«South Stream και Nabucco - το γεωπολιτικό εργαλείο της Ρωσίας»


Ιούλιος 15, 2011.
Για αρκετά χρόνια, δύο μεγάλες  επιχειρήσεις  φυσικού αερίου στην Νοτιοανατολική Ευρώπη (  η Νότια Ροή -South Stream και το Ναμπούκο – Nabucco) δίνουν  μεγάλες μάχες για να κρατήσουν πελάτες και να προσθέσουν νέους προμηθευτές.

Το 2011, αυτή η αντιπαλότητα έχει εισέλθει σε μια αποφασιστική καμπή, στην οποία πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα αν θα υπάρξει μια διαφοροποίηση της παροχής φυσικού αερίου σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι και πιο ευάλωτες από άποψη ενεργειακής  ασφάλειας.


Ο αγωγός  Ναμπούκο είναι ένα ειδικό σχέδιο που υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή  Επιτροπή, η οποία έχει ως στόχο να φέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Κασπίας και ενδεχομένως από τη Μέση Ανατολή σε διάφορες  χώρες των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης.

Η ιδέα της Νότιας Ροής/ South Stream, είναι η παροχή ρωσικού αερίου σε πελάτες σε αυτές τις ίδιες χώρες,  συν την Ιταλία και την Ελλάδα.
Η Gazprom είναι τώρα η κύριος και σχεδόν ο μοναδικός προμηθευτής του ‘μπλέ’ καυσίμου για τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Σερβία, και την Ελλάδα.
Η Ρωσία χρησιμοποιεί τη διαδρομή μέσω της Ουκρανίας με το δίκτυο μεταφορών της  Ουκρανίας το οποίο έχει σημαντική ικανότητα μεταφοράς των προϊόντων της Gazprom.

Μέχρι  το τέλος του 2012, θα μπορεί να λειτουργεί τέλεια,  μεταφέροντας  55 δις κυβικών μέτρων ετησίως, ελέγχοντας τη νέα ροή του αγωγού η οποία θα αποτελέσει  ένα σημαντικό μέρος των ρωσικών εξαγωγών.

Είναι σαφές ότι ακόμη και με σημαντική αύξηση των πωλήσεων του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη στο ορατό μέλλον, η Gazprom δεν χρειάζεται νέες ικανότητες στις εξαγωγές.

Επομένως γιατί προωθεί την ιδέα για την κατασκευή του South Stream που  στοχεύει να έχει χωρητικότητα 63 δις κυβικά μέτρα ετησίως;

Η απάντηση είναι σαφής. Το οικονομικά παράλογο έργο South Stream, είναι ένα γεωπολιτικό εργαλείο, με το οποίο η Ρωσία επιδιώκει να καλύψει εν τη γενέσει τους, την εμφάνιση των ανταγωνιστών στην αγορά φυσικού αερίου στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη.

Ο αγωγός South Stream θα βελτιώσει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού για την ΕΕ και τη Βουλγαρία. Συγχρόνως το ρωσικό φυσικό αέριο θα ενισχύσει την επιρροή της Μόσχας στην εξωτερική  πολιτική των μικρών χωρών της περιφέρειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μένοντας με έναν μόνο προμηθευτή φυσικού αερίου θα είναι πιο ευάλωτες.

Σε αντίθεση με όσα λέει το Κρεμλίνο, ο South Stream είναι άμεσος ανταγωνιστής του αγωγού γιατί η ΕΕ δεν έχει ακόμη αρκετά μεγάλο τμήμα της αγοράς στην οποία θα μπορούσε να φιλοξενηθούν δύο αγωγοί.

Ο Nabucco βασίζεται σε κεφάλαια που αντλήθηκαν κατά τη στιγμή της αγοράς, ενώ στέκεται πίσω από τον South Stream ο οποίος χρηματοδοτείται από τη Μόσχα με γεωπολιτικούς όρους.

Ως εκ τούτου, αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υποστηρίξει τον αγωγό South Stream, θα νεκρώσει τον αγωγό  Nabucco σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Η υλοποίηση του έργου South Stream θα κόψει την άμεση πρόσβαση στο φυσικό αέριο στην Ευρώπη από το Αζερμπαϊτζάν και την Κεντρική Ασία.

Η επέκταση του ρωσικού μονοπωλίου στις εξαγωγές φυσικού αερίου από τα κράτη της Κασπίας θα επιτρέψει στη Μόσχα να ανακτήσει την πολιτική επιρροή σε αυτήν την ‘περιοχή κλειδί’.

Σε τελική ανάλυση η Gazprom δεν   θα έχει πιθανότητα αρκετό αέριο για το μεταφέρει  τόσο στο Βορρά  όσο και μέσω του South Stream με το υφιστάμενο δίκτυο μεταφοράς της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας, αλλά αυτό δεν τρομάζει τους Ρώσους – για αυτούς είναι σημαντικό να ενισχυθεί η δεσπόζουσα θέση της Μόσχας στην ευρωπαϊκή αγορά και η οποία δεν αφήνει καμία επιλογή στους πελάτες της.

Η συμμετοχή της Βουλγαρίας στον αγωγό South Stream θα μπορούσε  να προσδώσει  αποφασιστική κλίση στην πλάστιγγα, υπέρ της Gazprom και να στερήσει από τη χώρα την επιθυμία της προμήθειας από  άλλες πηγές φυσικού αερίου.

Πλάμεν Πετρόφ/ Пламен Петров-  Βούλγαρος εμπειρογνώμων ενέργειας

--


Πηγή: информация от Агенция "КРОСС"