία είναι ένα αγροτικό χωριό κοντά στην Θεσσαλονίκη, είδε ξαφνικά το άροτρό του να ‘χρυσαφίζει’.
Σταμάτησε το όργωμα πήδηξε από το τρακτέρ και διαπίστωσε πως αυτό που λαμπύριζε στον ήλιο ήταν ένα εντυπωσιακό καλοδιατηρημένο χρυσό στεφάνι.
Το έπιασε και ένοιωσε δέος. Αποτελούνταν από 30 σφυρηλατημένα χρυσά φύλλα κισσού και δύο τσαμπιά ώριμων μούρων που διακοσμούσαν την προμετωπίδα του στεφανιού.
Δίχως άλλη σκέψη, σταμάτησε το όργωμα, το έβαλε σε ένα σακί και πήγε και το παρέδωσε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης!
Το εύρημα ήταν του 450-425 π.Χ. και είχαν βρεθεί δύο ακόμη παρόμοια ολόχρυσα στεφάνια στο βορειοελλαδικό χώρο.
Ήταν χαρακτηριστικό κόσμημα των αρχαίων αριστοκρατών που το φορούσαν στα συμπόσια, παραπλήσια χρυσά στεφάνια φορούσαν και οι ιερείς του Διονύσου, στη διάρκεια των μεγάλων εορτών προς τιμή του οινοπότη θεού.
Η τεχνοτροπία είναι ασυνήθιστη και δηλώνει την πρόοδο της τέχνης των κοσμημάτων στην κλασική εποχή στον συγκεκριμένο τόπο.
Το χωράφι στο οποίο βρέθηκε το νέο στεφάνι πιστεύεται πως βρίσκεται το κοιμητήριο της αρχαίας πόλης Απολλωνίας.




Ο τεράστιος μαρμάρινος τάφος
Εξάλλου σε ένα άλλο μέρος στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, στο χωριό Καλαμωτό, ένας βοσκός ανακάλυψε μια τρύπα όπου είχε σκαφτεί πρόσφατα, ίσως από ζώα, και οδηγούσε σε ένα πολυτελέστατο τάφο. Ειδοποίησε την αρχαιολογική υπηρεσία η οποία έσπευσε στην περιοχή. Το σημαντικό αυτό ταφικό μνημείο χρονολογήθηκε πως είναι του 323-27 π.Χ. και συνδέεται με την αρχαία Καλίνδοια, μια πόλη που αναφέρεται σε έναν μύθο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η είσοδος του τεράστιου μαρμάρινου τάφου του Καλαμωτού

Η χλιδή και η διακόσμηση του τάφου δηλώνουν τον πλούτο που είχε η αρχαία πόλη της Καλίνδοιας.
Ο τάφος ερευνήθηκε από τον αρχαιολόγο Κ. Σισμανίδη που αποκάλυψε πως αποτελούνταν από έναν προθάλαμο και μια κύρια αίθουσα που χωρίζονταν από μια μικροσκοπική διπλή μαρμάρινη πόρτα.
Κάτω από το μαρμάρινο πάτωμα της κυρίως αίθουσας υπήρχε ένα πολυτελές δωμάτιο που η διακόσμησή του ήταν ανώτερη από τις προηγούμενες αίθουσες.
Ο αναφερθείς αρχαιολόγος βρήκε μια καταπληκτικής τεχνοτροπίας, μαρμάρινη πόρτα, που ένωνε τις αίθουσες των δύο ορόφων.
Στην κάτω αίθουσα εντόπισε τα λείψανα τριών τουλάχιστον ανθρώπων, που προφανώς ήταν μέλη μιας σημαντικής οικογένειας της πόλης.
Στο χώρο υπήρχαν κομμάτια σπασμένων αγγείων, κεραμικές χάνδρες που είχαν επενδυθεί με φύλλο χρυσού. Όλο το ταφικό μνημείο, μέσα και έξω ήταν κατασκευασμένο από μάρμαρο.

Ο μύθος της περιοχής
Μια τοποθεσία κοντά στο Καλαμωτό ονομάζεται ‘χίλια δέντρα’.
Λέγεται πως εκεί διανυκτέρευσε ο Αλέξανδρος με τους στρατιώτες του. Έδεσαν τα άλογά τους σε πασσάλους στην ανοικτή πεδιάδα, αφού τότε δεν υπήρχαν δέντρα στην περιοχή. Όταν το πρωί αναχώρησαν οι πάσσαλοι έγιναν χίλιοι και έβγαλαν κλαδιά μεγάλα. Έγιναν βαλανιδιές. Σημειώνεται πως στην περιοχή αυτή βρέθηκε, πριν λίγα χρόνια και μια μαρμάρινη επιγραφή που αναφέρεται στον Αλέξανδρο.
Δεν αμφισβητείται πως πέρασε από εκεί ο Αλέξανδρος, αλλά από έρευνα που έγινε, οι βαλανιδιές, όπως διαπιστώθηκε ήταν ηλικίας 700-750 ετών...

—
Σημείωση: για το αρχαίο βισαλτικό νόμισμα που αναφέρθηκε στην αρχή, link: εδώ

Αρχαιοκαπηλία: Δημοπρασία ΣΠΑΝΙΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΒΙΣΑΛΤΙΚΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ

Σπάνιο αρχαίο νόμισμα, που προέρχεται από την περιοχή των Σερρών και πωλείται σε διαδικτυακή δημοπρασία οίκου της Ζυρίχης, αποτελεί προϊόν αρχαιοκαπηλίας. Έγκυρες πληροφορίες της “ΜτΚ” αναφέρουν πως ήδη το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού με επείγον σήμα στις διεθνείς διωκτικές αρχές έχει ξεκινήσει διαδικασίες για να μπλοκάρει τη δημοπρασία και το αρχαίο αντικείμενο να επιστρέψει στην Ελλάδα.

Του Κώστα Καντούρη -kantouris@hotmail.com

Οκτ 04, 2009
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως υπάρχουν φωτογραφίες οι οποίες αποδεικνύουν πως το αρχαίο εύρημα κυκλοφόρησε στις αγορές των αρχαιοκαπήλων της Βόρειας Ελλάδας. Το αρχαίο νόμισμα θεωρείται ιδιαίτερα σπάνιο, καθώς πρόκειται για οκτάδραχμο, η κοπή του οποίου χρονολογείται στα 480 π.Χ.

Όπως εξηγείται στη σχετική ιστοσελίδα όπου εξελίσσεται η δημοπρασία, “προφανώς είναι μοναδικό και αδημοσίευτο”. Ανήκει στο βασίλειο της Βισαλτίας και επισημαίνεται η εκτίμηση πως κόπηκε από έναν δυνάστη με το όνομα Μοσσής.

“Είναι θέαμα μοναδικής σημασίας και εντύπωσης για τις τεχνικές της περιόδου που ίσχυαν”, αναφέρεται στη σημείωση που συνοδεύει το συγκεκριμένο νόμισμα.

Την εξέλιξη της συγκεκριμένης δημοπρασίας εντόπισαν έλληνες αστυνομικοί που ασχολούνται με τη δίωξη της αρχαιοκαπηλίας και σύμφωνα με έγκυρες πηγές ξεκίνησε αμέσως την περασμένη εβδομάδα άτυπη έρευνα προκειμένου να εντοπιστεί από πού προέρχεται και αν έχει κυκλοφορήσει στις παράνομες αγορές των αρχαιοκαπήλων της Βόρειας Ελλάδας. Αυτό που προκάλεσε εντύπωση από την αρχή ήταν οι τιμές με τις οποίες βγήκε στη δημοπρασία το συγκεκριμένο νόμισμα. Όπως ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα της δημοπρασίας, η τιμή εκκίνησης είναι 80.000 ελβετικά φράγκα (52.700 ευρώ), ενώ η εκτίμηση της αξίας του υπολογίζεται από τους δημοπράτες μεταξύ 100.000 και 125.000 φράγκων (65.800 έως 82.300 ευρώ).

Την ίδια ώρα οι τιμές των άλλων αρχαίων ελληνικών νομισμάτων της αυτής σειράς που δημοπρατούνται στην ίδια διαδικασία κυμαίνονται από 2.000 έως 10.000 ελβετικά φράγκα και ορισμένα μόνο φτάνουν έως τα 35.000. Από την έρευνα των αρχείων αστυνομικών διευθύνσεων της Βόρειας Ελλάδας προέκυψε πως το ίδιο νόμισμα κυκλοφόρησε στις αγορές των αρχαιοκαπήλων κυρίως στις Σέρρες, καθώς βρέθηκαν φωτογραφίες που είχαν τραβηχτεί και με τις οποίες προωθούνταν η πώλησή του πριν από λίγα χρόνια αντί μεγάλου τιμήματος, χωρίς όμως να έχει προσδιοριστεί η ακριβής τιμή. Αμέσως ενημερώθηκε η αρμόδια εισαγγελία και στάλθηκαν τα σχετικά έγγραφα στο υπουργείο Πολιτισμού, που ήδη έχει κινήσει τις σχετικές διαδικασίες, ενημερώνοντας την Ιντερπόλ.

Σκοπός των ελληνικών αρχών είναι να ματαιωθεί η συγκεκριμένη δημοπρασία, που έχει οριστεί να γίνει στη Ζυρίχη της Ελβετίας το πρωί της 7ης Οκτωβρίου, προκειμένου να μην πωληθεί το συγκεκριμένο νόμισμα και να αρχίσουν στη συνέχεια ενέργειες για να επιστραφεί στην Ελλάδα.

Η διαδικασία αυτή γίνεται μόνο στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι ελληνικές αρχές έχουν αποδείξεις πως το αρχαίο εύρημα αποτελεί προϊόν αρχαιοκαπηλίας, ανατρέποντας ισχυρισμούς ότι αποτελεί τμήμα ιδιωτικών συλλογών. “Εάν υπάρχουν αποδείξεις, τεκμήρια, μπορούμε να το διεκδικήσουμε”, επισήμανε στη “ΜτΚ” ο καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης Μιχάλης Τιβέριος. “Τα στοιχεία είναι αρκετά ώστε να μπλοκάρουμε τη διαδικασία και να ζητήσουμε το νόμισμα να έρθει στα ελληνικά μουσεία”, επιβεβαίωσε πηγή του υπουργείου Πολιτισμού.

Συνήθης πρακτική η δημοπράτηση με πλαστά έγγραφα

Αρχαία ευρήματα, που αποτελούν συνήθως προϊόντα αρχαιοκαπηλίας, προωθούνται από τους παράνομους κύκλους σε οίκους δημοπρασιών διαφόρων χωρών και συνοδεύονται από πλαστά έγγραφα, σύμφωνα με τα οποία το κάθε εύρημα αποτελεί τμήμα ιδιωτικής συλλογής. “Αυτή είναι η συνήθης τακτική, καθώς είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί από κάθε χώρα ότι το κάθε αντικείμενο ήταν προϊόν αρχαιοκαπηλίας”, τόνισε ο κ. Τιβέριος. Σχετικά με το συγκεκριμένο νόμισμα, πάντως, το επεξηγηματικό κείμενο που συνοδεύει τη διαδικτυακή δημοπρασία δεν αναφέρεται αν ανήκει σε ιδιωτική συλλογή. Άλλωστε τη συγκεκριμένη συμφωνία της UNESCO που αφορά την κατοχή αρχαιοτήτων τηρούν τα τελευταία χρόνια μόνο τα μεγάλα μουσεία και οι μεγάλοι οίκοι δημοπρασιών. “Στη συμφωνία αναφέρεται πως πρέπει το κάθε εύρημα να συνοδεύεται από αποδείξεις ότι προέρχεται από συγκεκριμένες συλλογές, καθώς μόνο μʼ αυτόν τον τρόπο δίδεται νόμιμη άδεια στον κάθε κάτοχό του”, εξήγησε ο κ. Τιβέριος. Η διαδικασία αυτή εφαρμόστηκε ύστερα από σχετική εκστρατεία που ξεκίνησαν οι ιταλικές διωκτικές αρχές, που έφτασαν σε σημείο να κάνουν επέμβαση σε αποθήκες αφορολόγητων ειδών ελβετικού αεροδρομίου, ύστερα από πληροφορίες για διακίνηση αρχαίων αντικειμένων. “Εμείς στην Ελλάδα μένουμε στα λόγια για εσωτερική κατανάλωση. Στην Ιταλία έγινε μεθοδευμένη δουλειά και πέτυχαν”, τόνισε ο κ. Τιβέριος, ο οποίος θεωρεί πως μοναδική λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι να κινηθούν όλοι μαζί οι υπουργοί Πολιτισμού των μεσογειακών χωρών. Αντίθετα από τα μεγάλα μουσεία και τους διεθνείς οίκους δημοπρασιών, οι υπόλοιποι οίκοι δεν εφαρμόζουν τη συγκεκριμένη συμφωνία. “Υπήρχαν περιπτώσεις που αρχαιοκάπηλοι πουλούσαν ευρήματα σε οίκους δημοπρασιών για να τα αγοράσουν ξανά σε δημοπρασίες και με τον τρόπο αυτό να τα νομιμοποιήσουν”, έλεγε χαρακτηριστικά στέλεχος του υπουργείου Πολιτισμού που έχει παρακολουθήσει τέτοιες διαδικασίες.