Kalash: Οι Ταλιμπάν μισούν την παράδοσή τους


Φωτο: ένα πανέμορφο κορίτσι Καλάς
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Διαβάζοντας τα πακιστανικά φόρουμ που ασχολούνται για την περιοχή των Καλάς, ξεχωρίσαμε ορισμένες απόψεις, τις οποίες καταγράφουμε, αφού πιστεύουμε πως εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας για τη φυλή των Καλάς και την γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή τους.

Αρχίζουμε με το σχόλιο του Mohammad Ismail Sloan που θεωρείται αρνητής της άποψης πως οι Καλάς έχουν ελληνική προέλευση και αναγάγει την προέλευσή τους στην ινδοευρωπαϊκή καταγωγή τους...

«Η Χοβάρ είναι η γλώσσα της περιοχής Τσιτράλ, η οποία βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του Πακιστάν.
Η Χοβάρ ταξινομείται στην δαρδική ομάδα της ινδοευρωπαϊκή ομογλωσσίας.
Ως δαρδική θεωρείται απλώς μια γεωγραφική συλλογή των ινδοευρωπαϊκών προφορικών γλωσσών, κυρίως στην οροσειρά του Χιντού Κους και της οροσειράς των Ιμαλαϊων.
Μεταξύ αυτών υπάρχει η γλώσσα της φυλής Καλάς που ονομάζεται ‘Καλάσαμουν’ και η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με τη Χοβάρ.
Εδώ βρίσκονται οι λόγοι και οι αιτίες που αποκτά ενδιαφέρον για τη γλώσσα Χοβάρ.
»Μιλιέται ως κύρια γλώσσα στην περιοχή Τσιτράλ από έναν ξεχωριστό πληθυσμό 250.000 ατόμων.
Υπάρχουν βέβαια ορισμένοι γλωσσικοί θύλακες στην περιοχή όπου ομιλείται η Γίλγιτ. Είναι ξεκάθαρο πως οι σύγχρονοι κάτοικοι του Τσιτράλ κατοικούν σε αυτές τις οροσειρές εδώ και 3.000 ως 4.000 χρόνια.
Ο Αλέξανδρος ο Μέγας, βρήκε τη φυλή αυτή, όταν επισκέφθηκε την περιοχή.
»Και η απόδειξη σε αυτό βρίσκεται στις ιστορίες που γράφηκαν για το Μέγα Αλέξανδρο, του οποίου τα στρατεύματα βρήκαν παράξενα ξύλινα κιβώτια, τα οποία τεμάχισαν για να τα χρησιμοποιήσουν ως καυσόξυλα.
Και δεν ήταν τίποτε άλλο αυτά τα «κιβώτια», από φέρετρα των εντοπίων που τα άφηναν έξω από το σπίτι τους με τους νεκρούς σε αυτά.
Υπάρχει ένα πολύ γνωστό βιβλίο, " Ο Αλέξανδρος ο Μακεδών" του συγγραφέα Peter Green (1991), ο οποίος αφιερώνει μια σελίδα του βιβλίου του σε αυτό.
Ο Αλέξανδρος ο Μέγας, τους χαρακτηρίζει ως συγγενικό λαό της ευρωπαϊκής ηπείρου και πράγματι έτσι φαίνεται ότι είναι.
Αυτό δίνει ερείσματα στην άποψη ότι ο ίδιος λαός που υπήρχε τότε υπάρχει και τώρα.
Η αναφορά αυτή για το λαό αυτόν που ζει στα υψώματα του Χιντού Κους, ως συγγενή με τους ευρωπαϊκούς λαούς, δεν ήτανε πιστευτή από τους ιστορικούς μέχρι που ανακαλύφθηκε εκ νέου, σχετικά πρόσφατα.
Επίσης, η σημερινή θρησκεία των Καλάς –Καφίρ, και μιλάμε για 3.000 άτομα στην περιοχή της Τσιτράλ που πιστεύουν σε αυτήν, έχει μεγάλη ομοιότητα με την αρχαία ελληνική θρησκεία των θεών και θεαινών.
»Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει ορισμένους στο συμπέρασμα πως πήραν τη θρησκεία από τους Έλληνες που εισέβαλλαν στη χώρα τους.
Αυτό όμως θεωρείται απίθανο.
Οι Έλληνες ‘πέρασαν’ από την περιοχή περί το 327 π.Χ. πιθανόν εισχωρώντας κατά πενήντα μίλια στην περιοχή του Τσιτράλ και δεν παρέμειναν σε αυτήν αρκετό καιρό.
Το πιθανότερο είναι ότι η θρησκεία των Καλάς και η ελληνική θρησκεία έχουν κοινή προέλευση.

Και οι δύο προήλθαν από κάποια κοινή ευρωπαϊκή θρησκεία, πρωτο– ινδική που δημιουργήθηκε μαζί με την ινδοευρωπαϊκή ομογλωσσία. Και η φυλή αυτή έφτασε στην περιοχή αυτή πριν από 3.000 με 4.000 χρόνια.»


Σημείωση : Ο Mohammad Ismail Sloan δημοσίευσε το 2006 το βιβλίο:
“Khowar English Dictionary: A Dictionary Of The Predominant Language Of Chitral”

Οι φανατικοί μουσουλμάνοι εχθροί της παράδοσης των Καλάς

Ο δεύτερος σχολιαστής, στο πακιστανικό βήμα, θα καταγράψει εύστοχα τους εχθρούς των Καλάς και όσων προσπαθούν να προστατέψουν την παράδοσή τους. Με την παρέμβασή του αυτή, μας γίνεται γνωστή η αιτία της εχθρικής στάσης των Ταλιμπάν, που είναι φανατικοί μουσουλμάνοι, σε κάθε τι μή μουσουλμανικό, όπως είναι η διατήρηση της παράδοσης των Καλάς:

«Η περιοχή των Καλάς, όπως είναι γνωστό, επεκτείνεται μέσα στο Αφγανιστάν, αλλά οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να γίνουν μουσουλμάνοι όταν ο Εμίρης του Αφγανιστάν κήρυξε ιερό πόλεμο (Τζιχάντ) εναντίων όλων των Καλάς. Αυτό έγινε στο τέλος του 19ου αιώνα, στην περιοχή που σήμερα λέγεται Νουριστάν.
Ένα μεγάλο πρόβλημα με την εμφάνιση στο προσκήνιο της γλώσσας και των πολιτιστικών στοιχείων των Καλάς είναι ο φθόνος των μουσουλμάνων αλλά και των μη μουσουλμάνων ιεραποστόλων.
Τα τοπικά σχολεία δεν διδάσκουν στο λαό αυτόν τη γλώσσα τους ή οτιδήποτε, σχετικά, με την παράδοση και τον πολιτισμό τους, και αυτό θα έχει ως συνέπεια μέσα σε μια γενιά να χαθούν.»


Ο τρίτος θα κατηγορήσει τους Ινδούς, όπως είναι ο πιο πάνω αναφερόμενος Sloan, για επιδιωκόμενο αρνητικό αντίκτυπο στη θεώρηση της καταγωγής των Καλάς:

« Ας αγνοήσουμε τους Ινδούς που ως συνήθως προσπαθούν να εμποτίσουν με αρνητικό αντίκτυπο αυτό το μεγάλο ζήτημα.
Οι ελληνικές φυλές Καλάς που διασπάστηκαν από τον στρατό του Αλεξάνδρου, κατέφυγαν στην κοιλάδα των Καλάς.
Αυτό το θαύμα των κρυμμένων φυλών για περισσότερα από 2.000 χρόνια είναι ένα τεράστιο ζήτημα τεράστιου ενδιαφέροντος από όλη την παγκόσμια κοινότητα.
Το θέμα απασχόλησε επί πολλά χρόνια το National Geographic και άλλα πολυάριθμα περιοδικά, γυρίστηκαν ταινίες, γράφηκαν πολλά βιβλία για τον λαό Καλάς.
Επισκέφθηκα αυτήν την περιοχή πριν από οκτώ χρόνια όταν ήμουν στο Πακιστάν. Απέχει μόνον 16 μίλια από την περιοχή του νοτιοανατολικού Τσιτράλ, παρ’ όλη την μικρή απόσταση κανείς δεν γνώριζε την ύπαρξή τους.
Τους βρήκε ένας τοπογράφος της Βρετανικής Γεωλογικής Επιθεώρησης στο τέλος του 19ου αιώνα… η γλώσσα τους ήταν τόσο διαφορετική που πήρε πολλά χρόνια για να βρούν από πού κατάγεται.
Ένας Γερμανός καθηγητής γλωσσολογίας ξόδεψε πέντε χρόνια στην αναφερόμενη περιοχή με τον λαό αυτόν και τελικά κατέληξε σε ενδείξεις για λέξεις που έμοιαζαν με ονόματα αρχαίων ελληνικών θεών… Δεν υπήρχε κανένα γραπτό στοιχείο δεδομένου ότι ο γραπτός λόγος δεν ήταν τρόπος επικοινωνίας τους.
Νοικιάσαμε ένα τζίπ για να πάμε εκεί… αυτά τα 16 μίλια ήταν θανάσιμα.
Φθάσαμε στα πρώτα χωριά. Τα σπίτια τους ήταν μέσα στα βράχια για να μην είναι ορατά και να αποφύγουν τυχόν εισβολείς. Όλη η εικόνα ήταν συναρπαστική. Σκοτεινά, μαύρα σπίτια, μαύρα ρούχα και πρόσωπα τόσο διαφορετικά… Άκουσα πως οι Καλάς παίρνουν την ελληνική υπηκοότητα αμέσως από την ελληνική Κυβέρνηση που τους αναγνωρίζει ως δικούς τους ανθρώπους.
Συνάντησα και έναν Έλληνα εκεί και με πληροφόρησε πως πάρα πολλοί Έλληνες επισκέπτονται την περιοχή κάθε χρόνο…
Υπάρχουν τρία κύρια χωριά. Η πακιστανική κυβέρνηση έχει χαρακτηρίσει την περιοχή ως αυτόνομη και βρίσκεται υπό της αρμοδιότητας του πακιστανικού νόμου.»


Οι πληροφορίες προήλθαν από το forum: GUPSHUP

Αρτεμισία: η θαλασσόλυκος του Ξέρξη


Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Ως πανέξυπνη γυναίκα την παρουσιάζει ο Ηρόδοτος την συμπατριώτισσά του, την Αρτεμισία, που στους μηδικούς πολέμους είχε τη διακυβέρνηση της Καρίας.
Το κράτος της Καρίας βρισκόταν απέναντι από τη Σάμο και τη Ρόδο, στα μικρασιατικά παράλια, είχε καταληφθεί από τους Πέρσες περί το 498 π.Χ., μετά την ιωνική επανάσταση.
Μία από τις κληρονομικές δυναστείες που την κυβερνούσαν, ήταν και αυτή του Λυγδάμεως, πατέρα της Αρτεμισίας. Όταν ο σύζυγός της, που ήταν τύρρανος της Αλικαρνασσού, πέθανε, ανέλαβε αυτή την εξουσία.
Δεν δίστασε να λάβει μέρος στο πλευρό των Περσών εναντίον της Ελλάδας. Συστράτευσε η ίδια με το πλοίο, ενώ θα μπορούσε να πάει ο γιος της που ήταν ενήλικος.
Ο Ηρόδοτος χρησιμοποιεί έναν πολύ ωραίο στίχο, καθώς εκφράζει με ιδιαίτερο τρόπο το θαυμασμό του για αυτήν:

«Ἀρτεμισίης δὲ μάλιστα θῶμα ποιεῦμαι»

για να εξηγήσει μετά αμέσως το λόγο, το ότι στρατεύτηκε και αυτή κατά της Ελλάδας:
«τῆς ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα στρατευσαμένης γυναικός»
Εντυπωσιάζεται κανείς όταν βλέπει μια γυναίκα με αρχηγική θέση στο στρατό των Περσών να κάθεται ισότιμα με τους άλλους στρατηγούς και να έχει λόγο και άποψη για το σχεδιασμό της μάχης.
Όταν ο Μαρδόνιος ρώτησε την άποψη κάθε στρατηγού ξεχωριστά για το ενδεχόμενο μιας ναυμαχίας στα στενά της Σαλαμίνας ήταν η μοναδική φωνή, της Αρτεμισίας, που δεν συμφώνησε με το σχέδιο αυτό. Θεώρησε πως οι Έλληνες ήταν καλύτεροι στις ναυμαχίες. Το παράδειγμά της, μας εντυπωσιάζει. Παρομοίασε τους Έλληνες ως άνδρες που δεν μπορούν να συγκριθούν με τους Πέρσες που είναι αδύναμοι σαν τις γυναίκες.(!):

«οἱ γὰρ ἄνδρες τῶν σῶν ἀνδρῶν κρέσσονες τοσοῦτο εἰσὶ κατὰ θάλασσαν ὅσον ἄνδρες γυναικῶν.»


Θαυμάσια παρομοίωση από μια πανέξυπνη γυναίκα, μια γυναίκα ναύαρχο, που ενίσχυσε το στόλο του Ξέρξη με πέντε πλοία...
Και όπως αποδείχθηκε είχε απόλυτο δίκιο. Ο Ξέρξης, βέβαια, ως ανήρ δεν μπορούσε να ακολουθήσει τις νουθεσίες μιας γυναίκας και ας έδειξε, η τυρρανίδα της Αλικαρνασσού, πως ξέρει να πολεμά στη ναυμαχία της Εύβοιας.
Η αθεόφοβη γυναίκα δεν σταμάτησε εκεί. Και δεν γνωρίζουμε την έκφραση του Μαρδόνιου όταν την άκουσε να υψώνει τη φωνή της και να λέγει μπροστά σε όλους:
«πρὸς δὲ, ὦ βασιλεῦ, καὶ τόδε ἐς θυμὸν βάλευ, ὡς τοῖσι μὲν χρηστοῖσι τῶν ἀνθρώπων κακοὶ δοῦλοι φιλέουσι γίνεσθαι, τοῖσι δὲ κακοῖσι χρηστοί. σοὶ δὲ ἐόντι ἀρίστῳ ἀνδρῶν πάντων κακοὶ δοῦλοι εἰσί, οἳ ἐν συμμάχων λόγῳ λέγονται εἶναι ἐόντες»
Δηλαδή,

«υπάρχει άλλο ένα σημείο βασιλιά μου, που πρέπει να λάβεις υπόψη σου. Οι καλοί αφέντες έχουν συνήθως κακούς υπηρέτες και οι κακοί αφέντες καλούς. Εσύ λοιπόν, που είσαι ο καλύτερος αφέντης στον κόσμο, έχεις τους χειρότερους υπηρέτες, αυτοί είναι οι λαοί που υποτίθεται πως είναι σύμμαχοί σου»...Λόγια καυτά. Λόγια που εμπνέονται από θάρρος και ανιδιοτέλεια. Μας λέει ο Ηρόδοτος πως όσοι την άκουσαν να μιλάει έτσι φοβήθηκαν πως ο Ξέρξης θα την τιμωρούσε.
Αποκαρδιώθηκαν, όμως οι εχθροί της, όταν ο Πέρσης βασιλιάς όχι μόνον δεν την τιμώρησε αλλά ικανοποιήθηκε από την απάντησή της... Δεν εισάκουσε τις συμβουλές της.
Ο Ηρόδοτος περιγράφοντας τη ναυμαχία μας αναφέρει πάλι για την Αρτεμισία, τονίζοντας με έντονο χρώμα πόσο ‘διάολος γυναίκα’ ήταν καθώς περιγράφει το παρακάτω περιστατικό:
«Όταν ο περσικός στόλος βρισκόταν σε μεγάλη ταραχή, η Αρτεμισία καταδιώκονταν από μια αθηναϊκή τριήρη. Αφού το πλοίο της έτυχε να βρίσκεται κοντά στον εχθρό και μπροστά της υπήρχαν άλλα φιλικά πλοία, ήταν αδύνατο να ξεφύγει. Σ’ αυτήν την απελπιστική κατάσταση συνέλαβε ένα σχέδιο που την ωφέλησε όταν το εφάρμοσε. Με το αθηναϊκό πλοίο πολύ κοντά στην πρύμνη της, έπλευσε ολοταχώς μπροστά και επιτέθηκε σ’ ένα από τα συμμαχικά της πλοία, συγκεκριμένα ένα από την Κάλυνδα, στο οποίο μάλιστα επέβαινε ο Δαμασίθυμος, ο βασιλιάς των Καλυνδέων....Ο αθηναίος τριήραρχος βλέποντας τη να επιτίθεται σ’ εναν εχθρό, υπέθεσε, όπως ήταν φυσικό, ότι το πλοίο ήταν ελληνικό ή ότι ήταν κάποιος λιποτάκτης που είχε ταχτεί με το μέρος των Ελλήνων, έτσι σταμάτησε την καταδίωξη κι επιτέθηκε σε άλλο πλοίο.»Έτσι έσωσε τη ζωή της. Ο Ξέρξης που είδε το περιστατικό σχολίασε το γεγονός ως εξής: «Οι άνδρες μου μετατράπηκαν σε γυναίκες και οι γυναίκες σε άνδρες»
Και θα σημειώσει ο Ηρόδοτος «η Αρτεμισία στάθηκε τυχερή από πολλές απόψεις, αφού δεν επιβίωσε ούτε ένας από το καλυνδικό πλοίο που θα μπορούσε να την κατηγορήσει»...
Στην ναυμαχία τα πήγε πολύ καλά, στον έρωτα όμως τα έκανε θάλασσα...
Ερωτεύθηκε, όπως μας λέγει ο Φώτιος(1) στη Μυριόβιβλό του, έναν νέο άνδρα ονόματι Δάρδανος από την Άβυδο της Αιγύπτου. Αυτός όμως την παράτησε. Τότε αυτή κατέφυγε στις μαντείες όπου την συμβουλέψανε να πάει στη Λευκάδα. Εκεί απελπισμένη αυτοκτόνησε πέφτοντας από τα βράχια...
--

1.(Patriarch Photius Myriobiblon, p.212-Bekker)Η μεταφορά στην νεοελληνική είναι από την έκδοση ‘Κάκτος’