Ιερισσός: βρίσκουν ακόμη αρχαίους τάφους στα οικόπεδα

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Ο φοβερός σεισμός της 26ης Σεπτεμβρίου 1932 κατέστρεψε τελείως τα κτίσματα του τότε μικρού οικισμού της Ιερισσού Χαλκιδικής. Μόλις το 1937 άρχισαν οι κάτοικοι να κτίζουν χαμηλότερα, προς τη θάλασσα, το νέο οικισμό.Ενώ ο παλιός οικισμός ‘καθόταν’ επάνω στην αρχαία ξακουστή πόλη της Ακάνθου, ο νέος οικισμός ‘κάθεται’ επάνω στο μεγάλο αρχαίο νεκροταφείο της.
Εδώ και σαράντα χρόνια έγινε αντιληπτό αυτό, όταν άρχισαν να βαθαίνουν τα θεμέλια των νέων οικοδομών. Τότε άρχισαν να βγαίνουν στο φως εκατοντάδες αρχαίοι τάφοι.Συγκεκριμένα το αρχαιολογικό ενδιαφέρον ξεκίνησε με την εύρεση αρχαίων τάφων το Δεκέμβριο του 1973. Τότε διαπιστώθηκε πως επρόκειτο για μεγάλη νεκρόπολη. Ανακαλύφθηκαν πάνω από 600 τάφοι που καλύπτουν μια μεγάλη αρχαϊκή περίοδο που ξεκινά από το 1700 περίπου π.Χ. και φθάνει μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Βρέθηκαν όμως και νεότερης περιόδου.
Συστηματικές ανασκαφές στο χώρο άρχισαν μόλις το 1994 και επάνω στον λόφο, όπου βρίσκεται καλυμμένη από την σκόνη αιώνων, η αρχαία Άκανθος. Εντυπωσιακή είναι μια οικία κλασσικής εποχής με μαρμάρινα δάπεδα, μαρμάρινο πηγάδι, μαρμάρινη κουζίνα και εντυπωσιακά δωμάτια αλλά και χαμηλότερα, τα ταφικά μνημεία, μέσα στα οικόπεδα των κατοίκων της Ιερισσού.
Οι τάφοι κατανέμονται σε δύο ή τρία στρώματα μέσα στη γη ή ακόμη και σε αμμώδεις περιοχές. Οι νεκροί είναι θαμμένοι με προσανατολισμό νοτιοανατολικά. Ακολουθείται το αρχαϊκό έθιμο να θάβονται ενήλικοι και παιδιά μαζί. Συνήθως είναι θαμμένοι σε τεράστια αγγεία κατασκευασμένα από άργιλο και από ότι διαφαίνονται κατασκευάζονταν αποκλειστικά για τον ενταφιασμό των νεκρών.
Μέσα στους αργιλώδεις τάφους βρέθηκαν αγαπημένα αντικείμενα των νεκρών, όπως κοσμήμτα, καρφίτσες, πόρπες, καθρέφτες, λιγοστά ξίφη, βελόνες, γάντζοι, ακόμη και κλαδευτήρια και μαχαίρια. Τα τελευταία αντικείμενα δεν ξαφνιάζουν γιατί οι αρχαίοι Ακάνθιοι ήταν ξακουστοί για τον ιδιαίτερο οίνο που παρήγαγαν.
Συστηματικές ανασκαφές στο χώρο του νέου οικισμού γίνονται εδώ και δεκαπέντε χρόνια με σκοπό να φέρουν στο φως τα αντικείμενα με αρχαιολογική αξία, ώστε να αποδεσμευτούν σταδιακά τα οικόπεδα και να αποδοθούν στους ιδιοκτήτες τους.
Υπάρχει ένα αξιόλογο άρθρο που τιτλοφορείται : «Άκανθος-Ερισσός-Ιερισσός» και είναι της αρχαιολόγου Ελένης Τρακοσοπούλου-Σαλακίδου. Αναφέρεται στο ιστορικό της αρχαίας Ακάνθου αλλά και στα σημαντικά ευρήματα της αρχαίας πόλης. Είναι σε μορφή Pdf και μπορείτε να το διαβάσετε πηγαίνοντας εδώ: Άκανθος

Αρχαϊκές βουστροφηδόν επιγραφές

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Πριν από την καθιέρωση της σύγχρονης απλής γραφής, όπου γράφουμε τις σειρές και τις διαβάζουμε από αριστερά προς δεξιά, υπήρχε η βουστροφηδόν γραφή. Έχουν βρεθεί στον ελληνικό χώρο πολλές επιγραφές της γραφής αυτής, που ανάγονται χρονολογικά περί τους 7ο & 6ο αιώνες π.Χ.Το πιο γνωστό κείμενο που γράφηκε βουστροφηδόν είναι οι Νόμοι του Σόλωνος, τον 6ο αιώνα π.Χ.
Το μειονέκτημα της γραφής αυτής ήταν πως στην αποτύπωση ενός μηνύματος όφειλε ο χαράκτης να γράψει τη δεξιόστροφη ροή των γραμμάτων στη μια σειρά και την αριστερόστροφη αυτών στη συνέχεια της άλλης σειράς.
Είχε όμως το πλεονέκτημα της συνεχόμενης ροής. Αρχίζει από τα δεξιά και διαβάζουμε προς τα αριστερά. Στο τέλος της σειράς ο οφθαλμός δεν επαναφέρεται (κενός) πάλι στα δεξιά για να συνεχίσει την ανάγνωση του κειμένου, αλλά επαναφέρεται στην κάτω σειρά διαβάζοντας από αριστερά προς τα δεξιά.
Παρομοιάστηκε η γραφή αυτή με το όργωμα ενός χωραφιού.


Το αλέτρι που έσερνε το βόδι (ο βους), διάνοιγε αύλακα από δεξιά προς τα αριστερά και όταν έφθανε στην άκρη του χωραφιού έκανε στροφή και συνέχιζε το όργωμα πηγαίνοντας δεξιά, μέχρι να φτάσει στο όριο του χωραφιού και να συνεχίσει πάλι προς τα αριστερά κ.ο.κ.Γι’ αυτό ονομάστηκε η γραφή βουστροφηδόν ( ο βούς + η στροφή από το ρήμα στρέφειν).Επιγραφές με τη γραφή αυτή και την αναφερόμενη περίοδο έχουν βρεθεί σε όλον τον αρχαίο ελλαδικό χώρο. Ενδεικτικά αναφέρουμε: στην Κρήτη, στη Μύκονο, στη Λήμνο, στη Θάσο, στην Αττική, στη Θεσσαλία, στη Μακεδονία, στη Θράκη, στο Ιόνιο, στην Πελοπόννησο.
Γνωστή μας είναι, εξάλλου και η λουβιανική ιερογλυφική επιγραφή της αρχαϊκής πόλης Carchemish, που χρονολογείται περί το 800 π.Χ. Η Κάρχεμις είναι γνωστή από τη Βίβλο ως Jerablus και στα ελληνορωμαϊκά χρόνια ως Ευρωπός και βρίσκεται σήμερα στα σύνορα Τουρκίας & Συρίας.


Βουστροφηδόν επιγραφές στον ελληνικό χώρο
Η επιγραφή της Μυκόνου
Ως παλαιότατη βουστροφηδόν επιγραφή αναφέρεται αυτή της Μυκόνου. Βρέθηκε στο ιερό του Απόλλωνος, ενεπίγραφο τριγωνικό βάθρο αγάλματος κούρου με ανάγλυφη κεφαλή κριού στη μία γωνία και γοργόνεια στις άλλες δύο. Στη μία μακρά πλευρά υπάρχει η εγχάρακτη αναθηματική επιγραφή γραμμένη βουστροφηδόν και χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 7ου αιώνα π.Χ. :
«ΕΥΘΥΚΑΡΤΙΔΗΣ ΜΑΝΕΘΕΚΕΝ ΝΑΞΙΟΣ ΠΟΙΗΣΑΣ»

Ο λίθος του Βύβωνα
Μια άλλη εντυπωσιακή βουστροφηδόν επιγραφή βρέθηκε στην Ολυμπία όπου ξέχωρα από τη γραφή εντυπωσιάζει και το περιεχόμενο της.
Πρόκειται για το λίθο του Βύβωνα. Ο λίθος αυτός είναι εντυπωσιακός γιατί μας πληροφορεί για τις επιδόσεις των αθλητών. Συγκεκριμένα αναφέρεται ο αθλητής Βύβων, που σήκωσε με ένα χέρι έναν ψαμμίτη λίθο που ζυγίζει (σήμερα) 143,5 κιλά! Ο χαράκτης σημείωσε με βουστροφηδόν γραφή, στα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ. τα εξής :
ΒΥΒΩΝ ΤΕΤΕΡΕΙ ΧΕΡΙ ΥΠΕΡΚΕΦΑΛΑ Μ ΥΠΕΡΕΒΑΛΕΤΟ Ο ΦΟ[Λ]Α.

Οι επιγραφές της Δρήρου
Στην αρχαία πόλη της Δρήρου ( στη Νεάπολη της Κρήτης) στο ιερό του Δελφίνιου Απόλλωνα ανακαλύφθηκαν 13 επιγραφές οι οποίες εκτίθενται στο μουσείο της Νεάπολης. Πρόκειται για δημόσια έγγραφα, νόμους, θρησκευτικούς κανόνες και είναι γραμμένες βουστροφηδόν. Αρχίζουν από δεξιά προς αριστερά και συνεχίζουν αντίθετα. Χρονολογούνται περί τον 7ο-6ο αιώνα π.Χ.

Ο Κώδικας της Γόρτυνος

Στην αρχαία πόλη Γόρτυνα της Κρήτης ανακαλύφθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα (1884) στήλες με επιγραφές που είχαν χαραχθεί βουστροφηδόν. Είναι γραμμένες σε τοιχίο της αρχαίας πόλης στη δωρική διάλεκτο και ανάγονται στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ.
Η γραφή είναι εντυπωσιακή όσον αφορά τις πληροφορίες που μας παρέχονται για την αρχαϊκή εποχή της Γόρτυνος.

Στη Λήμνο

Στα Καμίνια της Λήμνου το 1880-85 βρέθηκε μια ορθογώνια πλάκα από πωρόλιθο που έχει χαραγμένες δύο επιγραφές γραμμένες βουστροφηδόν.
Η επιγραφή χρονολογείται στο τέλος του 7ου π. Χ. αι.

Ο οικιστικός νόμος της Θάσου
Στο λιμάνι της Θάσου στη διάρκεια ανασκαφών της γαλλικής αρχαιολογικής σχολής σε συνεργασία με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων ήρθε στο φως οαρχαιότερος οικιστικός νόμος με τη μορφή μιας βουστροφηδόν γραφής που χρονολογείται γύρω στα 470-460 π.Χ.


Στα αρχαία Στάγειρα

Στην αρχαία πόλη των Σταγείρων βρέθηκε ενσωματωμένη στα τοιχία της πόλης επιγραφήτου 6ου αιώνα π.Χ. που είναι χαραγμένη βουστροφηδόν.


Στην αρχαία Λύττο
Η Λύττος ή Λύκτος είναι η αρχαιότερη πόλη της Κρήτης. Η Λύκτος πήρε μέρος στον Τρωϊκό πόλεμο. Στα ερείπια της αρχαίας πόλης ανακαλύφθηκαν δύο ψηφίσματα της πόλης των Λυττίων γραμμένα βουστροφηδόν.
Χρονολογούνται περί τον 7ο-6ο αιώνα π.Χ.

Στην Κέρκυρα

Στην περιοχή του αρχαίου νεκροταφείου, στη σημερινή Γαρίτσα, βρέθηκε, το 1846 επιτύμβια στήλη.
Η αρχαϊκή επιγραφή χρονολογείται στο τέλος του 7ου π.Χ.αι. και στήθηκε πάνω από τον τάφο του Αρνιάδα.
Είναι χαραγμένο επίγραμμα σε βουστροφηδόν διάταξη, που εξυμνεί, σε δακτυλικό εξάμετρο, τον ηρωϊκό θάνατο του Αρνιάδα σε μάχη κοντά σε πλοία στις όχθες του ποταμού Αράχθου, στην οποία ο νεκρός αρίστευσε σε πολεμική αρετή.

ΣΑΜΑ ΤΟΔΕ ΑΡΝΙΑΔΑ˙ ΧΑΡΟΠΟΣ ΤΟΝΔ’ ΟΛΕ
ΣΕΝ ΑΡΕΣ / ΒΑΡΝΑΜΕΝΟΝ ΠΑΡΑ NAY Σ-
ΙΝ ΕΠ’ ΑΡΑΘΘΟΙΟ Ρ HOFΑΙΣΙ, / ΠΟΛΛΟ-
Ν ΑΡΙΣΤΕΥ{Τ}ΟΝΤΑ ΚΑΤΑ ΣΤΟΝΟ FΕΣΑΝ ΑF ΥΤΑΝ.



-----

Στοιχεία ιδεολογίας του Φασισμού


Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Ακούμε πολλές φορές από τα μέσα ενημέρωσης, ή διαβάζουμε σε πικετοφορίες, αντιδράσεις μιας ομάδας ανθρώπων, σε αποφάσεις ή ενέργειες, που έγιναν σε βάρος τους από μια κοινωνική, πολιτική, ή εργασιακή εξουσία, ως αποτέλεσμα: ‘φασιστικής νοοτροπίας’, ‘φασιστικής κοινωνίας’, ‘φασιστικής συμπεριφοράς’, κλπ.
Τονίζεται σε αυτές ως επιθετικός προσδιορισμός η λέξη ‘φασιστική’, δηλώνοντας, τη δυσαρέσκεια, την αντίθεσή τους, για κάτι που δεν διέπεται από τα γνωστά στοιχεία μιας δημοκρατικής πολιτείας.
Με το παρόν κείμενο μας δίνεται η δυνατότητα, να δούμε από κοντά μερικά στοιχεία της έννοιας του φασισμού, ο οποίος ταλάνισε, δραματικά, την ανθρωπότητα τον περασμένο αιώνα.

«Η υπεροχή του κράτους στα άτομα και ομάδες»

Η πρώτη θεμελιώδης αρχή του φασισμού, σαφώς αντιδημοκρατική και αντιφιλελεύθερη, είναι η υπεροχή του κράτους έναντι του ατόμου και των κοινωνικών ομάδων. Τα πρωτεία ανήκουν στο κράτος και όχι στο λαό.
Το κράτος δεν τίθεται ως όργανο στην υπηρεσία του ατόμου. Στο φασιστικό κράτος το άτομο δεν αποτελεί σκοπό, αλλά είναι στοιχείο δια μέσου του οποίου θα πραγματοποιήσει τους σκοπούς του.
Το ίδιο το κράτος αντιπροσωπεύει τη διακεκριμένη προσωπικότητα που την προσδίδουν τα άτομα που το αποτελούν και έχει πολύ διαφορετικούς στόχους από τους προσωπικούς σκοπούς των ατόμων.

«Δεν αναγνωρίζεται το Κοινοβούλιο»

Ο φασισμός αντιτίθεται στη δημοκρατική θεωρία της εθνικής ή λαϊκής κυριαρχίας, αφού το έθνος ή ο λαός στην ανοργάνωτη ενότητά του στερείται νομικής έννοιας και αποκαθιστά την κυριαρχία του κράτους.
Επιπρόσθετα δεν αναγνωρίζει ο φασισμός κυριαρχία στο Κοινοβούλιο, που εκλέγεται από το λαό, το οποίο δεν το θεωρεί ως εκπρόσωπο του λαού, αλλά συμφερόντων, τη δε εκλογική διαδικασία ως πολιτικό τέχνασμα που ενδιαφέρει όχι το σύνολο της κοινωνίας αλλά ένα κόμμα ή μιαν τάξη.

«Ιθύνουσα Φασιστική Τάξη: Η εκλεκτή Μειοψηφία»

Αντιτίθεται ακόμη ο φασισμός στον καθορισμό της γενικής θελήσης από την πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, η οποία πλειοψηφία είναι ασταθής και μεταβαλλόμενη ανάλογα με τις μεταστροφές της κοινής γνώμης.
«Αφού το έθνος δεν είναι άθροισμα ατόμων, αλλά απέραντος αλυσίδα γενεών και το σύνολον όλων των πνευματικών και σωματικών δυνά­μεων του λαού, ό σχηματισμός της γενικής θελήσεως δια της πλειο­ψηφίας μιας εφήμερου γενεάς κρίνεται απαράδεκτος και ή εκλογική διαδικασία τεχνητή και καθαρώς συμβατική. Μόνον μία εκλεκτή μειο­ψηφία αποτελούσα την ίθύνουσαν τάξιν (ελίτ) δύναται να έκφραση την γενικήν θέλησιν του έθνους, μόνον οί ολίγοι οί εκ φύσεως αρχη­γοί δύνανται ν' αποτελέσουν την συνισταμένην του γενικού καλού.»

«Ολοκληρωτικό Κράτος»

Η φασιστική ιδεολογία τίθεται κατά της φιλελεύθερης δημοκρατίας και κατά της ελευθερίας του ατόμου.
Έτσι:
« Αντί του αχρωμάτιστου ουδέτερου κράτους της φιλελεύθερης δημοκρατίας, αφού δεν έχει τη δυνατότητα να επιβάλει ένα κοινό ιδεώδες, ο φασισμός περιλαμβάνει με ένα αδιάσπαστο σύνδεσμο όλες τις ανεξαιρέτους εθνικές δυνάμεις, αντικαθιστά την δυαδική σκέψη του κράτους και ατόμου μέσα από έναν κρατικό μονισμό.
Στο φασιστικό κράτος οι αρμοδιότητες του επεκτείνονται σε κάθε εκδήλωση της κοινωνικής δράσης, οικονομικής, πνευματικής, εκπολιτιστικής, και περιλαμβάνει όλους τους κύκλους της ζωής του λαού, και δεν σταματά μπροστά σε κανένα ανθρώπινο βιοτικό πεδίο.
Δεν περιορίζεται σε έναν μόνον τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας αλλά εισχωρεί παντού και περιλαμβάνει τα πάντα. Έτσι το φασιστικό κράτος προσλαμβάνει την ιδιότητα του ολοκληρωτικού κράτους.»

«Το Φασιστικό ως Λαϊκό Κράτος»

Αν και ο φασισμός δεν δέχεται τη δημοκρατική αρχή της πλειοψηφίας, ούτε απονέμει την υπεροχή στο λαό, ούτε αναγνωρίζει ότι στο λαό ανήκει η κυριαρχία, εντούτοις δεν αρνείται ότι ο λαός αποτελεί το μέσο της πραγματοποίησης των σκοπών του έθνους που ενσωματώθηκαν στο κράτος.
Με βάση την αντίληψη αυτή, οργανώνει μεθοδικά την ενσυνείδητη και διαρκή συμμετοχή των μαζών στη ζωή του κράτους.
Έτσι οι μάζες αναπτύσσουν σπουδαία δράση και προσπαθεί ο φασισμός να μεταδώσει στο λαό την αίσθηση της ανώτερης αποστολής του.
Με τη λογική αυτή, ο Φασισμός, δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε απολυταρχικό σύστημα, ούτε δικτατορία.
Στα απολυταρχικά κράτη η πολιτική εξουσία ασκείται από μια προνομιούχο τάξη προς όφελός της, με πατριωτικό εγωϊσμό και με φροντίδα διαφύλαξης των προνομίων της.
Η δικτατορία αφ’ ετέρου αποτελεί παροδική εκδήλωση σε περίπτωση κινδύνου ή ανάγκης της χώρας, δεν περιορίζεται από νόμους αλλά στηρίζεται στην άσκηση της βίας.
Αντίθετα με τα ανωτέρω, ο φασισμός, ακολουθεί την αρχή «όλα από το λαό και για τον λαό», επιδιώκει τη βελτίωση της τύχης των μαζών και δίκαια θεωρείται το φασιστικό κράτος ως λαϊκό κράτος.

«Το φασιστικό κράτος δεν ανέχεται την υπερβολική ελευθερία»

Τις αρχές της γαλλικής επανάστασης, της ελευθερίας και της ισότητας και τη διδασκαλία περί των θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων, στα οποία στηρίζεται η φιλελεύθερη δημοκρατία, αντικαθιστά ο φασισμός με την πειθαρχία, την ιεραρχία, τη δικαιοσύνη, των υποχρεώσεων του πολίτη και της οργάνωσης της κοινωνίας και του κράτους.
Το φασιστικό κράτος δεν ανέχεται την υπερβολική ελευθερία, αντίθετα μάλιστα βρίσκεται στην ανάγκη να την παραβιάζει συνεχώς.
Στη θέση της ατομικής ελευθερίας της φιλελεύθερης δημοκρατίας ο φασισμός τοποθετεί την κοινωνική και ατομική πειθαρχία. «Εφόσον το κράτος αποτελεί ηθικήν, πολιτικήν και οικονομικήν ενότητα ή έννοια των ατομικών δικαιωμάτων του φιλευθέρου κράτους δεν γίνεται δεκτή εν των φασισμώ. Απονέμει ούτος εις το άτομον τόσα μόνον δικαιώματα όσα επιτρέπει το συμφέρον του έθνους».
Ο Η. Κυριακόπουλος υποστηρίζει πως: ‘η μη αναγνώρισις ατομικών δικαιωμάτων δεν σημαίνει ότι υπό το φασιστικόν καθεστώς υφίσταται παντελής ελευθερία του ατόμου. Σημαίνει υποταγήν του ατόμου εις το Κράτος και όχι εκμηδένισιν αυτού’. ( «Η θεωρία του φασισμού και το φασιστικόν κράτος», 1939, σελ.17)
Ενώ ο Στέφανος Χ. Στεφανόπουλος θα σημειώσει: «Το φασιστικό κράτος καταργεί την έννοιαν του ατομικού δικαιώματος και δεν επιτρέπει εις τα άτομα την ελευθέραν δράσιν και πρωτοβουλίαν παρά μόνον εφόσον δύνανται ν’ αποβούν εξυπηρετικαί του εθνικού συμφέρονος» (Οικονομικαί και Κοινωνικαί μελέται»,1937 σελ. 149).


«Ανοργάνωτη η Ιδέα της Ανθρωπότητας»

« Η από αιώνες συγκεντρώσεως ατόμων επί του αυτού εδάφους, της δημιουργίας κοινών παραδόσεων, πολιτισμού, ηθών, εθίμων, κοινής γλώσσης και ιδία ενιαίας εθνικής συνειδήσεως, δημιουργήθηκε μια κοινωνική ενότης, η εθνική κοινωνία, το έθνος. Αλλά η εθνική κοινωνία αποτελεί κάτι το ανοργάνωτο που δεν μπορεί να εκφραστεί. Λαμβάνει έκφραση και μπορεί να πραγματοποιήσει σκοπούς μόνο δια μέσου του Κράτους.
Έτσι το Κράτος αποτελεί τη νομική ενσάρκωση του έθνους, το ανώτατο όργανο προς πραγματοποίηση εθνικού ιδεώδους.
Το εθνικό αίσθημα είναι το αίσθημα της πνευματικής, εκπολιτιστικής και ηθικής κοινωνίας και κατά συνέπεια της καθαρής και απλής ενότητας του λαού , ενώ το αίσθημα του κράτους είναι κυρίως η υποταγή και υπακοή του ατόμου στην ενότητα αυτή. Το εθνικό ιδεώδες ή αυτό το ίδιο το εθνικό συμφέρον προσδιορίζει του λοιπού την λύσιν των πολιτικών και κοινωνικών προβλημάτων και αποτελεί τον σκοπό του κράτους.
Έτσι θεοποιείται το κράτος και αποκρούεται η ωχρή ανοργάνωτη ιδέα της ανθρωπότητας.»

«Η Διαδοχή Αρχηγίας με το Βιολογικό Νόμο»

Ο φασισμός υποστηρίζει ότι μόνο μία ισχυρή θέληση πρέπει να διευθύνει το κράτος. Στην υπερέχουσα προσωπικότητα του αρχηγού οφείλουν να υπακούουν όλες οι δυνάμεις του κράτους. Ενεργών ο αρχηγός πολιτικώς ως εκπρόσωπος του συνόλου του λαού προσλαμβάνει κύρος απροσμέτρητο και είναι ο ενδεδειγμένος για να ενσαρκώσει το κοινό ιδεώδες.
Στην φιλελεύθερη δημοκρατία όπου κυριαρχεί η πλειοψηφία του αριθμού δεν υπάρχει συνειδητή υπεύθυνος αρχηγία. Υπάρχει απλά η νομική ευθύνη του αντιπροσώπου. Η ευθύνη αυτή μετεβλήθη εις το φασιστικόν κράτος εις την συνειδητήν ατομική ευθύνη του αρχηγού.
Ο βιολογικός νόμος της επιλογής, επί τη βάσει του οποίου σχηματίζεται εις μίαν κοινωνίαν η εκλεκτή μειοψηφία, η ιθύνουσα τάξη, αυτός (σ.σ. ο βιολογικός νόμος, δηλαδή) καθορίζει τον τρόπο αναδείξεως και επιβολής του αρχηγού.
---
Σημ. Το άρθρο βασίστηκε στο βιβλίο του Γ.Β. Παμπούκα «Ο Φασισμός και αι Ιδεολογικαί του Βάσεις» έκδοση 1940, Αθήναι.
Ο συγγραφέας διορίστηκε στις 22 Απρ. 1943 «Υπηρεσιακός Υφυπουργός παρά τω Υπουργείω Γεωργίας» στην Κυβέρνηση Ιωάννου Δ. Ράλλη (από το αρχείο της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης με τίτλο: ‘Κυβερνήσεις κατά τη διάρκεια της Εχθρικής Κατοχής της Χώρας’ ).

Η Ελλάδα, το Αφγανιστάν και ο Μέγας Αλέξανδρος

«Η Ελλάδα, το Αφγανιστάν και ο Μέγας Αλέξανδρος»

Δραστηριότητες για την ανάπτυξη του Αφγανιστάν


Φώτο: Η ιστοσελίδα του Ιδρύματος Νουριστάν αφιερωμένη στις ελληνικές δραστηριότητες


Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Με αφορμή της μυστηριώδους απαγωγής του Έλληνα δασκάλου Αθανάσιου Λερούνη προβήκαμε σε σχετική έρευνα για συμμετοχή εθελοντικών ομάδων ή οργανισμών που δραστηριοποιούνται στις περιοχές Καλάς και Νουριστάν.Έτσι, πληροφορηθήκαμε για την ύπαρξη κι άλλων που συνδράμουν στην ανάπτυξη και βελτίωση της ζωής, κυρίως του αγροτικού πληθυσμού.
Ένας τέτοιος οργανισμός είναι και το λεγόμενο «Ίδρυμα Νουριστάν» με ονομασία στην αγγλική: (Nooristan Foundation). Δραστηριοποιείται κυρίως στην περιοχή Νουριστάν που ανήκει στο Αφγανιστάν και συνορεύει με την περιοχή των Καλάς.
Όπως αναφέρεται:
«Το Ίδρυμα Νουριστάν είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1999. Ο σκοπός του είναι η υποστήριξη αγαθοεργιών και η προώθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων στις αγροτικές περιοχές του Αφγανιστάν.
Μετά την έναρξη των δραστηριοτήτων του στην επαρχία Νουριστάν, το Ι.Ν. διεύρυνε τις δραστηριότητες του και σε άλλες περιοχές του Αφγανιστάν, όπως οι περιοχές Μπαμίγιαν, Ταχάρ,Λάχμαν, και Καμπούλ.
Το Ι.Ν. πιστεύει ότι η βοήθεια για ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών του Αφγανιστάν αποτελεί κλειδί για τη σταθερότητα της χώρας αλλά και της διεθνούς ασφάλειας»

Το ανθρωπιστικό αυτό ίδρυμα, που υποστηρίζεται από την ελληνική κυβέρνηση, τονίζει μέσω της ιστοσελίδας του, τους λόγους που ώθησαν στη δημιουργία του:
«Ο λαός του Αφγανιστάν συνεχίζει να δεινοπαθεί από το αντίκτυπο των επιπτώσεων των αναταραχών και αναβρασμών της τελευταίας τριακονταετίας.
Οι Ταλιμπάν παραμένουν μόνιμη απειλή για την ασφάλεια της χώρας ενώ η νόμιμη διακυβέρνηση της χώρας βρίσκεται σε αδυναμία.
Η παράνομη καλλιέργεια του όπιου και οι απάνθρωπες κοινωνικές συμπεριφορές έχουν εδραιώσει την τρομοκρατία και τον φόβο.
Αν και ορισμένα στοιχεία προόδου έχουν επιτευχθεί όσον αφορά στη δημιουργία οδικών αρτηριών, της βασικής εκπαίδευσης και της υποστήριξη της υγείας, το Αφγανιστάν παραμένει, ωστόσο, μια από τις φτωχότερες και λιγότερο ασφαλείς χώρες.»

Φιλοξενεί μάλιστα και ένα άρθρο για τη σημαντική προβολή της ελληνικής πρεσβείας στην Ουάσιγκτον υπέρ του αφγανικού λαού.
Το άρθρο γράφηκε ειδικά για την εφημερίδα National Herald, από την Helen P. Panarites.

Έχει τον τίτλο:
«Η Ελλάδα, το Αφγανιστάν και ο Μέγας Αλέξανδρος»
Το αποδώσαμε στα ελληνικά και το παρουσιάζουμε πιο κάτω:
«Πρόσφατα η Πρεσβεία της Ελλάδας πραγματοποίησε μια ειδική εκδήλωση με σκοπό την προβολή της πολιτιστικής συνδρομής της Ελλάδας κατά την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η δραστηριότητα αυτή της πρεσβείας είχε την ονομασία
«Ακολουθώντας τα ίχνη του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο Αφγανιστάν» και πραγματοποιήθηκε με συμπαραστάτες και συνεργάτες, το Ίδρυμα Νουριστάν και την Πρεσβεία του Αφγανιστάν.
... Η κα Μαίρη Κούξ, πρόεδρος του Ιδρύματος Νουριστάν, στη διάρκεια της εκδήλωσης ανακοίνωσε έναν προγραμματισμό ανάπτυξης και υποστήριξης που θα μπορούσε να δρομολογηθεί.
Η κυρία Σαμίμ Γιαβάντ, σύζυγος του Αφγανού προξένου στις Ηνωμένες Πολιτείες, Ταγέμπ Γιαβάντ, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της εκ μέρους του Ιδρύματος για την ελληνική υποστήριξη στην ανάπτυξη του Αφγανιστάν.
Η σπουδαιότητα των πολιτιστικών και φιλανθρωπικών δεσμών μεταξύ των Ελλήνων και των Αφγανών επαναβεβαιώθηκαν από τον αντιπρόσωπο του Αφγανικού υπουργείου πολιτισμού Ομάρ Σουλτάν, ο οποίος μάλιστα μίλησε τους φιλοξενούμενους στην ελληνική γλώσσα.
Ήταν πρώην μαθητής του Έλληνα Μανώλη Ανδρόνικου,
του διάσημου αρχαιολόγου που έφερε στο φως τους βασιλικούς μακεδονικούς τάφους στην Βεργίνα, Ελλάδα, το 1977.
Η εκδήλωση στην πρεσβεία της Ελλάδας ήταν μια μεγάλο πολιτιστικό γεγονός για τον απερχόμενο Έλληνα Πρέσβη Αλέξανδρο Π. Μαλλιά, που αναφέρθηκε στους αρχέγονους και σύγχρονους δεσμούς μεταξύ Ελλάδας και Αφγανιστάν.
Έγινε αναφόρά, επίσης, στη συνεισφορά της Ελλάδας στην ανοικοδόμηση του Αφγανιστάν, την οικονομική υποστήριξη για το Εθνικό Μουσείο της Καμπούλ καθώς και στην κατασκευή σχολείων και νοσοκομείων.
Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις έχουν χορηγήσει ισχυρές γεννήτριες και συσκευές αντλίες νερού.
Ο πρέσβης αναφέρθηκε, ακόμη, στις ειρηνευτικές αποστολές του ελληνικού στρατού από το 2002.
Για την εδραίωση της ασφάλειας στο Αφγανιστάν, στην σύνοδο των υπουργών εξωτερικών στις Βρυξέλλες, η Ελλάδα πρότεινε να δοθούν στην αφγανική κυβέρνηση άρματα μάχης εξοπλισμένα με ελαφρύ οπλισμό.
Ένα από τα αξιοσημείωτα στιγμιότυπα της βραδιάς ήταν η προβολή του εξαίρετου από το BBC οδοιπορικό «Στα ίχνη του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο Χιντού Κους», από τον αρχαιολόγο του National Geographic Φρεντικ Χίμπερτ (Fredrik Hiebert), ο οποίος επιμελήθηκε την έκθεση «Αφγανιστάν, Κρυφοί Θησαυροί από το Εθνικό Μουσείο της Καμπούλ» η οποία θα ταξιδεύσει στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης (σ.σ. πραγματοποιήθηκε ήδη).
Ο δρ Χίμπερτ αναφέρθηκε στους αρχαιολογικούς θησαυρούς που ήρθαν στο φως με τις ανασκαφές που πραγματοποίησε στην τοποθεσία της πρώην ελληνικής πόλης Χάνουμ.”

Η Υπογραφή της Τελευταίας Ελληνίδας Φαραώ


Η τελευταία ελληνίδα Φαραώ της Αιγύπτου, Κλεοπάτρα η Ζ' φιλοπάτωρ

Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος
Στην τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα ο Γερμανός αρχαιολόγος Otto Rubensohn ανακάλυψε έναν πανάρχαιο τύμβο τριακόσια χιλιόμετρα από την Αλεξάνδρεια. Η περιοχή ονομαζότανε Αμπουσίρ ελ Μελέκ και ο αρχαίος τάφος έκρυβε πλούσιους αρχαιολογικούς θησαυρούς.
Μεταξύ των ευρημάτων υπήρχαν και μούμιες αδιευκρίνιστης χρονολόγησης.
Τότε υπήρχε η «συνήθεια» ό,τι έβρισκαν οι αρχαιολόγοι να το κουβαλούν στην πατρίδα τους.
Έτσι το 1904, μία μούμια έγινε πακέτο από τους εντόπιους με εντολή του αρχαιολόγου και στάλθηκε στο Αιγυπτιακό Μουσείο Βερολίνου (Berliner Ägyptischen Museum).
Ο τότε διευθυντής του γερμανικού μουσείου Dietrich Wildung παρατήρησε πως στο σκληρό χάρτινο περιτύλιγμα της μούμιας ήταν κολλημένο και ένα ασυνήθιστο σκληρό χαρτόνι. Ως ειδικός στην παπυρολογία, η αρχική έκπληξή του μετατράπηκε σε ενθουσιασμό. Το σκληρό χαρτόνι ήταν πάπυρος. Οι Αιγύπτιοι κατά την περιτύλιξη της μούμιας κόλλησαν και ένα κομμάτι αρχαίου παπύρου διαστάσεων 20 Χ 30 εκατοστών.
Φώτο: Ο 'βερολινέζικος πάπυρος'  (Berliner papyrus)
Η αποκόλληση από τη συσκευασία έγινε από τον ειδικό του μουσείου Jürgen Hofmann. Επρόκειτο για ένα βασιλικό πάπυρο του 1ου αιώνα π.Χ γραμμένο στην ελληνική γλώσσα!
Επί έναν περίπου αιώνα μόνον εξειδικευμένοι επιστήμονες είχαν πρόσβαση στους παπύρους που διαφυλάσσονταν στο μουσείο του Βερολίνου (Ägyptisches Museum und Papyrussammlung ).



Φώτο: Η μεταφορά του κειμένου του παπύρου από τον Peter van Minnen (κάνε κλικ στη φωτο για μεγέθυνση)




Ευτυχώς, για όλους εμάς, που δεν έχουμε τη δυνατότητα έρευνας τόσων σημαντικών αρχαίων εγγράφων, που βρίσκονται στα ευρωπαϊκά μουσεία, πραγματοποιήθηκε, πριν μερικά χρόνια, μια ειδική έκθεση για τον πάπυρο αυτόν από το αναφερόμενο μουσείο. Τον πάπυρο, που χαρακτηρίζεται ως ιδιωτικός από την Ελληνίδα παπυρολόγο Παναγιώτα Σαρισούλη, υπογράφει η Κλεοπάτρα η Ζ’ Φιλοπάτωρ. Πρόκειται για την τελευταία Ελληνίδα Φαραώ, που βασίλευσε από τον Οκτώβριο του 69 έως τις 12 Αυγούστου του 30 π.Χ.

Τι γράφει στον Πάπυρο
Το ελληνικό κείμενο του αρχαίου εγγράφου αντιγράφηκε και μεταφράστηκε από τον Peter van Minnen του πανεπιστημίου του Γκρόνινγκεν. Ο Δανός παπυρολόγος υποστήριξε πως η τελευταία λέξη του βερολινέζικου παπύρου (Berliner Papyrus ) που αντιστοιχεί σε εντολή, είναι προσωπική γραφή της Ελληνίδας Φαραώ.
Αρχίζει με την ημερομηνία: έτος 19=4, Μεχείρ 26, που στις σύγχρονη ημερομηνία εκφράζεται ως 23 Φεβρουαρίου του έτους 33 π.Χ.
Πρόκειται για μια εντολή φοροαπαλλαγής για τον Publius Canidius Crassus που ήταν έμπιστος του Μάρκου Αντώνιου.














Φωτο: Η γραφή της τελευταίας ελληνίδας Φαραώ στον πάπυρο: 'γενέσθω'
Εικάζεται πως η φοροαπαλλαγή αυτή αποτελεί μια εύνοια της Κλεοπάτρα προς τον γνωστό ρωμαίο αξιωματικό που ετοιμαζότανε να συγκρουστεί με τον Οκτάβιο.
Η επίμαχη βασιλική λέξη είναι η ‘γενέσθω’ =να γίνει, να υλοποιηθεί, που λέμε σήμερα. Στην αγγλική το μεταφέρουν ως «make it so!”, ενώ στη γερμανική «So soll es sein».
Στη μεταφορά του κειμένου του παπύρου ο Peter van Minnen είχε γράψει τη λεξη ως ‘γενέσθωι’ με το ιώτα στο τέλος. Για το θέμα αυτό είχε επικριθεί από την εφημερίδα Die Welt , αλλά όπως ο ίδιος υποστήριξε, δεν είναι η μοναδική λέξη στο κείμενο που έχει ιώτα στο τέλος και πρόκειται μάλλον για λάθος της γραφής του αρχαίου κειμένου.


Ο καθηγητής δρ Wolfgang Schuller του πανεπιστημίου Κόνστανζ (Universität Konstanz), παρουσιάζει τον αρχαίο πάπυρο με τη γραφή της Κλεοπάτρας.















Γερμανός αρχαιολόγος: Δεν ήταν ελληνική πόλη η Τροία!

Φωτο: αεροφωτογραφία της αρχαιολογικής τοποθεσίας της Τροίας


Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος


Ως αποτέλεσμα των άκαρπων αρχαιολογικών ανασκαφών μπορούν να εκληφθούν τα συμπεράσματα που ανακοίνωσε ο Γερμανός καθηγητής αρχαιολογίας του Tübingen, Manfred Korfmann.
Οι δυσπιστίες που εξέφρασε με άρθρο του στο αρχαιολογικό περιοδικό Arcaeology, για την ιστορικότητα του ομηρικού έργου προκάλεσαν μεγάλη εντύπωση.

Γράφει στην αρχή του άρθρου του ο κ. Κόρφμαν:

«Τα τελευταία 16 χρόνια, περισσότεροι από 350 μελετητές, επιστήμονες και τεχνικοί από 20 περίπου χώρες συνεργάστηκαν στις ανασκαφές στη βορειοδυτική πλευρά της Τουρκίας σε μια ακρόπολη της πρώϊμης εποχής Χαλκού, την τρίτη χιλιετία π.Χ. που τελείωσε ως βυζαντινός οικισμός, πριν εγκαταλειφθεί τελείως το 1350 μ.Χ. Ωστόσο, ως άμεσος επιβλέπων των ανασκαφών, αναρωτιέμαι συνέχεια, αν ο πόλεμος της Ομηρικής Τροίας πραγματικά συνέβη.»


Αναπτύσσοντας τα αποτελέσματα των πολυετών ανασκαφικών προσπαθειών στο χώρο της Τροίας θα σημειώσει χαρακτηριστικά:

«Η Τροία εμφανίζεται καταστραμμένη περίπου το 1180 π.Χ., πιθανόν από ένα πόλεμο η πόλη χάθηκε. Υπάρχουν ενδείξεις μιας πυρκαγιάς, μερικών σκελετών και ενός σωρού από σβώλους σφεντόνας.
Οι κάτοικοι που θα είχαν υπερασπίσει με επιτυχία την πόλη τους θα τις είχαν πάρει από εκεί και θα τις είχαν τοποθετήσει σε ένα άλλο μέρος αλλά μια νικηφόρα κατάκτηση δεν θα έκανε τίποτε για αυτά.
Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρόκειται για τον Τρωϊκό πόλεμο αν και η αρχαία παράδοση τον τοποθετεί χρονικά αυτήν την περίοδο.
Μετά από μια μεταβατική περίοδο μερικών δεκαετιών, ένας νέος πληθυσμός από τα ανατολικά βαλκάνια ή από την περιοχή της βορειοδυτικής Μαύρης Θάλασσας εγκαταστάθηκε στα ερείπια της αποδυναμωμένης πόλης.
Το κύριο επιχείρημα ενάντια στην ένωση αυτών των ερειπίων με την μεγάλη πόλη που περιγράφεται στην Ιλιάδα είναι ότι η Τροία στην Ύστερη Εποχή Χαλκού ήταν μια εντελώς ασήμαντη κωμόπολη και όχι μιας σημαντικής τοποθεσίας.»


Ο Όμηρος τα φαντάστηκε...

Συνεχίζοντας ο Γερμανός καθηγητής το άρθρο και αφού περιγράφει τα ελάχιστα ευρήματα των ανασκαφών που πραγματοποιήθηκαν θα σημειώσει:
«Ο Όμηρος είχε δεδομένο πως το ακροατήριό του ήξερε ότι ένας πόλεμος είχε διεξαχθεί, κάπου εκεί, για αυτό που στη συνέχεια τον ονόμασε Ίλιον ή Τροία.

Ο αοιδός ενδιαφέρθηκε κυρίως για την περιγραφή της οργής του Αχιλλέα και των συνεπειών του.

Χρησιμοποίησε την Τροία και τον Πόλεμο, ποιητική αδεία, για μια σύγκρουση μεταξύ των ανθρώπων και των Θεών.
Από τη σκοπιά του αρχαιολόγου, η Ιλιάδα μπορεί να ερμηνευθεί ως ‘πρόφαση’ μιας εξ ολοκλήρου διαφορετικής λογικής.

Κάποιος ίσως δει τον Όμηρο ή τους πληροφοριοδότες του ως αυτόπτες μάρτυρες της Τροίας και την τοποθεσία της Τροίας όπως ήταν στον όγδοο π.Χ. αιώνα, την περίοδο, δηλαδή, όπου οι μελετητές γενικά συμφωνούν πως ο Όμηρος συνέθεσε τα έπη του.
Η Τροία ήταν κατά ένα μεγάλο μέρος μια ερειπωμένη τοποθεσία στις μέρες του Ομήρου αλλά τα υπολείμματα της Τροίας, όπως εντοπίστηκαν, μαζί με την ακρόπολη και την χαμηλότερη από αυτήν πόλη, ήταν ακόμη εντυπωσιακές.»


Αποκαρδιωμένος ο αρχαιολόγος που δεν μπόρεσε να ανακαλύψει το εύρημα που θα τον έκανε διάσημο, προσπαθεί να υποβαθμίσει τον αρχαίο Έλληνα ποιητή, κάνοντας το ‘Ιερό του Ιλίου’ ...ξύλινη κατασκευή.

Γράφει ο αθεόφοβος :


«Η φράση ‘Ιερό Ίλιο’ είναι το πιο συχνά επαναλαμβανόμενο επίθετο στην Ιλιάδα, και ο καθένας θα περίμενε να δει ένα ιερό κτίριο στην τοποθεσία αυτή.
Μπορούμε να δώσουμε πειστικά επιχειρήματα για ένα ιερό ή ιερά, πιθανόν, φτιαγμένα ως ξύλινες κατασκευές, από τις αρχές του έβδομου αιώνα π.Χ., περίπου στα χρόνια του Ομήρου, σε αυτήν την περιοχή, όπου μετέπειτα χρησιμοποιούνταν ως κέντρο λατρείας μέχρι την ύστερη εποχή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Δεν υπάρχει τίποτε από αρχαιολογική καταγραφή που να έρθει σε αντίθεση με τον ισχυρισμό πως η Τροία και η γύρω περιοχή διαμόρφωσαν το σκηνικό της Ομηρικής Ιλιάδας στα 700 π.Χ.»



«Δεν ήταν ελληνικός οικισμός η Τροία»


Και τώρα η αμφισβήτηση και του τρωϊκού πολέμου αλλά και της ελληνικής υπόστασης στην περιοχή:
«Ο Carl Blegen που κατεύθυνε τις ανασκαφές στην Τροία τη δεκαετία του ’30 θεώρησε πως ήταν ελληνικός οικισμός. Η ιδέα μιας ελληνικής Τροίας ήταν από τον Σλήμαν (Schliemann) και καθιερώθηκε. Αυτές οι αρχαιολογικές ανασκαφές άρχισαν από την Ελλάδα για την Τροία, κυριολεκτικά και μεταφορικά, και αργότερα επέστρεψαν στην Ελλάδα και ήταν όλοι προκατειλημμένοι με τη λογική της ελληνικής Τροίας.
Σήμερα γνωρίζουμε, από τις ανασκαφές μας, την εποχή του χαλκού η Τροία είχε ισχυρότατους δεσμούς με την Ανατολία από ότι με το Αιγαίο.
Η έρευνα από ειδικούς της Ανατολίας(σ.σ.!!) έδειξε πως ό, τι καλούμε σήμερα Τροία ήταν προς το τέλος της εποχής του Χαλκού, το βασίλειο Wilusa, αρκετά ισχυρό ώστε να έχει σχέσεις με την αυτοκρατορία των Χετταίων, ακόμη και οι Αιγύπτιοι φαίνεται να είχαν σχέσεις με την πόλη. Επιπλέον σύμφωνα με αρχεία των Χετταίων, υπήρξαν πολιτικές και στρατιωτικές εντάσεις γύρω από την Τροία, ακριβώς το δέκατο τρίο και δωδέκατο αιώνες π.Χ. που είναι η υποτιθέμενη χρονική περίοδος του Ομηρικού Τρωϊκού Πολέμου.»


Ο αρθογράφος κάνει την παρακάτω ερώτηση στον εαυτό του:


«Υπήρξε ο τρωικός πόλεμος;»

Και απαντά:


«H ιστορία του Ομήρου για μια στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Ελλήνων και των κατοίκων της Τροίας, είναι βασισμένη στη μνήμη ιστορικών γεγονότων. Γεγονότα που θα μπορούσαν να έχουν γίνει οπουδήποτε.»






Kalash: Οι Ταλιμπάν μισούν την παράδοσή τους


Φωτο: ένα πανέμορφο κορίτσι Καλάς
Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Διαβάζοντας τα πακιστανικά φόρουμ που ασχολούνται για την περιοχή των Καλάς, ξεχωρίσαμε ορισμένες απόψεις, τις οποίες καταγράφουμε, αφού πιστεύουμε πως εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας για τη φυλή των Καλάς και την γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή τους.

Αρχίζουμε με το σχόλιο του Mohammad Ismail Sloan που θεωρείται αρνητής της άποψης πως οι Καλάς έχουν ελληνική προέλευση και αναγάγει την προέλευσή τους στην ινδοευρωπαϊκή καταγωγή τους...

«Η Χοβάρ είναι η γλώσσα της περιοχής Τσιτράλ, η οποία βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του Πακιστάν.
Η Χοβάρ ταξινομείται στην δαρδική ομάδα της ινδοευρωπαϊκή ομογλωσσίας.
Ως δαρδική θεωρείται απλώς μια γεωγραφική συλλογή των ινδοευρωπαϊκών προφορικών γλωσσών, κυρίως στην οροσειρά του Χιντού Κους και της οροσειράς των Ιμαλαϊων.
Μεταξύ αυτών υπάρχει η γλώσσα της φυλής Καλάς που ονομάζεται ‘Καλάσαμουν’ και η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με τη Χοβάρ.
Εδώ βρίσκονται οι λόγοι και οι αιτίες που αποκτά ενδιαφέρον για τη γλώσσα Χοβάρ.
»Μιλιέται ως κύρια γλώσσα στην περιοχή Τσιτράλ από έναν ξεχωριστό πληθυσμό 250.000 ατόμων.
Υπάρχουν βέβαια ορισμένοι γλωσσικοί θύλακες στην περιοχή όπου ομιλείται η Γίλγιτ. Είναι ξεκάθαρο πως οι σύγχρονοι κάτοικοι του Τσιτράλ κατοικούν σε αυτές τις οροσειρές εδώ και 3.000 ως 4.000 χρόνια.
Ο Αλέξανδρος ο Μέγας, βρήκε τη φυλή αυτή, όταν επισκέφθηκε την περιοχή.
»Και η απόδειξη σε αυτό βρίσκεται στις ιστορίες που γράφηκαν για το Μέγα Αλέξανδρο, του οποίου τα στρατεύματα βρήκαν παράξενα ξύλινα κιβώτια, τα οποία τεμάχισαν για να τα χρησιμοποιήσουν ως καυσόξυλα.
Και δεν ήταν τίποτε άλλο αυτά τα «κιβώτια», από φέρετρα των εντοπίων που τα άφηναν έξω από το σπίτι τους με τους νεκρούς σε αυτά.
Υπάρχει ένα πολύ γνωστό βιβλίο, " Ο Αλέξανδρος ο Μακεδών" του συγγραφέα Peter Green (1991), ο οποίος αφιερώνει μια σελίδα του βιβλίου του σε αυτό.
Ο Αλέξανδρος ο Μέγας, τους χαρακτηρίζει ως συγγενικό λαό της ευρωπαϊκής ηπείρου και πράγματι έτσι φαίνεται ότι είναι.
Αυτό δίνει ερείσματα στην άποψη ότι ο ίδιος λαός που υπήρχε τότε υπάρχει και τώρα.
Η αναφορά αυτή για το λαό αυτόν που ζει στα υψώματα του Χιντού Κους, ως συγγενή με τους ευρωπαϊκούς λαούς, δεν ήτανε πιστευτή από τους ιστορικούς μέχρι που ανακαλύφθηκε εκ νέου, σχετικά πρόσφατα.
Επίσης, η σημερινή θρησκεία των Καλάς –Καφίρ, και μιλάμε για 3.000 άτομα στην περιοχή της Τσιτράλ που πιστεύουν σε αυτήν, έχει μεγάλη ομοιότητα με την αρχαία ελληνική θρησκεία των θεών και θεαινών.
»Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει ορισμένους στο συμπέρασμα πως πήραν τη θρησκεία από τους Έλληνες που εισέβαλλαν στη χώρα τους.
Αυτό όμως θεωρείται απίθανο.
Οι Έλληνες ‘πέρασαν’ από την περιοχή περί το 327 π.Χ. πιθανόν εισχωρώντας κατά πενήντα μίλια στην περιοχή του Τσιτράλ και δεν παρέμειναν σε αυτήν αρκετό καιρό.
Το πιθανότερο είναι ότι η θρησκεία των Καλάς και η ελληνική θρησκεία έχουν κοινή προέλευση.

Και οι δύο προήλθαν από κάποια κοινή ευρωπαϊκή θρησκεία, πρωτο– ινδική που δημιουργήθηκε μαζί με την ινδοευρωπαϊκή ομογλωσσία. Και η φυλή αυτή έφτασε στην περιοχή αυτή πριν από 3.000 με 4.000 χρόνια.»


Σημείωση : Ο Mohammad Ismail Sloan δημοσίευσε το 2006 το βιβλίο:
“Khowar English Dictionary: A Dictionary Of The Predominant Language Of Chitral”

Οι φανατικοί μουσουλμάνοι εχθροί της παράδοσης των Καλάς

Ο δεύτερος σχολιαστής, στο πακιστανικό βήμα, θα καταγράψει εύστοχα τους εχθρούς των Καλάς και όσων προσπαθούν να προστατέψουν την παράδοσή τους. Με την παρέμβασή του αυτή, μας γίνεται γνωστή η αιτία της εχθρικής στάσης των Ταλιμπάν, που είναι φανατικοί μουσουλμάνοι, σε κάθε τι μή μουσουλμανικό, όπως είναι η διατήρηση της παράδοσης των Καλάς:

«Η περιοχή των Καλάς, όπως είναι γνωστό, επεκτείνεται μέσα στο Αφγανιστάν, αλλά οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να γίνουν μουσουλμάνοι όταν ο Εμίρης του Αφγανιστάν κήρυξε ιερό πόλεμο (Τζιχάντ) εναντίων όλων των Καλάς. Αυτό έγινε στο τέλος του 19ου αιώνα, στην περιοχή που σήμερα λέγεται Νουριστάν.
Ένα μεγάλο πρόβλημα με την εμφάνιση στο προσκήνιο της γλώσσας και των πολιτιστικών στοιχείων των Καλάς είναι ο φθόνος των μουσουλμάνων αλλά και των μη μουσουλμάνων ιεραποστόλων.
Τα τοπικά σχολεία δεν διδάσκουν στο λαό αυτόν τη γλώσσα τους ή οτιδήποτε, σχετικά, με την παράδοση και τον πολιτισμό τους, και αυτό θα έχει ως συνέπεια μέσα σε μια γενιά να χαθούν.»


Ο τρίτος θα κατηγορήσει τους Ινδούς, όπως είναι ο πιο πάνω αναφερόμενος Sloan, για επιδιωκόμενο αρνητικό αντίκτυπο στη θεώρηση της καταγωγής των Καλάς:

« Ας αγνοήσουμε τους Ινδούς που ως συνήθως προσπαθούν να εμποτίσουν με αρνητικό αντίκτυπο αυτό το μεγάλο ζήτημα.
Οι ελληνικές φυλές Καλάς που διασπάστηκαν από τον στρατό του Αλεξάνδρου, κατέφυγαν στην κοιλάδα των Καλάς.
Αυτό το θαύμα των κρυμμένων φυλών για περισσότερα από 2.000 χρόνια είναι ένα τεράστιο ζήτημα τεράστιου ενδιαφέροντος από όλη την παγκόσμια κοινότητα.
Το θέμα απασχόλησε επί πολλά χρόνια το National Geographic και άλλα πολυάριθμα περιοδικά, γυρίστηκαν ταινίες, γράφηκαν πολλά βιβλία για τον λαό Καλάς.
Επισκέφθηκα αυτήν την περιοχή πριν από οκτώ χρόνια όταν ήμουν στο Πακιστάν. Απέχει μόνον 16 μίλια από την περιοχή του νοτιοανατολικού Τσιτράλ, παρ’ όλη την μικρή απόσταση κανείς δεν γνώριζε την ύπαρξή τους.
Τους βρήκε ένας τοπογράφος της Βρετανικής Γεωλογικής Επιθεώρησης στο τέλος του 19ου αιώνα… η γλώσσα τους ήταν τόσο διαφορετική που πήρε πολλά χρόνια για να βρούν από πού κατάγεται.
Ένας Γερμανός καθηγητής γλωσσολογίας ξόδεψε πέντε χρόνια στην αναφερόμενη περιοχή με τον λαό αυτόν και τελικά κατέληξε σε ενδείξεις για λέξεις που έμοιαζαν με ονόματα αρχαίων ελληνικών θεών… Δεν υπήρχε κανένα γραπτό στοιχείο δεδομένου ότι ο γραπτός λόγος δεν ήταν τρόπος επικοινωνίας τους.
Νοικιάσαμε ένα τζίπ για να πάμε εκεί… αυτά τα 16 μίλια ήταν θανάσιμα.
Φθάσαμε στα πρώτα χωριά. Τα σπίτια τους ήταν μέσα στα βράχια για να μην είναι ορατά και να αποφύγουν τυχόν εισβολείς. Όλη η εικόνα ήταν συναρπαστική. Σκοτεινά, μαύρα σπίτια, μαύρα ρούχα και πρόσωπα τόσο διαφορετικά… Άκουσα πως οι Καλάς παίρνουν την ελληνική υπηκοότητα αμέσως από την ελληνική Κυβέρνηση που τους αναγνωρίζει ως δικούς τους ανθρώπους.
Συνάντησα και έναν Έλληνα εκεί και με πληροφόρησε πως πάρα πολλοί Έλληνες επισκέπτονται την περιοχή κάθε χρόνο…
Υπάρχουν τρία κύρια χωριά. Η πακιστανική κυβέρνηση έχει χαρακτηρίσει την περιοχή ως αυτόνομη και βρίσκεται υπό της αρμοδιότητας του πακιστανικού νόμου.»


Οι πληροφορίες προήλθαν από το forum: GUPSHUP

Αρτεμισία: η θαλασσόλυκος του Ξέρξη


Γράφει ο Γιώργος Εχέδωρος

Ως πανέξυπνη γυναίκα την παρουσιάζει ο Ηρόδοτος την συμπατριώτισσά του, την Αρτεμισία, που στους μηδικούς πολέμους είχε τη διακυβέρνηση της Καρίας.
Το κράτος της Καρίας βρισκόταν απέναντι από τη Σάμο και τη Ρόδο, στα μικρασιατικά παράλια, είχε καταληφθεί από τους Πέρσες περί το 498 π.Χ., μετά την ιωνική επανάσταση.
Μία από τις κληρονομικές δυναστείες που την κυβερνούσαν, ήταν και αυτή του Λυγδάμεως, πατέρα της Αρτεμισίας. Όταν ο σύζυγός της, που ήταν τύρρανος της Αλικαρνασσού, πέθανε, ανέλαβε αυτή την εξουσία.
Δεν δίστασε να λάβει μέρος στο πλευρό των Περσών εναντίον της Ελλάδας. Συστράτευσε η ίδια με το πλοίο, ενώ θα μπορούσε να πάει ο γιος της που ήταν ενήλικος.
Ο Ηρόδοτος χρησιμοποιεί έναν πολύ ωραίο στίχο, καθώς εκφράζει με ιδιαίτερο τρόπο το θαυμασμό του για αυτήν:

«Ἀρτεμισίης δὲ μάλιστα θῶμα ποιεῦμαι»

για να εξηγήσει μετά αμέσως το λόγο, το ότι στρατεύτηκε και αυτή κατά της Ελλάδας:
«τῆς ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα στρατευσαμένης γυναικός»
Εντυπωσιάζεται κανείς όταν βλέπει μια γυναίκα με αρχηγική θέση στο στρατό των Περσών να κάθεται ισότιμα με τους άλλους στρατηγούς και να έχει λόγο και άποψη για το σχεδιασμό της μάχης.
Όταν ο Μαρδόνιος ρώτησε την άποψη κάθε στρατηγού ξεχωριστά για το ενδεχόμενο μιας ναυμαχίας στα στενά της Σαλαμίνας ήταν η μοναδική φωνή, της Αρτεμισίας, που δεν συμφώνησε με το σχέδιο αυτό. Θεώρησε πως οι Έλληνες ήταν καλύτεροι στις ναυμαχίες. Το παράδειγμά της, μας εντυπωσιάζει. Παρομοίασε τους Έλληνες ως άνδρες που δεν μπορούν να συγκριθούν με τους Πέρσες που είναι αδύναμοι σαν τις γυναίκες.(!):

«οἱ γὰρ ἄνδρες τῶν σῶν ἀνδρῶν κρέσσονες τοσοῦτο εἰσὶ κατὰ θάλασσαν ὅσον ἄνδρες γυναικῶν.»


Θαυμάσια παρομοίωση από μια πανέξυπνη γυναίκα, μια γυναίκα ναύαρχο, που ενίσχυσε το στόλο του Ξέρξη με πέντε πλοία...
Και όπως αποδείχθηκε είχε απόλυτο δίκιο. Ο Ξέρξης, βέβαια, ως ανήρ δεν μπορούσε να ακολουθήσει τις νουθεσίες μιας γυναίκας και ας έδειξε, η τυρρανίδα της Αλικαρνασσού, πως ξέρει να πολεμά στη ναυμαχία της Εύβοιας.
Η αθεόφοβη γυναίκα δεν σταμάτησε εκεί. Και δεν γνωρίζουμε την έκφραση του Μαρδόνιου όταν την άκουσε να υψώνει τη φωνή της και να λέγει μπροστά σε όλους:
«πρὸς δὲ, ὦ βασιλεῦ, καὶ τόδε ἐς θυμὸν βάλευ, ὡς τοῖσι μὲν χρηστοῖσι τῶν ἀνθρώπων κακοὶ δοῦλοι φιλέουσι γίνεσθαι, τοῖσι δὲ κακοῖσι χρηστοί. σοὶ δὲ ἐόντι ἀρίστῳ ἀνδρῶν πάντων κακοὶ δοῦλοι εἰσί, οἳ ἐν συμμάχων λόγῳ λέγονται εἶναι ἐόντες»
Δηλαδή,

«υπάρχει άλλο ένα σημείο βασιλιά μου, που πρέπει να λάβεις υπόψη σου. Οι καλοί αφέντες έχουν συνήθως κακούς υπηρέτες και οι κακοί αφέντες καλούς. Εσύ λοιπόν, που είσαι ο καλύτερος αφέντης στον κόσμο, έχεις τους χειρότερους υπηρέτες, αυτοί είναι οι λαοί που υποτίθεται πως είναι σύμμαχοί σου»...Λόγια καυτά. Λόγια που εμπνέονται από θάρρος και ανιδιοτέλεια. Μας λέει ο Ηρόδοτος πως όσοι την άκουσαν να μιλάει έτσι φοβήθηκαν πως ο Ξέρξης θα την τιμωρούσε.
Αποκαρδιώθηκαν, όμως οι εχθροί της, όταν ο Πέρσης βασιλιάς όχι μόνον δεν την τιμώρησε αλλά ικανοποιήθηκε από την απάντησή της... Δεν εισάκουσε τις συμβουλές της.
Ο Ηρόδοτος περιγράφοντας τη ναυμαχία μας αναφέρει πάλι για την Αρτεμισία, τονίζοντας με έντονο χρώμα πόσο ‘διάολος γυναίκα’ ήταν καθώς περιγράφει το παρακάτω περιστατικό:
«Όταν ο περσικός στόλος βρισκόταν σε μεγάλη ταραχή, η Αρτεμισία καταδιώκονταν από μια αθηναϊκή τριήρη. Αφού το πλοίο της έτυχε να βρίσκεται κοντά στον εχθρό και μπροστά της υπήρχαν άλλα φιλικά πλοία, ήταν αδύνατο να ξεφύγει. Σ’ αυτήν την απελπιστική κατάσταση συνέλαβε ένα σχέδιο που την ωφέλησε όταν το εφάρμοσε. Με το αθηναϊκό πλοίο πολύ κοντά στην πρύμνη της, έπλευσε ολοταχώς μπροστά και επιτέθηκε σ’ ένα από τα συμμαχικά της πλοία, συγκεκριμένα ένα από την Κάλυνδα, στο οποίο μάλιστα επέβαινε ο Δαμασίθυμος, ο βασιλιάς των Καλυνδέων....Ο αθηναίος τριήραρχος βλέποντας τη να επιτίθεται σ’ εναν εχθρό, υπέθεσε, όπως ήταν φυσικό, ότι το πλοίο ήταν ελληνικό ή ότι ήταν κάποιος λιποτάκτης που είχε ταχτεί με το μέρος των Ελλήνων, έτσι σταμάτησε την καταδίωξη κι επιτέθηκε σε άλλο πλοίο.»Έτσι έσωσε τη ζωή της. Ο Ξέρξης που είδε το περιστατικό σχολίασε το γεγονός ως εξής: «Οι άνδρες μου μετατράπηκαν σε γυναίκες και οι γυναίκες σε άνδρες»
Και θα σημειώσει ο Ηρόδοτος «η Αρτεμισία στάθηκε τυχερή από πολλές απόψεις, αφού δεν επιβίωσε ούτε ένας από το καλυνδικό πλοίο που θα μπορούσε να την κατηγορήσει»...
Στην ναυμαχία τα πήγε πολύ καλά, στον έρωτα όμως τα έκανε θάλασσα...
Ερωτεύθηκε, όπως μας λέγει ο Φώτιος(1) στη Μυριόβιβλό του, έναν νέο άνδρα ονόματι Δάρδανος από την Άβυδο της Αιγύπτου. Αυτός όμως την παράτησε. Τότε αυτή κατέφυγε στις μαντείες όπου την συμβουλέψανε να πάει στη Λευκάδα. Εκεί απελπισμένη αυτοκτόνησε πέφτοντας από τα βράχια...
--

1.(Patriarch Photius Myriobiblon, p.212-Bekker)Η μεταφορά στην νεοελληνική είναι από την έκδοση ‘Κάκτος’